Siber güvenliğin stratejik ve hukuki yanlarının ele alındığı en önemli konferans olarak kabul edilen CyCon’dan bir gün önce Estonya Dışişleri Bakanlığının organize ettiği bir çalıştay düzenlendi. Önümüzdeki sene küresel siber güvenlik gündeminde yer edinmesi beklenen konular uzmanlar tarafından bir gün süren bu çalıştayda ele alındı. Estonya Hariciye’sinin bir gelenek haline getirmeye çalıştığı etkinliğin bu seneki konusu, devletlerin uluslararası siber güvenlik konularında politika geliştirirken bağlı kalmaları öngörülen uzlaşılmış kurallar; diğer bir deyişle siber normlar.

Siber güvenlikle ilgili konuların uluslararası güvenlik meselesi haline gelmeye başlaması üzerine, siber sorunların küresel bir insiyatifle üstesinden gelme amacıyla 2004 yılında Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde Group of Governmental Experts (GGE)* adlı bir grup kuruldu. Geride kalan 11 yılda GGE çeşitli uzlaşmazlıklar nedeniyle somut bir adım atamadı. Fakat bugün gelinen noktada ‘siber alanda sorumlu devlet davranışları’ konusunda ciddi tartışmalarla belirli bir bilgi birikimi oluştuğu anlaşılıyor.

Estonya Dışişleri Bakanlığı’nda bu sene katılma imkanı bulduğum toplantı aslında GGE’nin faaliyetleri konusunda BM’nin açıkladığı dökümanlarda bulunanlardan daha fazla bilgi vermiyor. 20 ülkenin gönüllü üye olduğu bu çalışma grubunda siber güvenliğin uluslararası boyutu hakkında küresel seviyede fikir üretebilecek ‘siber diplomatlar’ ile ilgili ayrıntlar benim için daha ufuk açıcı oldu.

“Teknik bir altyapım olmamasına rağmen, nereye gidersem siber beni takip etti.” Bu ifadeler Estonya Dışişleri Bakanlığı müsteşarı Marina Kaljurand’a ait. Kaljurand’ın siber güvenlik ile tanışması 2006 yılında Estonya büyükelçisi olarak bulunduğu İsrail’den, Rusya’ya tayin olduğunda başlamış. Görevindeki ilk senesini geri bıraktığında gerçekleşen Estonya saldırısı kendi ifadesiyle zorlu bir başlangıç olmuş.  2011 yılında atandığı Washington büyükelçiliği görevi sırasında da Snowden Sızıntıları’nın ortaya çıkardığı krize birinci elden şahit olmuş. Şimdi ise GGE’de Estonya’yı temsil ediyor.

Öncelikle müsteşarlık gibi değerli bir konumda siber güvenlik bilgisi ve farkındalığı oldukça yüksek bir diplomatın olması, ülkenin bu kritik konuya doğru bir şekilde ne kadar önem verdiğinin göstergesi. Örnek vermek gerekirse, mevcut silahlı çatışmalar hukukunun siber savaşa nasıl uygulanabilirliği konusunda ortaya koyduğu argümanlardan, siber terörizmin ne kadar siber güvenlik ne kadar terörizm meselesi olduğu tartışmasına kadar önceden düşünülmüş net fikirleri bulunuyor. “Ben çok şanslıyım. Çok dolu brifingler alıyorum. Harika toplantılarla beni bilgilendiren çalışanlarımız var.” diyen tecrübeli devlet kadını, bakanlığında birçok siber diplomat olduğuna da işaret ediyor böylece. Kaljurand GGE toplantılarında sadece başkentlerinde hazırlanan metinleri okuyup giden diplomatların olduğunu da sözlerine eklemeden geçmiyor.

Eston Hariciyesi’nin siber diplomaside yetişmiş elemana sahip olmasının bulunmasının en önemli sebeplerinden bir tanesi NATO akreditesine sahip Müşterek Siber Güvenlik Mükemmeliyet Merkezi’nin başkent Tallinn’de bulunması. Bir düşünce kuruluşu –think tank-den ziyade ‘düşün ve uygula’ –think and do- kurumu şeklinde çalışan Merkez’den Eneken Tikk Ringas’ın devletlerin siber norm üretme karşısındaki tavırlarını incelediği sunumu, Estonya’nın çok aktörlü siber güvenlik yönetişimini başarılı bir şekilde uyguladığının göstergesi sayılabilir. Estonya bir yanda akademik kurumların ve düşünce kuruluşlarının diğer yanda ordunun ve hükümetin oluşturduğu sinerji, bağımsızlığını kazanmasından sonra sadece çeyrek yüzyıl geçmeden, değişimi iyi okuyan ve bugüne göre değil yarına göre stratejisini geliştiren bir ülkenin siber alanda nasıl atılım yapacağının açık işaretlerini sunuyor.

* GGE ÜYELERİ: Antigua ve Barbuda, Belarus, Brezilya, Çin, Kolombiya,Mısır, Estonya, Fransa, Almanya, Gana, İsrail, Kenya, Malezya, Meksika, Pakistan, Rusya, İspanya, İngiltere ve ABD

HAFTALIK SİBER BÜLTEN RAPORUNA ULAŞMAK İÇİN FORMU DOLDURUNUZ