1- Ne Oldu?
Türkiye’de uzun bir süredir hayali kurulan Siber Güvenlik Başkanlığı (SGB) Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak kuruldu. SGB siber tehditlere karşı ulusal güvenliği artırmak, kamu ve özel sektör arasında koordinasyonu sağlamak ve yerli-milli siber güvenlik çözümlerini teşvik etmek amacıyla oluşturuldu.
2- SGB Ne Yapacak?
Başkanlık, siber güvenliğin sağlanması amacıyla politika, strateji ve hedefleri belirlemek, eylem planları hazırlamak ve mevzuat çalışmalarını yürütmekle göevli. Ayrıca, siber güvenlik konusunda bilinçlendirme, eğitim ve farkındalığı artırma çalışmaları yürütmek, siber güvenlik ve bilgi güvenliğini destekleyici projeler geliştirmek de başkanlığın görevleri arasında yer alıyor. Kanun tasarısından anlaşıldığı üzere SGB’nin olay müdahale kapasitesi de olacak. Diğer bir deyişle bir kamu kurum ve kuruluşu siber saldırıya maruz kaldığında, hatta böyle bir olasılık güçlendiğinde, SGB olaya doğrudan müdahil olabilecek.
3- Neden Şimdi?
Türkiye’de uzun zamandır kamu ya da özel sektörde siber güvenlik yönetişiminin merkezi bir yapıda birleştirilmesine dair çağrılar yapılıyordu. Emniyet, Ulaştırma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı Dijital Dönüşüm Başkanlığı, BTK, MİT ve TÜBİTAK siber güvenlik alanında çalışma yapan kurumlardan sadece bazıları. Çalışmaları bir yerden koordine etme ihtiyacının geçmişi oldukça eski. Dijital Dönüşüm Başkanlığı her ne kadar bu çalışmaları koordine etmeye çalışsa da, siber güvenlik gibi farklı alanlarda etkisi olan bir çalışma alanının bu başkanlığın alt birimlerinden biri tarafından yönetilemeyeceği açıktı.
Görünen ihtiyaca rağmen bağımsız bir siber güvenlik teşkilatının kurulması ancak İsrail’in Hizbullah yöneticilerine yönelik eylül ayında yaptığı saldırı sonrasında önemli gündem maddeleri arasında yerini aldı. İsrail’in Lübnan’da Hizbullah üyelerinin kullandığı çağrı cihazları ve telsizleri siber saldırılarla patlatması, bölgedeki güvenlik dinamiklerini derinden etkiledi. Bu olayın ardından Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin siber güvenlik alanında daha etkin bir yapıya ihtiyaç duyduğunu belirterek, müstakil bir siber güvenlik teşkilatının kurulmasının hükümetin gündemine alındığını ifade etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da bu konuda irade gösterdiğini vurgulayan Fidan, mevcut kurumların yetkinliklerine rağmen, koordinasyon ve etkinlik açısından bağımsız bir yapının önemine dikkat çekti.
4 – Neden Fidan?
Siber Güvenlik Başkalığı gibi önemli bir kurumun kurulması için Fidan’ın açıklamasının ardından aşağı yukarı 100 gün geçti. Kısa sürede yapılan hazırlıkların konunun Ankara’da ciddiye alındığının bir göstergesi olarak değerlendiriliyoır. Dinamik sürecin arka planındaki isimlerin başında ise Hakan Fidan’ın olduğu belirtiliyor. Fidan şüphesi istihbarat geçmişiyle sıradan bir dışişleri bakanı profilinin ötesine geçiyor. Siber güvenlik gibi ulusal güvenlik meselesi olan bir konuda bakanlığın ötesinde insiyatif aldığı ve ağırlığını koyduğu belli oluyor. Kasım ayında yaptığı ve Siber Güvenlik Başkanlığının kurulacağını duyurduğu açıklamada böyle bir yapının kurulması için MİT’teki görevi zamanında çalışmalara başladığını belirtmişti. Hatta MİT’in 202’de açılan yeni karargahı ‘Kale’nin daha inşaat aşamasındayken çeşitli siber güvenlik tedbirleri alınmasıyla ilgili Fidan’ın özel ilgisi olduğu konuşulanlar arasında. Haberleri birleştirdiğimizde aslında Siber Güvenlik Başkanlığının sadece yıllardır böyle bir kurumun kurulması gerektiğini dile getiren sektör oyuncularının değil aynı zamanda Fidan’ın da kişisel bir hayali olduğunu söylemek zor değil.
5- Kim Çalışacak?
Siber Güvenlik Başkanlığı’nın kurulmasıyla birlikte, personel ve kaynak dağılımı nasıl düzenleneceği de gündeme gelen sorular arasında yer alıyor. Başkanlık, 135 kişilik bir kadro ile faaliyet gösterecek ve gerektiğinde yurt içi ve yurt dışında temsilcilikler kurabilecek. Yurtdışı temsilciliğin kurulması Türkiye’ kökenli siber güvenlik start up’larını heycanlandıracak bir gelişme olacaktır. Fakat diğer taraftan SGB’nin istihbarat odaklı bir yapıya dönüşmesi siber diplomasi ve ekosistem geliştirme hedeflerini gölgede bırakabileceği endişesi de ifade ediliyor. Böyle bir kurumda kim çalışacak diye düşününce insanların aklına uzun bir liste gelebilir. Tabi ki Fidan’ın ‘’madalya alan çocuklar’ diye andığı ByLock uygulamasındaki verileri ele geçiren ekibin SGB ile dirsek temasında olacağı muhakkak.
Tabiki en çok merak edilen konu başkanlığın tepesindeki ismin kim olacağı. Bu kişinin geçmişi başkanlığın nasıl bir yol izleyeceğine dair de ipuçları verebilir.
SBG’nin kurulmasına yönelik hak savunucularının dile getirdiği bazı mahremiyet ve insan hakları endişeleri de var.
Dünyadaki benzer kurumlara bakıldığında çalışan sayısnın oldukça geride kaldığı açık. İngiltere’de sinyal istihbaratı alanında çalışan GCHQ’nun bilinen personal sayısı 7 bini geçerken, ABD’deki NSA’de 30 ila 40 bin kişinin çalıştığı belirtiliyor.
6- Genelkurmay ve Dijital Dönüşüm Başkanlığı Ne olacak?
Türkiye’de siber güvenlik alanında yeni kurulan Siber Güvenlik Başkanlığı, mevcut kurumların rollerini nasıl etkileyecek? Özellikle, Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki Siber Savunma Komutanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’nin siber güvenlik birimlerinin geleceği merak konusu. Genelkurmay Başkanlığı altında faaliyet gösteren Siber Savunma Komutanlığı, askeri operasyonların dijital güvenliğini sağlamakla sorumlu. Benzer şekilde, Dijital Dönüşüm Ofisi’nin Siber Güvenlik Dairesi Başkanlığı, kamu kurumları ve kritik altyapılar için siber güvenlik stratejileri geliştirmekte.
Yeni başkanlığın kurulmasıyla, bu birimlerin yetki ve sorumluluklarının nasıl yeniden düzenleneceği, görev dağılımının nasıl olacağı ve olası yetki çatışmalarının nasıl önleneceği konusunda henüz net bir açıklama yapılmadı.
