Dünya genelinde 800 milyonun üzerinde kullanıcısı bulunan video paylaşma uygulaması TikTok aleyhine İngiltere’de dava açıldı.
İngiliz Parlamentosu Çocuk Komisyonu’nun eski üyesi Anne Longfield’in açtığı davada, TikTok’un, çocukların telefon numaraları, videoları, konumları ve biyometrik bilgileri gibi verileri uygulama aracılığıyla “yeterli uyarıda bulunulmadan” topladığı iddia ediliyor.
TikTok’un bu bilgileri toplarken yeterince şeffaf davranmadığı, yasanın gerektirdiği izinleri almadığı ve bu bilgilerin nasıl kullanılacağıyla ilgili ebeveynleri ve çocukları bilgilendirmediği savunuluyor.
Konuyu Siber Bülten’e değerlendiren İstanbul Barosu Kişisel Verilerin Korunması Komisyonu Başkan Yardımcısı Av. Halime Albayrak Akdeveci, TikTok’a karşı daha önce dünyada açılan davaları hatırlatarak KVKK’nın da resen inceleme başlattığını söyledi.
“Geçtiğimiz yıl, Challenge akımları nedeniyle İtalya Palermo’da TikTok kullanıcısı 10 yaşında bir çocuk trajik bir şekilde vefat etmişti. Bunun üzerine İtalyan Veri Koruma Otoritesi Garante bu yılın başında GDPR uyarınca Tik Tok’un yaşı kesin olarak kanıtlanamayan kullanıcıların kişisel verilerini işlemesini 15 Şubat 2021 tarihine kadar geçici olarak yasakladığına dair karar yayınlamıştı. Hollanda Veri Koruma Otoritesi de TikTok hakkında inceleme başlattığını duyurmuştu. Yine ABD’de kullanıcılarının izni olmadan kişisel verilerini topladığı iddiasıyla açılan toplu davaların çözümü için TikTok, 92 milyon dolar ödemeyi içeren anlaşmayı kabul etmişti. Türkiye’de ise 30 milyon civarı kullanıcısı bulunan TikTok hakkında sosyal medya ve basında yer alan “kişisel verilerin korunmasına yönelik veri güvenliği açığı” haberleri ve ihbarları üzerine geçtiğimiz yaz Kişisel Verileri Koruma Kurulu resen inceleme başlattığını duyurmuştu.”
Kolay Erişim
ETKİLENEN HER ÇOCUK TAZMİNAT TALEP EDEBİLECEK
İngiltere ve Avrupa Birliği’nde vídeo paylaşma uygulamasını kullanan milyonlarca çocuk adına açılan davada TikTok suçlu bulunursa, etkilenen çocukların her biri adına firmadan tazminat talep edilebilecek.
TikTok ise iddiaların “dayanaksız” olduğunu savunarak yargı önünde bununla mücadele edeceklerini bildirdi.
İddialara ilişkin açıklama yapan TikTok, “Gizlilik ve güvenlik TikTok’un ilk sıradaki öncelikleridir. Tüm kullanıcılarımızı ve özel olarak genç kullanıcıları korumak için bu yöndeki politikalarımızı, süreçlerimizi ve teknolojimizi güçlendirdik” dedi.
İstanbul Barosu bünyesinde kişisel veriler ile ilgili çalışmalar yürüten tecrübeli avukat TikTok’un kullanıcı bazı dikkate alındığına çocukların daha savunmasız konumda olduğuna dikkat çekti.
“Özellikle çocuklar arasında yeni teknolojilerin kullanımının yaygınlığı, çocuğun algı düzeyi ve yaşı itibariyle kişisel verilerini paylaşmasının sonuçlarını öngörememesi, risklerin farkında olmaması, yasal haklarını ve bu hakların nasıl kullanılacağını bilmemesi ve aile gözetiminin dijital alanlarda zayıf olması gibi hususlar çocukları, çevrimiçi ortamda taciz, siber zorbalık, uygunsuz materyallere erişim ve doğrudan pazarlamanın muhtemel olumsuz etkilerine karşı savunmasız kılmakta.”
“TikTok ve benzeri uygulamaların genellikle gençler ve çocuklar tarafından yoğun kullanıldığını biliyoruz. Bu uygulamalar, daha ziyade çocukların kişisel verilerinin güvenliği ile gündeme geliyor ve uygulama içi manipülasyona zemin oluşturma iddiaları ile de karşı karşıya kalıyorlar. Dolayısıyla veri koruma otoriteleri ile tüketici ve rekabet örgütlerinin de radarında olan bu tarz uygulamalardan kullanıcı verilerinin güvenliği noktasında pek tabi daha korumacı ve hassas politikalar geliştirmeleri bekleniyor.”
Uygulamanın çatı şirketi ByteDance, geçtiğimiz yıl büyük kısmı reklam gelirlerine dayanan 37 milyar dolarlık kâr açıkladı. 25 Mayıs 2018’den bu yana uygulamayı kullanan çocuklar adına dava açan Longfield, BBC’ye yaptığı açıklamada, özellikle TikTok’a odaklandığını çünkü uygulamanın “haddini aşan” bir veri toplama politikasına sahip olduğunu söyledi.
TikTok’ta kritik güvenlik açığı: İsteyen herkes veritabanına ulaşabilir mi?
“KVKK’DA ÇOCUK TANIMI YAPILMALI”
İngiliz medya denetim kurumu Ofcom, 13 yaşından küçüklerin kullanmasına izin verilmediği söylenen TikTok’un İngiltere’de 8-12 yaş aralığındaki çocukların yüzde 44’ü tarafından kullanıldığını belirtiyor. Çocuklar yaşlarını farklı bildirerek uygulamaya giriş yapabiliyor.
Avukat Akdeveci Türkiye’de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun özel olarak ‘’çocuk’’ kavramının tanımını yapmamasına, veri sorumlusuna ilgili kişinin yaşını tespit etme yükümlülüğü getirmemiş veya çocukların kişisel verilerinin işlenme sebep ve şartlarını ayrıca belirlememiş olmasına dikkat çekti.
“Dolayısıyla ‘’çocuk’’ tanımlaması için genel kanunlarımızı referans alıyor ve konuyu KVKK’da sayılan veri işleme sebep ve şartları dâhilinde değerlendirebiliyoruz. Lakin en azından somut olaylarda çocukların kişisel verilerinin işlenmesi konusunda ‘’rıza’’ kavramı yetişkinlere nazaran daha fazla önem arz ettiğinden Medeni Kanun çerçevesinde velayet ve vesayet hakkı gereğince rızanın unsurlarının tam oluşup oluşmadığını doğrulama çabasının olup olmadığının, uygulamalarda varsayılan ayarlar, ödeme sistemleri, olumsuz içerikli reklam, pazarlama vs. gibi araçların çocuk algısı göz önüne alınarak düzenlenip düzenlenmediğinin incelenmesi yerinde olacaktır.”
“Veri ihlalleri ve aykırılıklar KVKK’nın 17. Ve 18. Maddeleri ‘’Suç ve Kabahatlar’’ bağlamında değerlendirilebileceği gibi KVKK’nın 15./7 maddesi gereğince Kurul, telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve açıkça hukuka aykırılık olması hâlinde, veri işlenmesinin veya verinin yurt dışına aktarılmasının durdurulmasına da karar verebilir.”
