“I believe it is in the nation’s best interest to put all the phone records into a lockbox that we could search when the nation needs to do it.” – Gen. Keith Alexander, 2013
Keith Alexander, post-9/11 dünyasının Amerikan toplumu üzerinde yarattığı korku ve paranoya kültürünün tam da göbeğinde kariyerini şekillendirmiş, 30 yılı aşkın ordu istihbaratı tecrübesini siber alana taşımış bir isim. Dört yıldızlı general, mülakatlarda kendisine ‘asıl patronun kim?’ sorusu sorulduğunda ‘eşim’ cevabını verip, dört kızı ve on altı torunundan mutlaka her konuşmasında bahsederken babacan yanını ortaya koysa da, 11 Eylül sonrası değişen Amerikan istihbarat anlayışının en büyük ve belki de en cesur mimarlarından biri. 1974’de Askeri Akademi’den mezun olmasıyla başlayan aktif sinyal istihbaratı kariyerinin, teknolojiye bu alanda üç yüksek lisans yapacak kadar duyduğu yakın ilgiyle birleşimi, 2005 yılında Alexander’ın Amerikan NSA başkanlığına atanması kararını elbette ki pekiştirdi. Alexander, en uzun süre görevde kalan NSA yöneticisi olmakla kalmayıp (2005-2013), başkanlığı süresince siber alanı ulusal güvenlik stratejileri içinde tanımlayan ve Amerika’nın en çok yankı uyandıran siber adımlarından biri olan US Cyber Command (USCYBERCOM) biriminin kurulmasında ve kumandanlığında büyük söz hakkına sahip oldu. 2001 terörü sonrası yerleşen ‘bir daha asla’ anlayışının gölgesinde tüm ulusal güvenlik birimlerinde köklü değişikliklere gidilmesi, ‘bilgi çağı istihbaratı’ olarak adlandırdığı radikal gereksinimi gerçekleştirmenin sinyallerini veren bir ismi elbette ki tepeye taşıyacaktı.
Aslında Keith Alexander, Edward Snowden’ın açığa çıkardığı PRISM programına ek olarak, Amerikan toplumunun son yıllarda sıklıkla tartıştığı, iletişim bilgilerini dijital data formatında büyük veri depolama merkezlerinde saklanması anlamına gelen ‘bulk metadata’ ve şüphe duyulması halinde kişinin iletişimde olduğu kişilerin de tespitine olanak tanıyan ‘reasonable articulable suspicion’ gibi Amerikalıların özel hayatını ihlal ettiğine inanılan yeni kavramların temellerini Irak savaşı esnasında atmıştı. O dönemde Alexander, öncüsü olduğu, yeni ve gelecek vaadeden bir sinyal istihbaratı yazılımı ile ülke içerisinde terörist olmasından şüphe duyulan isimlerin tüm e-mail, telefon ve mesaj akışını, sınırlı bir ölçekte de olsa, gerçek-zamanlı takip edebiliyordu.
NSA direktörlüğü şüphesiz ki ona bu teknolojiyi yıllar içinde global düzleme taşımanın kapılarını araladı. General, her ne kadar ‘metadata’ teknolojisinin, ulusal güvenliği terörizme karşı yenilmez yapma yolunda önemini belirtirken, iletişim bilgilerinin detayının asla izlenmediği, yalnızca arama yapan-yapılan numaralar, konuşma süresi ve aramanın tarih bilgilerinin kayıt altında tutulduğunu her mülakatta ısrarla vurgulasa da, Snowden olayını takiben gelen emeklilik duyurusu gerek kitlelerin, gerek politik figürlerin ‘her şeyi kaydet’ stratejisinden hoşnut olmadığını gösterdi. Ofisteki son aylarında Alexader, NSA ve USCYBERCOM’un Amerika’nın çıkarlarını koruma adına verilerin kullanımında kısıtlamaya tabi tutulmaması adına siber mevzuat (cyber legislation) düzenlemelerinin yapılması, devlet-özel sektör işbirliğinin üst düzeyde icra edilmesi adına ciddi çaba vermiş olsa da, Alexander sonrası dönemde NSA, şüphesiz mevcut serbestliğini kaybedeceği, gerek içte gerek dışta saygınlığını geri kazanması, şeffaflığa kavuşması gereken zorlu bir yol izleyecek.
Yeni direktör Micheal S. Rogers’ın, Alexander’ın neredeyse her konuşmasında güvenlik tehditlerinin boyutundan bahsederken sergilediği ‘Amerika’ya çok kötü şeyler olacak, hissediyorum’ tavrından uzaklığı, NSA’in yeni dönemde gündemini sessiz ve olabildiğince hukuk sınırları içerisinde takip edeceğinin en büyük habercisi.
