Kenya’da geçen mayıs ayında Twitter üzerinden #AnarchistJudges (Anarşist Yargıçlar) ifadesi ile bir hashtag açıldı. Görünüşe göre bir dizi bot hesap tarafından yönlendirilen ve bazı kukla hesaplar tarafından retweetlenen tweet’lerin sayısındaki artış, 2021 tarihli Anayasa Değişikliği Tasarısını iptal eden Kenya Yüksek Mahkemesi yargıçlarının yeterliliği ve dürüstlüğü konusunda şüphe uyandırıyordu.
Yalan haberlerden oluşan tweetlerin büyük kısmı hakimlerin uyuşturucu ticareti, rüşvet ve siyasi partizanlıkla uğraştığını iddia ediyordu. Olay, kısa sürede ülkenin en trend konularından biri haline geldi.
Kolay Erişim
INFLUENCERLAR SİYASİ BİR OPERASYONUN PARÇASI MI?
Wired.com için konuyla ilgili bir makale kaleme alan Gazeteci Odanga Madung aynı zamanda Mozilla Vakfında görev yapan bir araştırmacı. Madung aynı vakıfta görev yapan meslektaşı Brian Obilo ile birlikte sosyal medyada hızla artan bu saldırılara ilişkin bir araştırma gerçekleştirdi.
Kötü niyetli bu kampanyalarda görev alan influencerlar ile bir dizi röportaj gerçekleştiren Madung ve Oblo, Kenya’da siyasi bir operasyon için tutulan bu sosyal medya askerlerinin masaya yatırdı. Kenyada sivil toplum üyeleri ve gazeteciler son zamanlarda kendilerini susturmaya, itibarlarını karalamaya ve bilgiye erişimlerini engellemeye çalışan dezenformasyon saldırılarına maruz kalıyorlar.
Ülkenin haber döngüsünü güçlü bir şekilde etkileyen ve “trend algoritması” gibi suiistimal edilebilir özelliklere sahip olan Twitter, bu operasyonların merkezinde yer alıyor. Karalama kampanyalarına dahil olan hesapların ve bireylerin çoğu, çeşitli politik ideolojileri yaymaya çalışıyor. Hatta Madung ve Oblo’ya göre birçok doğrulanmış hesap dahi bu kirli oyuna dahil oluyor.
ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI OLANLAR HEDEF ALINDI
Madung ve Oblo faillerin Twitter’da kullandıkları belirli hashtag’leri haritalayarak ve analiz ederek iki aylık dezenformasyon saldırısı verilerini (1 Mayıs-30 Haziran) takip etti. Araştırmada özellikle, Kenya’nın, o dönem tartışmalara yol açan Köprüler Kurma Girişimi (BBI) adıyla bilinen Anayasa Değişikliği Tasarısına odaklanıldı.
Araştırmacılar, Kenyalı aktivistleri ve yargı mensuplarını hedef alarak onlar hakkında kötü amaçlı içerik yayınlayan belirli hesapların haritasını çıkardılar. Bu tweetlerin meta verilerindeki zaman damgaları güçlü bir senkronizasyon ortaya koymaktaydı: Çok kısa bir sürede mesajlarda meydana gelen keskin artışlar.
Toplamda, 11 hashtag altında 3 bin 742 hesap tarafından yayınlanan 23 bin 606 tweet ve retweeti işaretlediler. Araştırmacıların mercek altına aldığı kampanyalarının hedefinde doğrudan vatandaşlar ve anayasa değişikliğine şiddetle karşı çıkan önde gelen sivil toplum aktivistleri yer alıyordu.
Twitter dezenformasyon savaşında AP ve Reuters’dan destek alacak
Kampanyada görev yapan hesaplar sivil toplum örgütlerini ve aktivistleri, Kenya’nın başkan yardımcısı William Ruto tarafından finanse edilen “kötü adamlar” olarak tasvir ederek itibarsızlaştırmaya çalıştılar. Çok iyi koordine edilmiş saldırılar, radara yakalanmamak için WhatsApp grupları aracılığıyla idare ediliyordu.
Konuşmaları araştırmacılarla paylaşılan gruplarda yöneticiler, nelerin yayınlanacağı, kullanılacak hashtag’ler, hangi tweet’lerle etkileşime girileceği, kimin hedefleneceği ve gönderilerin trend olacak şekilde nasıl senkronize edileceği hakkında talimatlar bulunmaktaydı. Misilleme korkusuyla ismini açıklamak istemeyen bir influencer “Asıl amaç Twitter’da trend olmak” şeklinde konuştu.
BU İŞTE PARA VAR
Kaynaklar, günde üç kampanyaya katılmaları karşılığında 10 ila 15 dolar arasında ödeme aldıklarını söyledi. Diğerlerinin ise ayda 250 dolara kadar çıkabilen bir gelire sahip olduğu belirtiliyor. Bu, birçok kişinin günde 1 dolar kazandığı ülkede oldukça yüksek meblağlar olarak değer görüyor.
Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, bu kampanyaların en sık görülen üç kurbanı Kenyalı gazeteciler, hakimler ve aktivistlerdi. Örneğin, Köprüler Kurma Girişimi karşıtı Linda Katiba kampanyasının önde gelen bir üyesi olan Jerotich Seii’ye yapılan saldırıların çoğunda Seii ya da Seii’nin babası gibi davranan hesaplar, girişimlerinin William Ruto tarafından finanse edildiğini iddia ediyordu.
Seii, araştırmacılara yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Şahsıma yönelik saldırılar o kadar karalayıcı ve etkili ki zamanımın büyük bir kısmını, vatansever kimliğimi savunmak için harcamak zorunda kalıyorum.” Diğer bazı aktivistler ise oto sansüre başvurdular.
Araştırma üzerine Twitter, Kenya’da platformun manipülasyon ve spam politikalarını ihlal eden 100’den fazla hesabı kaldırdı. Bir Twitter sözcüsü ise şunları kaydetti: “Bazı hesaplar, takipçileri veya retweetleri (yalnızca gözlemlediklerimizden politik temalara değil) kazanmaya çalışmak için sahte davranışlara dayanmaktaydı ancak raporda belirtilen hashtag’lerle ilişkili tweetlerin çoğu (örneğin #Anarşist yargıçlar) meşru idi”
