Dünyada hızla yayılan koronavirüs salgınının 5G nedeniyle ortaya çıktığına dair görüş her ne kadar bilim çevreleri tarafından itibar görmese de Türkiye’de dahil birçok ülkede sürpriz gelişmeleri gündeme getiriyor.
Sözcü’de yayınlanan habere göre; koronavirüs yayılmasında 5G teknolojisinin etkili olduğu iddiaları üzerine, Antalya’da yaşayan şikayetçi Muammer Karabulut, Microsoft ve Huawei hakkında dava açtı. Davanın ilk duruşması 1 Haziran’da görülecek.
Antalya Ticaret Mahkemesi’ne dava açan şikayetçi Karabulut, insan sağlığına zarar verdiği öne sürülen 5G teknolojisinin anlatıldığı reklamların yayınlarının durdurulmasını ve dava sonuçlanıncaya kadar 5G ile çalışan tüm araç ve gereçlerin satışının engellenmesini istemişti.
İngiltere’de nisan ayının başında 5G baz istasyonları koronavirüs yaydığı gerekçesiyle vatandaşlar tarafından ateşe verilmiş, yangın itfaiye tarafından söndürülmüştü. Ateşe verilen kulelerden birinin 5G bağlantısı sağlamadığı açıklanmıştı. Olayın yaşandığı Birmingham’daki bölgede belirli bir süre internet kesintisi yaşanmıştı.
Antalya Ticaret Mahkemesi dava için gün verdi. Davalı ABD’li Microsoft ve Çin firması olan Huawei şirketleri 1 Haziran’da hakim karşısına çıkacak.
Şikayetçi Muammer Karabulut, “Teknolojiye karşı değilim. Ama teknoloji de insan sağlığına tehdit etmemelidir. Artık tüm kullandığımız araç ve gereçlerin kullanım kılavuzlarında, özellikle insan sağlını ilişkin açıklamalara yer veriliyor. Microsft’un destek verdiği ürünler ile Huawei’nin 5G ile çalışan tüm araç ve gereçleri ile 5G antenleri de dahil, insan sağlığı açısından yan etkileri olmadığını kanıtlasınlar, Dünya Sağlık Örgütü haricinde, kendilerine bağımlı olmayan bir heyetin imzası ile yayınlasınlar” dedi.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
Telekomünikasyon devi Huawei, Çin yönetimi ve devlet destekli telekomünikasyon şirketleri ile birlikte internet altyapından radikal değişiklikler içeren öneriler sundu. Financial Times tarafından edinilen bilgiye göre Birleşmiş Milletler’e sunulan öneri, teorik olarak mevcut TCP / IP standardından daha etkili bir adres ve ağ yönetimi sunuyor ancak aynı zamanda otoriter rejimlerin vatandaşlarını sansürlemesini ve gözetlemesini sağlayan unsurlara da sahip gibi görünüyor.
Çin, Birleşmiş Milletler’e internetin çalışma prensibine ilişkin radikal bir değişiklik önerisinde bulundu. Teklifte hologramlar ve sürücüsüz araçlar gibi ileri teknolojileri mümkün kılacak öneriler bulunuyor ancak bazı uznmanlar bunun otoriterliği güçlendireceğinden endişe ediyor.
Telekomünikasyon devi Huawei, kamu şirketleri China Unicom, China Telecom ve Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı ile birlikte çekirdek ağ teknolojisine yönelik ‘Yeni IP’ adı verilen yeni standartlar konulması önerisinde bulundu. Söz konusu teklif Birleşmiş Milletler’in Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ne (ITU) sunuldu. Öneri, Birleşik Krallık, İsveç ve ABD gibi batı ülkeleri arasında endişeye yol açtı. Endişenin sebebi sistemin küresel interneti paramparça edeceği ve devlet kontrolündeki internet hizmeti sağlayıcılarının, vatandaşların internet kullanımı üzerinde kontrol gücüne sahip olabileceği düşüncesi.
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ne göre öneri Rusya’nın desteğini kazandı ve Suudi Arabistan’ın desteğini kazanma potansiyeline sahip görünüyor. Birliğin ismini vermek istemeyen bir Birleşik Krallık delegesi “Buzdağının altında, internetin gelecekte neye benzeyeceği konusunda yürütülen büyük bir savaş var. Bir tarafta oldukça özgür ve açık, devletin elini çektiği bir sistem, diğer tarafta hükümetler tarafından çok daha fazla kontrol edilen ve yönetilen bir ağ”
Huawei, yeni ağ mimarisine yönelik teknolojinin bölümlerinin birçok devletin ve şirketin yardımıyla halihazırda kurulduğunu, ancak bu devlet ve şirketlerin adını vermeyeceğini açıkladı. Ayrıca, bu yeni ağın unsurlarının 2021’in başlarında test edilmeye hazır olacağını söyledi.
