Onlarca start-up’ı kendisine on milyonlarca dolar vermesi için kandıran John Bernard adlı sahte teknoloji yatırımcısının son kurbanı Norveçli bir şirket oldu.
Çevre dostu nakliye gemisi filosu kurmak umuduyla yola çıkan şirketin adı, Bernard’ın aralarında Uber’in kurucusu ve The Weeknd sahne adıyla bilinen Kanadalı şarkıcı Abel Makkonen Tesfaye’nin de bulunduğu altı zengin yatırımcıdan 100 milyon dolar fon aldığını iddia ettiği bir davaya karıştı.
John Bernard, gerçekte Ukrayna’da ikamet eden İngiltere asıllı bir dolandırıcı ve kanun kaçağı John Clifton Davies’ten başkası değil. Davies’in yarattığı sahte kişilik Bernard’ın, kârlı yatırım vaadiyle onlarca teknoloji şirketini yaklaşık 30 milyon dolar dolandırdığı iddia ediliyor.
Bernard, 20 yıl önce 1990’lı yılların sonunda internetin ve teknoloji endüstrisinin yükselişiyle ortaya çıkan dot-com balonunda servet kazanan ve yatırım fırsatları arayan milyarder bir İsviçreli yatırımcı gibi davranmıştı. Bernard, kendisine yeni müşterileri güvence altına almasına yardımcı olan yatırım brokerleri için olağanüstü cömert arabuluculuk komisyonları sunmak suretiyle bir dizi kurban yarattı. Ancak bu brokerler sonunda sertleşecekti çünkü Bernard’ın şirketi asla bir anlaşma yapmamıştı.
Her ihtimale karşı Bernard, teknoloji girişimlerine milyonlarca yatırım yapacağına söz verecek ve ardından şirketlerin on binlerce dolar değerinde “durum tespiti ücreti” ödemelerinde ısrar edecekti. Bununla birlikte, durum tespiti hizmeti sunan ve yine Bernard’ın gizlice sahip olduğu İsviçreli Inside Knowledge adlı şirket, start-up’lardan durum tespiti ücretini aldıktan sonra anlaşmadan çıkacaktı.
FON ARAYAN NORVEÇLİ ŞİRKETİ YATIRIM VAADİYLE KANDIRDI
Ancak Bernard, Freidig Shipping Ltd’yi dolandırma noktasında daha farklı bir yaklaşım benimseyecekti. 2017 yılında kurulan Norveçli şirket, 30 yeni offshore hizmet gemisinden oluşan çevre dostu filosunu hayata geçirmek için 100 milyon dolarlık yatırım fonu aramaktaydı.
Norwegian Business Daily’den gazeteciler Harald Vanvik ve Harald Berglihn, Londra’daki yatırım danışmanları aracılığıyla Bernard’ın Freidig Shipping’in kurucu ortağı ve 20 yıllık deneyime sahip bir yatırım danışmanı olan Nils-Odd Tønnevold ile tanıştığını yazıyor.
Muhabirler, “Hem Bernard hem de Inside Knowledge oldukça profesyonel duruyorlardı.” diyor ve ekliyor: “Bernard tecrübeli görünüyordu. Start-up’lar hakkında çok şey biliyordu ve hızlı bir şekilde sürece dahil oldu.”
Norveçli gazeteciler, şu ifadeleri kullanıyor: “Bernard sonunda sanatçı Abel Makkonen Tesfaye ve Uber’in kurucusu Garrett Camp ve Norilsk Nickel’in sahibi Rus Vladimir Potanin’in de dahil olduğu altı zengin yatırımcıdan oluşan ekibin baş yatırımcı rolünü üstlendi. Bunlar Freidig’e 99,25 milyon dolar katkıda bulunmayı taahhüt etti.”
SÖZDE YATIRIMCILAR ARASINDA UBER KURUCUSU DA VAR
Bu durumda Bernard, yatırımın neredeyse tamamını bulduğunu iddia etti ve bu da hedefin 750 bin dolar gerisinde kaldı. Guy Devos adında bir başka Belçikalı yatırımcı, kalan 750.000 dolara katkıda bulundu. Ancak 2020 baharında, Devos ve nakliye projesinde yer alan diğerlerinin oyuna getirildiği ve Bernard’a ödenen tüm paranın — tahmini 15 milyon Norveç Kronu (1.67 milyon ABD Doları) — kaybedildiği ortaya çıktı. O zamana kadar iki kurucu ortak ve aileleri 1,5 milyon dolar borç almış ve fonları Inside Knowledge’a çoktan aktarmışlardı.
Norwegian Business Daily’nin haberine göre daha detaylı araştırmalar Bernard’ın aslında Ukrayna’nın başkenti Kiev’de bulunan hükümlü ve aranan bir İngiliz olduğunu gösterdi. Guy Devos, Nils-Odd Tønnevold’a 750 bin dolarlık bir dava açtı zira Tønnevold’un Bernard’a aktarılan paradan sorumlu olduğuna inanıyordu. Tønnevold ise bunu reddetti.
Bernard’ın aldatmacası dahice görünüyor zira yatırımcılara asla doğrudan yaklaşmıyor; aksine, yatırımcılar portföyünü finansal destek arayan teknoloji firmalarının önüne koymaya teşvik ediliyor.
NORVEÇLİ ŞİRKET YASAL İŞLEM BAŞLATMADI
Freidig Shipping’in durumuyla ilgili dikkat çekici olan şey, bunu hiç duymadığımızdır. Yatırım sahtekarlığı konusunda uzman bir avukat olan Jason Kane, küçük çaplı yatırım planları ile kandırılan şirketlerin nadiren yasal işlem başlattıklarını, çünkü esasen avukat masraflarının zararı aşabileceğini söylüyor. Dahası, çoğu kurban öne çıkamayacak kadar utanıyor.
Kane, “Bunlar kazanabileceğiniz ancak asla para alamayacağınız davalar.” diyor. Odd Tønnevold, Mayıs 2020’de attığı bir twitte — fonları Bernard – Nils’e transfer edildikten sonra – Uber’in kurucu ortağı Garrett Camp’e gerçekten şirketine yatırım yapmayı kabul edip etmediğini sormuştu.
John Clifton Davies, mahkumiyetinden önce Hindistan’daki balayında üçüncü karısını öldürdüğü şüphesiyle 16 ay hapis yattı. İngiltere makamları daha sonra delil yetersizliğinden cinayet suçlamalarını düşürdüler. Davies şu anda dördüncü eşiyle birlikte Ukrayna’nın Kiev şehrinde yaşıyor.
