ABD’lilerin geride bıraktığı ara seçimler bir kez daha ‘sandığa Rusya müdahalesi’ iddialarını alevlendirdi. Trump’ın başkan seçildiği 2016’daki seçimlerde Rus ajanlarının sosyal medyayı aktif kullanarak seçmenleri etkilemeye çalıştığı neredeyse kesinlik kazanırken bu kez de Facebook, Rusya merkezli İnternet Araştırma Ajansı’nın (IRA) son ara seçimlerde müdahale girişiminde bulunduğunu açıkladı. Washington Post gazetesi ise, ABD’li Özel Yetkili Savcı Robert Müller III’ün 2016 seçimlerine müdahale etmekle suçladığı Rus trolleri masaya yatırdı.
Washington Post, New York Üniversitesi Sosyal Medya ve Politik Katılım Laboratuvarından bir ekiple birlikte, IRA’nın stratejisini anlamak üzere Rus trollerin 2016 seçimlerinden daha önce yaptıklarına odaklandı. Bunun için de IRA’nın yönettiği bilinen bütün Twitter hesaplarını analiz etti. Sonuç olarak bu trollerin seçimlerden önce, beklenilenin aksine ‘junk news’ diye tabir edilen ‘gerçeklikten uzak haberler’den ziyade yerel haber kaynaklarından paylaşım yaptığı ortaya çıktı.
Araştırmaya göre trollerin Twitter’da paylaştığı linklerin sadece yüzde 6’sı Merrimack College araştırmacıların ‘junk news siteleri’ diye sınıflandırdığı bağlantılara yönlendiriyordu. Junk news siteleri daha çok önyargılı, aşırı taraflı ve dedikodu içerikli haberlerle komplo teorilerinden oluşuyor. Bu tür sitelere link veren troll sayısı, her şartta bu tür sitelere prim veren ortalama politik kullanıcılardan ve ortalama Twitter kullanıcılarından fazla. Ancak troll hesapların kullanıcıları junk news sitelerine yönlendiren paylaşımlarının seçimlere kısa bir süre kala aniden yükselmesi şaşırtıcı bir durum. Araştırmacılar bunu trollerin yalan haber yayma noktasındaki çabalarını seçim gününden hemen önce arttırmasına bağlıyor. Junk news sitelerine yönlendiren link paylaşımlarının zirve yaptığı hafta ise troller bir haftada 2 binden fazla bağlantı paylaşmış. Bu, normal bir haftadaki junk news paylaşımının 10 katına tekabül ediyor.
Washinton Post ekibini en çok şaşırtan sonuç ise, IRA’nın ağırlıklı olarak yerel medyayı kullanmış olması. Paylaşılan bütün linklerin yüzde 30’unun yerel ya da bölgesel bir haber sitesine yönlendiriyor oluşu şaşırtıcı zira bu, trollerin junk news’e oranla 5 kat daha fazla yerel haber içeriği paylaştığı anlamına geliyor. Üstelik bu oran (junk news paylaşma oranı) politik Twitter kullanıcılarında yüzde 1,9, ortalama twitter kullanıcısında ise sadece yüzde 0,3.
Hatta bazı IRA hesaplarının kendisini doğrudan yerel haber kaynağı gibi gösterdiği de ortaya çıkmış. Atlanta Online ya da KansasDailyNews gibi kullanıcı isimleri kullanan bu hesaplar, o bölgeden ağırlıklı olarak haber paylaşımı yapmış. Twitlerinin birçoğu da Trump, Clinton ve politika ile ilgili haberlerden oluşuyormuş.
Bazı IRA hesaplarının ise sağ veya sol kanadın partizanları maskesine girdiği belirlendi. Clemson Üniversitesi’nden Patrick L. Warren ve Darren L. Linvill’in yaptığı sınıflandırmadan yararlanarak Washington Post ekibi de muhafazakar beyaz Amerikalı gibi hareket eden 14 IRA hesabını ve solcu paylaşımlarda bulunan 8 hesabı incelemiş. Sağ kanatta gibi davranan hesaplar “USA Gunslinger ya da ‘SouthLoneStar’ gibi takma adlar alırken, sol eğilimli twitler atan ve genelde siyahiler tarafından kullanıldığı izlenimi veren hesaplar ‘BlackToLive’ ya da ‘TrayneshaCole’ gibi takma adlarla paylaşımda bulunmuşlar.
Bu tür partizan hesapların da kutuplaştırmayı artırıcı yerel haberler paylaştığı gözlenmiş. Sağcı hesaplar genelde azınlıklar tarafından işlenen suçlara ilişkin haberler paylaşırken solcu hesaplar ise azınlıklara karşı işlenen suçlara ve polis şiddetine yönelik haberlere ağırlık vermiş.
IRA’nın yerel haber kaynaklarına bu denli ağırlık vermesi araştırma ekibi tarafından şu şekilde yorumlanıyor: Amerikalılar 2017 tarihli Pew Reseach Center raporunda da belirtildiği üzere kendi yerel medya kaynaklarına diğer bütün kaynaklardan daha fazla güveniyor. İkinci bir ihtimal de IRA’nın basit bir şekilde toplumu kutuplaştırmayı istemesi. Zira güvenilir yerel haber içeriğinin önyargıları doğrulayacak şekillerde haber sunması kutuplaşmayı artırabilir. Sahte partizan hesaplarından bazıları, paylaştıkları her bağlantıda yüzlerce beğeni ve retweet topladı.