‘Mevcut internet, ileri teknolojilerin taleplerini karşılayamayacak’
Financial Times tarafından elde edilen teklifte, Huawei, TCP / IP olarak bilinen küresel ağların temelini oluşturan mevcut internet altyapısını dijital dünyanın gereksinimlerini (sürücüsüz araçlar, ‘nesnelerin interneti’ ve holo-sense ışınlanma gibi) 2030 yılına kadar karşılama noktasında “istikrarsız” ve “büyük ölçüde yetersiz” olarak tanımlıyor. Çin ise Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ne geleceğin ağının yukarıdan aşağıya tasarımına ilişkin sorumluluğu yüklenme ve uzun vadeli bir pozisyon alma önerisinde bulunuyor.
Huawei, Yeni IP’nin sadece ve sadece hızla gelişen bir dijital dünyanın teknik gereksinimlerini karşılamak için geliştirildiğini ve tasarımına herhangi bir kontrol unsuru eklenmediğini söyledi. Bir sözcü, “Yeni IP’nin araştırılması ve inovasyonu, dünya çapında katkıda bulunacak bilim insanlarına ve mühendislere açık” dedi.
Yeni IP’nin farkı ne?
Önerilen yeni IP’nin ne gibi farklılıkları olduğunu anlamak için mevcut internet altyapısını anlamak gerekiyor. İnternetin yapısı yarım yüzyıl önce tasarlandı ve bir posta sistemi gibi çalışıyor. Mühendisler, dünyanın dört bir yanına bilgi gönderme meselesini çözmek üzere, mesajları hedeflerine ulaşana kadar bilgisayarlar aracılığıyla geçebilecek küçük paketlere böldüler. Her bir paket, ulaşmak istediği bilgisayarın adresi (veya IP) ile damgalanıyor, ve bu bilgisayarlar paketleri aldığında hepsini doğru sırada yeniden birleştiriyor. Işık hızında gerçekleşen bu prosedüre “İletim Kontrol Protokolü” veya TCP denmekte. Her bilgisayara ait bir IP adresi bulunmakta ve bunu tanımlamak için TCP / IP kullanılıyor. John Naughton, “Geleceğin kısa bir tarihi: İnternetin Kökenleri” kitabında şu ifadeleri kullanmıştı: “DNA biyoloji dünyası için ne ise TCP / IP de internet dünyası için odur.”
Yeni internet ile kullanıcılar üzerindeki kontrol artacak
Yeni IP, Huawei tarafından “daha dinamik bir IP adresleme sistemi” olarak tanımlanıyor. Huawei’in mühendisleri, internetin giderek artan bir şekilde özel iletişim ağları ve uydular tarafından ışınlanan ağlar gibi birkaç ayrı ağa ayrıldığını anlatıyor. “Bu ağlar arasındaki bağlantı, uyumsuz adresleme mekanizmaları nedeniyle büyük bir zorluğa sebep oluyor ve gelişen yeni teknolojiler için daha verimli bir adres sistemine ihtiyaç duyuluyor. Financial Times ile paylaşılan makalede Yeni IP’nin bunu sağlayarak aynı ağdaki cihazların internet üzerinden bilgi göndermek zorunda kalmadan birbirleriyle doğrudan iletişim kurmasını sağladığı belirtiliyor.
Yeni IP konusundaki endişeler, hükümetlerin veya operatörlerin IP adresleri üzerinde ne kadar kontrol sahibi olabileceği üzerine yoğunlaşıyor. Yeni IP’ye eleştirel yaklaşanlar, yeni protokolün, ağa eklenen yeni adreslerin, diğer uçtaki insanların ve web’e gönderilen bilgi paketlerinin kimlik doğrulamasından ve yetkilendirilmesinden sorumlu “izleme özellikleri” olmasını gerektireceğini söylüyor.
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ndeki sunumu sırasında, Huawei ayrıca, Yeni IP’nin, ağdaki merkezi bir noktanın belirli bir adrese veya belirli bir adresten iletişimi etkili bir şekilde kesebileceği bir “kapatma komutu”na sahip olacağını belirtti.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
ABD ile Çin arasındaki 5G savaşı Almanya’da devam eden 56’ncı Münih Güvenlik Konferansı’nda da kendisini gösterdi. ABD Savunma Bakanı Mark Esper konferansta yaptığı konuşmada ‘Müttefik ve ABD teknoloji şirketlerini, alternatif 5G ürünleri geliştirmeye teşvik ediyoruz. Bu ürünleri de askeri üslerimizde test etmeye başladık.’ dedi.
