Gündem ABD’de yaklaşan seçimlere ve seçimler öncesi yaşanabilecek olası dezenformasyon kampanyalarına kilitlenmişken dünyanın bir başka yerinde de aynı endişeler yaşanıyor. Afrika ülkesi Gine’de 18 Ekim’de yapılacak seçimler öncesinde seçmenler artık iyiden iyiye olağan hale gelen bir sorunla karşı karşıya: Dezenformasyon. Ancak demokrasileri henüz çok güçlü olmayan Afrika ülkeleri ABD ve Avrupa ülkelerinden daha savunmasız durumda.
ABD’de, benzer şikayetler, Donald Trump’ın kazandığı 2016 başkanlık seçimleri sırasında Rusya tarafından sahnelenen kampanyalar ile baş göstermişti. Bu kez daha temkinli davranan Facebook, 3 Kasım’da gerçekleşecek seçimlerden önceki bir hafta boyunca siyasi reklamları yasaklarken Twitter da güvenlik önlemlerini artıracağını açıkladı.
İnternet, Afrikalıların bilgiye erişimi ve siyasi tartışmalara katılımı noktasında önemli bir mecra haline gelmiş durumda. Güney Afrika merkezli Ichikowitz Aile Vakfı’nın 14 Afrika ülkesinde gerçekleştirdiği bir anket, gençlerin yüzde 54’ünün sosyal medyada haber okuduğunu ve üçte birinin online olarak günde dört saatten fazla zaman geçirdiğini ortaya koydu. Ancak kıtadaki seçim propagandalarında sosyal medyanın karanlık tarafına ilişkin artan bir endişe de var. Stanford Üniversitesi’nin İnternet Gözlemevi ve Siber Politika Merkezi, online mecraların hükümetlerin kontrollerini sıkılaştırmaları noktasında başka bir araç haline geldiğinden endişe duyuyorlar.
Kolay Erişim
AFRİKA ÜLKELERİ BATILI TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNİN DENEME TAHTASI DEĞİL
Afrika ülkelerinin çoğunda geleneksel medyada siyasi reklamları kısıtlamaya yönelik yasalar yürürlükte olsa da Facebook gibi platformlar için yeterli yaptırımlar olmadığını savunan Kenyalı aktivist Nanjala Nyabola, geçen yıl Uluslararası Yönetim İnovasyonu Merkezi’ne yaptığı açıklamada, “Gelişmekte olan ülkelerin, teknolojik fantezilerin hayata geçirileceği bir deneme tahtası olduğu varsayımı gerçekten tehlikeli. Zira sonuçları genellikle sağlam yasal ve politik çerçevelere sahip ülkelerdekinden çok daha vahim olmakta.”
Gine’de, vatansever görünümlü onlarca Facebook sayfası, Başkan Alpha Conde’nin bir kurtarıcı olduğunu ve en büyük rakibinin ülkeyi istikrarsızlaştırmak istediği yönünde yayın yapıyor. Kaldı ki bu, 2008’deki askeri darbeyi hatırlayan vatandaşlar için oldukça korkutucu. Conde’nin iktidar partisinin propagandasını yapmak için çeşitli Facebook sayfalarında düzenli olarak paylaşım yapan ve karşılığında para alan yüzlerce kişi bulunduğundan bahsediliyor.
Siyasi siber operasyonlar ile ilgili aylık bültenimize abone olun!
GİNE BAŞKANININ PROPOGANDASINI YAPAN FACEBOOK SAYFALARI
Gine örneğine gelirsek Stanford’a göre, üçüncü dönemde de başkan olmak isteyen 82 yaşındaki Başkan Conde’nin propagandasını yapan Facebook sayfalarının çoğu şeffaflıktan yoksun görünüyor. Geçen ay yayınlanan bir raporda, araştırmacılar iktidar partisi ile açık açık bağlantılı 94 sayfa bulduklarını, ancak operatörlerine paylaşımları karşılığında ödeme yapıldığını açıklamadıklarını söylediler. Bu sayfaların yöneticilerinin çoğu “İstikrar, İstikrar” veya “Alfa Demokrat” gibi adlar kullanarak kimliklerini gizliyor. Sayfaların toplamda 800 bin kadar takipçisi bulunuyor, bu da ülkedeki 2,4 milyon internet kullanıcısının yaklaşık üçte biri demek.
Gine’nin iktidar partisinin sözcülerinden biri olan Alhousseiny Makanera Kake, partisinin yalnızca Facebook’ta değil, çeşitli platformlarda aktif olan özel bir sosyal medya ekibi kurduğunu belirtiyor.
Facebook, hükümet yanlısı sayfaların standartlarını ihlal etmediğini ileri sürüyor. Facebook’un bir sözcüsü e-posta ile yaptığı açıklamada, bir araştırmaya göre sayfaların gerçek kimlikleri olan gerçek kişiler tarafından işletildiğini ifade etti. Sözcü ayrıca Facebook’un insanların takip ettikleri sayfaları ve arkalarında kimlerin olduğunu daha iyi anlamalarını sağlayan araçlar üzerinde çalıştıklarını da ifade etti. Platformun ABD’de “yanıltıcı bir deneyimden” kaçınmaya yardımcı olmak için “Bu Sayfayı Yöneten Kuruluşlar” adlı bir sekme sunduğu ve Facebook’un bu sekmeyi daha fazla ülkede hizmete sunacağını söyledi. Bu, web okuryazarlığının başlangıç aşamasında olduğu Gine gibi bir ülkede çok anlamlı olmayabilmekte.
Facebook bir Afrika diktatörünün rüyasını mı gerçekleştiriyor?
GANA’DA 700 KİŞİLİK SOSYAL MEDYA ORDUSU
Gine gibi, diğer Afrika ülkelerinde de sosyal medya kampanyaları büyük sorunları da beraberinde getiriyor. 7 Aralık’ta seçimlere gidecek olan Gana’daki iktidar partisinin halihazırda 700 kişiden oluşan bir sosyal medya ordusuna sahip. Fildişi Sahili’ndeki tüm büyük partiler, 31 Ekim’de gerçekleşecek çekişmeli bir oylama için sosyal medyada kampanya yürütmek üzere ekipler oluşturmuş durumda. 28 Ekim’de başkanlık oylaması yapacak olan Doğu Afrika ülkesi Tanzanya, 2018 ve 2020’de gazetecilerin bazı sosyal medya paylaşımlarını suç sayan ve radyo da dahil olmak üzere çevrimiçi medyanın büyümesini engelleyen yasaları zorlayarak tam tersi bir yol izledi.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
