Facebook’un tüm dünyada erişilebilir hale getirdiği ‘Off-Facebook Activity’ aracı, internet kullanıcılarına reklam amaçlı olarak haklarında kullanılan verileri silme imkanı sunarken, bir yandan da kullanıcısı olmasak bile Facebook tarafından nasıl stalk’landığımızı gözler önüne serdi.
Washington Post’ta yer alan bir haberde söz konusu uygulama anlatılırken şu ifade kullanıldı: “Yeni ‘Off-Facebook Activity’ aracı, kameraların her zaman kayıtta olduğu bir reality show’da yaşadığımızı bizlere hatırlatmış oldu”
Geçtiğimiz salı günü, uzun zamandır beklenen Off-Facebook Activity’ aracını 2 milyar üyesinin kullanımına sunan Facebook aynı zamanda kardeş uygulamaları Instagram ve Messenger ile birlikte kullanıcı verilerini toplama noktasında ne kadar ileriye gittiklerini de açığa vurmuş oldu. Off-Facebook Activity, söz konusu sosyal medya platformlarının ürkütücü bir şekilde nokta atışı reklamlarla ve postlarla sizi hedefe almak için mikrofona ihtiyaç duymadığını gösterdi.
ŞEFFAFLIK VAADİNİN GETİRİSİ: OFF-FACEBOOK
Buna göre, Facebook telefonunuzda kapalı durumdayken bile, örneğin Peet’s Coffee uygulamasını kullandığınızda sosyal ağ bilgilendiriliyor. Başkan adayı Pete Buttigieg’in web sitesini ne zaman açtığınızı veya The Atlantic’in haberlerini ne zaman görüntülediğinizi de biliyor. Facebook, ayrıca Home Depot alışveriş sepetine ne zaman tıkladığınızdan ve akıllı kapı zili uygulaması Ring’i ne zaman açtığınızdan da haberdar durumda.
Söz konusu araç sayesinde Facebook’un sizi nasıl takip ettiğini de görebilirsiniz. Off-Facebook Activity iz sürücüsü, size Facebook’un kendisi ile iş birliği halinde olan birçok kuruluştan ve reklam verenden topladığı 180 günlük verileri gösterecek. Birçok ayarlar menüsünün arasında gizlenmiş durumda olan yeni Facebook aracının arkasında, Mark Zuckerberg’in 2018’de Cambridge Analytica skandalının zirvede olduğu bir dönemde verdiği şeffaflık vaadi bulunuyor. Zuckerberg şirketi zor durumda bırakan skandalla ilgili tartışmaların sürdüğü bir sırada ‘Geçmişimizi temizleyebiliriz’ şeklinde bir söz vermişti.
Washington Post köşe yazarı Geoffrey A. Fowler, bilgilerini kontrol etmeyi düşünenleri baştan uyarıyor: “Gördükleriniz karşısında şok olabilir hatta yer yer utanabilirsiniz.” Bir meslektaşının Facebook’un hakkında bildikleri karşısında büyük şaşkınlık yaşadığını belirten Fowler durumu şöyle özetliyor: “Facebook’un haberdar oldukları arasında meslektaşımın bir sperm ölçüm hizmetini ziyaret etmesi, sağlık sigortasına giriş yapması ve hatta Equifax veri ihlali uzlaşması için kaydolması da bulunuyor. Geoffrey A. Fowler’a göre telefonunuz tamamen kapalıyken dahi şirketler, mağazadan satın alma işlemi gerçekleştirdiğinizle ilgili bilgileri yükleyebilir.
İTİRAZ ETME İSTEĞİNİZ KALMIYOR
Facebook, uzun zamandır müşterileri izlemek ve reklam hedef kitlesi olarak belirlemek için web siteleri, uygulamalar ve mağazalarla iş ortaklığı yapıyor. Üstelik bu konuda yalnız değil. Birçok şirket hakkımızdaki bilgileri veri ve reklam şirketlerine gönderiyor.
Fowler’a göre Facebook’un kullanıcıları manipüle ederek seçim sonuçlarının seyrini değiştirdiğine ilişkin iddialarının nereden kaynaklandığını görmek için sosyal medya devinin kullanıcıları nasıl takip ettiğine bakmak yeterli. Washington Post köşe yazarı şöyle diyor: “Zuckerberg’in gizlilik ihlaline ilişkin yaptığı özür açıklamaları ve aldıkları cezaları düşünerek olan biteni unutmak kolay. Ancak şu da unutulmamalı ki, Facebook her geçen gün hakkımızda daha fazla veri topluyor ve bunu sınırlandıran tek şey birkaç tane yasadan ibaret.”
2019’da yayınlanan bir Pew araştırması, ABD’li Facebook kullanıcılarının yüzde 74’ünün sosyal ağın ilgimizi çekeceğini düşündükleri reklamları göndermek için her birimize özel dosya oluşturduğundan habersiz olduğunu ortaya koydu. Fowler, ilginç bir noktaya da değiniyor: “Facebook, izleme sistemlerini o kadar dolambaçlı ve sıkıcı bir hale getiriyor ki itiraz etme isteğimiz bile kalmıyor”