Esper, konuşmasında, dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin’in diğer ülkeler pahasına “agresif” ekonomik ve askeri politikalar yürüttüğünü savundu.
HUAWEİ NATO İÇİN TEHDİT
5G teknolojisinin önemine işaret eden ve Çinli Huawei şirketini NATO için tehdit olarak nitelendiren Esper, ‘Müttefik ve ABD teknoloji şirketlerini, alternatif 5G ürünleri geliştirmeye teşvik ediyoruz. Bu ürünleri de askeri üslerimizde test etmeye başladık.’ ifadelerini kullandı.
Esper, ABD’nin ve müttefiklerinin kendi güvenli 5G ağlarını geliştirmesinin, devlet tarafından büyük ölçüde sübvanse edilen Çinli sağlayıcılarla ortaklık kurmaktan daha kazançlı olacağını vurguladı.
5. Nesil İnternet olarak adlandırılan 5G’nin altyapısı için Huawei dışında Nokia ve Erikson’un geliştirdiği çözümler bulunuyor. Fakat birçok ülke maliyetinin ucuz olması nedeniyle Huawei’yi terchi ediyor.
İngiltere ve Almanya Huawei’ye yeşil ışık yakmıştı
Geçtiğimiz günlerde İngiltere, ABD’nin baskılarına rağmen Çinli şirket Huawei’ye 5G altyapısında kısmi de olsa yer verebileceğine dair bir karar almıştı. Ardından Almanya’dan da benzer açıklamalar geldi.
Çin’in, Devlet Başkanı Şi Cinping liderliğinde daha iddialı ekonomik politikalar geliştirerek, daha agresif bir askeri duruş sergilediğini kaydeden Esper, “Uluslararası toplum olarak, Çin’in uzun zamandır devam eden uluslararası kurallara dayalı düzeni manipüle etmesinin getirdiği zorluklara karşı uyanmamız önemli.” değerlendirmesinde bulundu.
Esper, Avrupalı müttefiklerine Huawei şirketini 5G ağlarının dışında tutması yönünde çağrıda bulunarak, “Tehdidi anlamazsak ve buna karşı bir şey yapmazsak, onlar (Huawei) tarihin en başarılı askeri ittifakı olan NATO’yu tehlikeye sokabilir.” dedi.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
ABD Başkanı Donald Trump’ın Çinli teknoloji şirketlerine karşı izlediği politikalar beklenmeyen sonuçlar doğurmaya başladı. 5G altyapı ihalelerine ZTE ve Huawei gibi Çinli firmaların girmesini yasaklayan ve ABD’li teknoloji şirketlerine de Çinlilere mal ve hizmet satımını yasaklayan ABD’ye karşı Çinli şirketlerin karşı atakları gelmeye devam ediyor.
Huawei telefonlarda Google’un geliştirdiği Android işletim sisteminin kullanılamama ihtimaline karşı kendi işletim sistemini geliştirmeye başlayan Huawei’nin bu hamlesinin ardından şimdi de kollektif bir adım geldi.
ABD’li teknoloji devi Google’ın bilişim dünyasındaki hakim pazarını kırabilmek için Çin’in 4 büyük bilişim markası ortaklaşa platform kurma kararı aldı. Huawei, Xiaomi, Oppo ve Vivo’dan oluşan 4’lü ittifak, akıllı telefon pazarının yüzde 40’ını elinde bulundurduğu için Google’a ve Google Play’e çok ciddi rakip olacak.
ABD’nin uyguladığı yaptırımlar çerçevesinde kara listeye alınan ve bu kapsamda yeni telefonları için Google’dan Android lisansını alamayan Çinli Huawei’nin öncülüğünde bir araya gelen Xiaomi, Oppo ve Vivo, Global Developer Service Alliance (GDSA – Küresel Geliştirici Hizmet Birliği) çatısı altında güçlerini birleştiriyor.
Çin’de servisleri yasaklanan Google geçtiğimiz yıl uygulama mağazası Play Store’dan 8.8 milyar dolar gelir elde etti. Şirket mağazada satılan film, kitap ve uygulama içeriklerinden de yüzde 30 komisyon alıyor. GDSA’nın bazı uygulama geliştiricileri de kendi saflarına çekmek için çeşitli adımlar atabileceği belirtiliyor.
