Doğu Akdeniz’de sivil yolcu uçaklarının son haftalarda Küresel Yer Belirleme Sistemi’nde (GPS)aksaklıkların Rusya’nın Suriye’deki Humeymim askeri üssünden kaynaklanan güçlü sinyal nedeniyle yaşandığı ortaya çıktı.
The Times of Israel’in haberine göre, geçtiğimiz yıldan bu yana Suriye ve çevresindeki hava sahalarını kullanan sivil uçakların Küresel Yer Belirleme Sistemi’nde (GPS) nedeni anlaşılamayan sorunlar rapor edilmeye başlandı. Uçakların GPS’de hatalı yeri göstermesi veya tamamen yanlış çalışması pilotlar tarafından fark edilmiş ve birkaç farklı hava yolu şirketi bu durumdan şikayetçi olmuştu. GPS’deki bozulma şikayetlerinin Suriye’deki Rus güçlerini hedef alan ve art arda gerçekleşen drone saldırılarından sonra gelmesi ise çoğu uzmanın dikkatinden kaçmış, bu iki olay arasında bağlantı kurulmamıştı.
Bu konuyu araştırmaya karar veren Texas Üniversitesi’nden Todd Humphreys, alçak Dünya yörüngesine yerleştirilmiş bir uzay üssü olan Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) yerleştirdiği sensörler ile GPS sistemini aylarca takibe aldı. Çalışmanın sonunda Humphreys ve ekibi Ortadoğu’da özellikle Suriye civarında uçan uçakların GPS sisteminde bozulmaya neden olan sinyal müdahalesinin Rusya’nın Suriye’deki Humeymim üssünden kaynaklandığını buldu. Uydu bazlı navigasyon sistemleri üzerine çalışmalarını yoğunlaştıran akademisyen Humphreys, gazeteye yaptığı açıklamada “(Humeymim’den gelen) Sinyal o kadar güçlüydü ki, uzaydan bile fark ediliyordu.” açıklamasında bulundu. Sinyalin Rus askeri güçlerini hedef alan bombalı drone’ları yanlış yönlendirerek saldırıları durdurma amacıyla bir elektronik harp manevrası olarak devreye sokulduğu ihtimali üzerinde duruluyor.
FİNLANDİYA VE NORVEÇ’TE DE BENZER OLAYLAR YAŞANDI
Rusya’nın 2015’de Suriye’nin Akdeniz kıyısına inşa ettiği Humeymim askeri üssü, Moskova’nın hem Suriye’de hem de Doğu Akdeniz’deki çıkarları için stratejik bir öneme sahip. Rusların hava ve deniz yollarını kontrol etmek için uzun zamandır üsse çeşitli teknolojik cihazları konuşlandırdıkları biliniyordu. Rusya’nın Humeymim üssüne yerleştirdiği elektronik harp sistemlerinden birinin Krashuka-4 olduğu Youtube’a yüklenen bir video ile ortaya çıkmıştı. Krashuka-4 ile Ruslar rejim güçlerine ve Rus ordusuna ait uçaklara 300 km’lik bir güvenli hat oluşturabiliyor. Sistem, menzili içerisinde düşman insansız hava araçlarını etkisiz kılmak ve radar görevi görmenin yanısıra elektronik savaş amaçlı da kullanılıyor. Sinyal bozucu jammer vazifesi gören sistem, uydu sinyallerini bozduğu gibi, radyo-elektronik cihazlara da kalıcı zararlar veriyor.
Uydu sinyallerini bozulması ve GPS’lerin yanlış çalıştığına dair şikayetler Rusya’ya sınırı bulunan Karadeniz ülkelerinin yanı sıra Norveç ve Finlandiya’da da artış gösterdi. Geçtiğimiz yıl kasım ayında NATO’nun askeri tatbikat düzenlediği Finlandiya’da GPS sinyallerinde bozulma yaşanması dikkat çekmişti. Rusya’nın sınırına yakın bölgede gerçekleşen tatbikata karşı GPS sinyallerini bozarak tepki verdiği ihtimali üzerinde durulmuştu. Sinyallerin bozulması Norveç’teki hava trafiğini de etkilemişti.
Son olayda İsrail hava sahası dışında, Güney Kıbrıs’ta bulunan Larnaka Uluslararası Havalimanı’nın da etkilendiği belirtildi.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
