Nijerya’nın Lagos kentinde 21 yaşında bir girişimci olan Tomiwa Ibukunla, iki ay önce giyim ve aksesuar işine başladı. Ürünlerini tanıtmak ve müşterilerden gelen siparişleri karşılamak için WhatsApp’ı kullanıyor, genellikle günde 20 sipariş alıyordu. Ancak 5 Ekim’de, WhatsApp tüm dünyada sekiz saat boyunca kapatıldığında (diğer Facebook platformları ile birlikte), işi büyük bir darbe aldı. “Markamı yeni başlatmıştım ve WhatsApp’ı iş için kullanıyordum çünkü çok büyük kolaylık sağlıyordu. Ancak platforma erişemediğimde endişelenmeye başladım çünkü aldığım yeni eşyaları durumuma koymuştum ve müşterilerime de henüz birkaç tane göndermiştim” diyor Ibukunla. Günü sadece beş sipariş ile kapattığını söyleyen genç girişimci ekliyor: “Tüm müşterilerim buradan geldiği için WhatsApp kapanırsa tekrar nereden başlamam gerektiğini merak etmeye başladım.”
Kolay Erişim
WHATSAPP’A GÜVENİP İŞ YAPMAK NE KADAR DOĞRU?
Facebook kesintisi ABD ve Avrupa’daki birçok kullanıcı için bir rahatsızlık oluştursa da dünyanın diğer bölgelerinde etkileri çok daha sert hissedildi. Nijerya’da, WhatsApp hem yurtiçinde hem de yurtdışında kullanıcıların aileleri ve yakınlarıyla iletişiminin en önemli aracı durumunda ve aynı zamanda iş için de kullanılıyor.
Nijerya’da 33 milyon sosyal medya kullanıcısının yüzde 95’inden fazlası platformu kullanıyor. Kesinti Nijerya’nın uygulamaya güvenmesinin felaket olabileceğini ve alternatifleri araştırmanın zamanının geldiğini gösteriyor.
Nijerya’da WhatsApp kapandığında, hizmetin asla geri gelmeyeceğine dair söylentiler eşliğinde büyük bir panik yaşandı. Umuahia’da yaşayan Nkechinyere Peters, “Kızıma bir mesaj gönderdim fakat iletilemedi.” deyip ekliyor: “Yeğenim bana akisini söyleyene kadar bunun bir ağ sorunu olduğunu düşündüm. Öğrenince endişelendim, çünkü WhatsApp bizim ana iletişim aracımız. Ya bir şey oluyorsa ve beni aramak istiyorsa? Ya da önemli bir konuda yardıma ihtiyacım olursa?” Daha da kötüsü, Peters WhatsApp’ın tamamen silineceğine dair duyumlar almış ve buna inandığını söylüyor ve çevresindeki herkes de inanmış.
Anlık mesajlaşma uygulamasının dönüşü olmayacak şekilde kapandığı inancı, söylentinin gerçek olduğu ortaya çıkarsa, ne yapacaklarından ve nasıl iletişim kuracaklarından emin olmayan birçok kişinin endişelenmesine neden oldu.
WHATSAPP BİR NUMARALI İLETŞİM ARACI
Bu kişilerin uzakta olan aileleri ve yakınları da aynı korkuyu paylaşıyor. Benin’de yaşayan Nijeryalı Chiamaka Eze, “Büyükannem yaşlı ve hasta” diyor ve devam ediyor: “İlaçlarını almasına yardım etmek için ailem ya da personel etrafta olmadığında en sevdiği torunu olarak bazen beni görüntülü arar. Ama kesinti sırasında ona yardım edemedim ve evde yalnız olduğu için yanlış ilaçları alacağını düşünerek panikledim.”
Bunun gibi kesintiler sadece iletişimi durdurmakla kalmıyor, aynı zamanda platform üzerinden birçok önemli hizmet sunulduğu için insanları da riske sokuyor. Örneğin, WhatsApp, danışmanlık veya acil yardım isteyen kişiler için Mentally Aware Nigeria adlı kuruluş tarafından 24 saatlik bir yardım hattına ev sahipliği yapıyor. Geçen yıl BORGEN dergisi, 2016’dan bu yana 10 binden fazla kişinin bu kuruluş ile iletişime geçtiğini bildirdi.
İş söz konusu olduğunda ise WhatsApp, Instagram ve Facebook Marketplace’e göre daha çok tercih edilen bir platform. WhatsApp, müşterilerin ilgilendikleri ürün veya hizmetler hakkında bilgi edinmelerini sağlayan iş profillerini ve sanal katalogları destekliyor.
Müşteriler, ürünleri gerçek zamanlı olarak duruma eklendikçe görebildikleri için platforma güveniyorlar. Bu da platformun girişimciler arasında gittikçe popüler hale gelmesine yol açıyor. Moda tasarımcısı Orji Eke, “Özel bir alanda iletişim kurduğumuz için bir tür yakınlık oluyor.” diyor. Ancak, kesinti gerçekleştiğinde WhatsApp artık güvenilmez bir hale geliyor ve ona güvenen girişimciler zarar görüyor.
TÜM İLETİŞİMİ BÜNYESİNDE TOPLAYAN BİR ŞİRKET SAATLİ BOMBA GİBİ
Kullanıcıların ülkeler arasında para göndermesine yardımcı olan bir ödeme uygulaması olan Bitsika’nın CEO’su ve kurucusu ATSU DAVOH’a göre Facebook, WhatsApp, Instagram ve Facebook’u kontrol eden bir şirket, neredeyse yalnızca bu hizmetlere güvenenler için saatli bir bomba. “Geleceğe yönelik gerçek bir çözüm düşünmek istiyorsak, yerelleştirme yapılmalı.” diyor.
WhatsApp başarılı çünkü kullanıcı sayısı çok fazla. Ancak başka seçenekler de olmalı. Nijerya’da yaşayan insanlar için WhatsApp mesajlaşma uygulamasına alternatifler arasında Telegram veya Signal bulunuyor. Bu uygulamalar, WhatsApp’ta bulunmayan ve açık kaynaklı bir API’ye sahip gizlilik özelliklerine sahip. SoftTalk Messenger gibi ev yapımı uygulamalar da mevcut. SoftTalk, uygulama üzerinden doğrudan uluslararası aramalar yapmak için bir hizmet sunuyor ve ayrıca bir alışveriş özelliğine de sahip.
WhatsApp kesintisi, Nijeryalıların diğer uygulamalara geçmesi gerektiğini gösterdi, ancak bunun gerçekleşmesi için Nijeryalıların alışkın oldukları standardı karşılayan cazip seçenekler olması gerektiğinden bahsediliyor. Ayrıca yatırımcıların yerel uygulamaları ve henüz geliştirilmemiş uygulamaları finanse etmesinin zaruri olduğu düşünülüyor. Zira bu tür yatırımlar diğer seçeneklerin mevcut olmasını ve bir dahaki sefere kesinti gerçekleştiğinde iletişimin hala mümkün olmasını sağlayacak.