Heyecanlı bir başlangıca rağmen Çinli şirketlerin daha önce böyle bir tecrübesi bulunmuyor. Hangi şirketin ne kadar yatırım yapacağı kendi aralarındaki rekabeti bir yana ne kadar bırakabileceği gibi konuların ilerleyen dönemde sorun çıkartabileceği belirtiliyor.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
Huawei’yi yeni nesil 5G ağından dışlama konusunda ısrarını sürdüren ABD’ye en yakın müttefikinden darbe geldi. İngiltere’nin Çin teknoloji devine 5G mobil ağlarında sınırlı bir rol vereceğini açıklaması, Beyaz Saray’da şok etkisi yarattı. ABD Huawei’ye verilen sınırlı iznin güvenli hiçbir tarafının bulunmadığını belirtirken, bazı kesimler durumu, soğuk savaş dönemindeki Sovyet düşmanlığına benzetiyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın Çin cep telefonu devi Huawei’e İngiltere’nin 5G mobil ağında sınırlı bir yer vermesi, ABD’nin Çin telekomünikasyon devini Batı’nın yeni nesil haberleşme ağından dışlamaya yönelik girişimlerine meydan okuma olarak değerlendirildi.
İngiltere’nin Brexit arifesinde, en yakın müttefikine Çin için meydan okuyan Johnson, Huawei gibi yüksek riskli tedarikçilerin ‘5G ağının ulusal güvenlikle ilgili olmayan kısımlarında yer almasına izin verilmesine karar verdi.
Bu şekildeki riskli şirketlerin katılımı, yüzde 35 ile sınırlı olacak ve verilerin işlendiği hassas bölümlerden hariç tutulacaklar, ayrıca nükleer tesisler ve askeri üsler gibi tüm kritik ağlara ve lokasyonlara girişleri yasak olacak. ABD’nin Huawei’in bu yolla Batı’daki sırları çalabileceğine ilişkin endişelerinin net bir şekilde reddedilmiş olması, eski bir Çin Halk Kurtuluş Ordusu mühendisi tarafından 1987 yılında kurulan Huawei tarafından memnuniyetle karşılanırken Trump yönetiminde şok etkisi yarattı.
Kararın basına açıklanmasından kısa bir süre sonra Johnson ve Trump telefonda görüştüler. İngiltere hükümeti tarafından yapılan açıklamada “Başbakan, sektörü çeşitlendirmek ve az sayıda şirketin hakimiyetini kırmak için birlikte hareket eden benzer düşünceleri paylaşan ülkelerin öneminin altını çizdi”
YENİ TİCARET SÖZLEŞMESİNİ ZORA SOKACAK
Görüşmeden önce açıklama yapan Trump yönetiminden bir yetkili, “Güvenilir olmayan tedarikçilerin 5G ağının herhangi bir bölümünü kontrol etmesinin güvenli olan hiçbir yolu bulunmamaktadır. Güvenilmeyen tedarikçilerin parçalarının 5G ağlarından dışlandığı bir ortamda İngiltere ile çalışmayı dört gözle bekliyoruz.”
Cumhuriyetçilerin güçlü isimlerinden Senatör Lindsey Graham, “Bu durum, İngiltere’nin 31 Ocak’ta Avrupa Birliği’nden çıkmasından sonra yeni bir ticaret sözleşmesi imzalanmasını büyük ölçüde zorlaştıracak” diyerek İngiltere’nin kararını eleştirdi.
Kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir İngiliz yetkili, Huawei’i dışlamanın 5G’yi geciktireceğini ve tüketicilere pahalıya mal olacağını söyledi. 5G’nin çok daha yüksek olan veri hızı ve artan kapasitesi, onu çok sayıda sektörün mihenk taşı ve ekonomik büyümenin itici gücü haline getirecek. Bazı kesimler, durumu soğuk savaş dönemindeki Sovyet düşmanlığına benzetirken, ABD 5G hâkimiyetinin, Çin’in 21. Yüzyılın jeopolitik şekillenmesini belirleyebilecek teknolojik üstünlüğüne doğru giden bir kilometre taşı olmasından endişe ediyor.
Ancak Çin’in Avrupa’daki yatırımı, ticareti ve bankacılığının merkezi konumunda olan İngiltere, Washington ile on yıllardır süren ve en büyük anlaşmazlıklardan biri olan bu konuda Pekin’in tarafını tuttu.
Huawei’in 5G teknolojisinin kullanıp kullanmama noktasında karar vermek durumunda olan Kanada ise İngiltere’nin kararını incelediklerini ifade etti.
Yakın zamana kadar Beyaz Saray Güvenlik Konseyi kıdemli direktör olarak görev yapan Tim Morrison, ise şunları söyledi: “Huawei’in ağınızın herhangi bir bölümünde olmasına izin verirseniz, bu ağınızın her bölümünde olmasına izin vermeniz anlamına gelir”
Huawei Başkan yardımcısı Victor Zhang ise habercilere yaptığı açıklamada “Kanıta dayalı bu karar, geleceğe uygun daha gelişmiş, daha güvenli ve daha uygun maliyetli bir telekomünikasyon alt yapısına yol açacaktır ”dedi.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
