Baltık ülkelerinin komşusu Rusya’yla olan kavgalı ilişkisinin uzun bir geçmişi var. Bunun bir sonucu olarak basın ve halk, Kremlin propagandalarını fark edip çürütme konusunda yıllar boyunca önemli bir beceri kazanmış durumda.
Geçtiğimiz sonbahar Donald Trump’ın yeni Amerikan başkanı seçilmesinden hemen sonra, Rus haber sitelerinde yeni seçilmiş liderin Letonya, Litvanya ve Estonya liderleri ile yaptığı telefon görüşmesi sırasında düşmanca saldırdığı ve telefonu suratlarına kapattığı haberleri ortaya çıktı.
Trump’ın danışmanı Kellyanne Conway ile bu telefon görüşmeleri hakkında yapılan bir CNN röportajında bahsedilen hikaye, bir online Rus haber portalı olan 4esnok tarafından hemen yayımlandı. Fakat makalede orijinal kaynağa ait linkler olayla ilgili hiçbir şey anlatmıyordu.
Bu telefon görüşmeleri aslında hiç gerçekleşmedi bile. Hikayenin ortaya çıkışından bir gün sonra, Estonya’dan Propastop.org adlı bir blog hikayenin düzmece olduğunu açıkladı. Fakat olay o zamana kadar en az dokuz farklı online haber sitesinde yayımlanmıştı.
Bu örnek, Rusya’da ortaya çıkıp tüm Doğu Avrupa’ya yayılan düzmece haberlerden sadece biri olarak ortaya çıktı. Böyle haberler yayılmaya devam ederken, Amerikan istihbarat birimlerinin açıklamaları ise Kremlin’in Başkan Trump’ı desteklemesine rağmen bu tarz Rusya kaynaklı yalan haberlerin Estonya gibi ülkeleri etkilediği yönünde.
İlgili makale>> Rusların bize gör dediği
Estonian Academy of Security Sciences’da ders veren Maj. Uku Arold, Estonyalı politikacı ve kamu yöneticilerinin Rusya’da devlet kontrolünde bulunan haber kanallarına kesinlikle röportaj vermediklerini söylüyor. Çünkü aktarılan tüm detaylar aslında daha önceden kurgulanarak medya bir silaha dönüştürülüyor.
1991 yılında Sovyetlerden bağımsızlığını kazanan Estonya’nın Ruslarla olan gerilimli tarihi, Propastop’un Rusya’nın propaganda uğraşlarına karşı hazırlıklı olmasına ve haberler yayılmadan engellenmesine olanak tanıyor.
Estonya hükümeti bu haberleri engellemek adına 2015 yılında Rusça yayın yapan bir kanal oluşturdu. Bazı uzmanlarsa Estonya’nın bu tavrının Amerika tarafından da kullanılması gerektiği görüşünde.
İlgili röportaj >> Öztürkçi: Siber operasyonla hükümeti devirebilirsiniz
9 Mart tarihinde Amerika’da gerçekleşen Dışişleri Komite Toplantısında, Amerikalı kongre üyeleri ile görüşen Estonya eski başkanı ve eski diplomatlar Kremlin’den dünyaya yayılan bu uydurma bilgileri engellemek üzere stratejiler geliştirme üzerine tartıştı.
Radio Free Europe / Radio Liberty gibi Amerika destekli yayınların maddi açıdan daha çok desteklenmesi toplantıdan çıkan çözüm önerilerinden biri oldu. Ayrıca, düzmece haberleri bildirmek üzere kurulacak ve bağımsız gazeteciliği destekleyecek daha büyük bir platform kurulma önerisi de konuşuldu.
Pek çok uzman ise Amerika’nın askeri gücünü devam ettirmesine karşın dijital alanda küçük ülkelerin ve ezeli rakibi Rusya’nın gerisinde kaldığını düşünüyor. Seçimin hemen arkasından Amerika’da ise sosyal medya şirketleri yanlış yönlendiren haberler üzerine çalışmalara başlamış durumda.
Facebook’un düzmece haberleri saptamak amacıyla algoritma tasarımları yaptığı biliniyor. Facebook aynı zamanda Almanya ve Fransa’da yayımlanan haber içeriklerini de kapsamlı biçimde inceleyecek. Yine de uzmanların bir kısmı Amerika’nın Rusya kaynaklı yalan haberler üzerine çalışırken çok ileri gitmemesi gerektiğini aktarıyor. Fakat Amerika, Rusya’nın Batı’ya karşı yaptığı dijital saldırıyı belgelemek için bağımsız bir komisyon kurarak Moskova’yla daha sessiz bir biçimde mücadele ediyor.
Güvenlik organizasyonu ve Avrupa ile işbirliği üzerine çalışan eski Amerikan büyükelçisi Daniel Baer’in açıklamasına göre, bu çalışmalar Amerikalıları manipule etmeyi amaçlayan bu girişimler konusunda insanların eğitilmesini ve güçlü özelliklerini gölgeleyen zayıflıkların Amerika lehine dönmesini sağlayacak gibi görünüyor.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
[wysija_form id=”2″]
