Çoğunlukla Batılı isimlerin öne çıktığı Siber Liderler serisinde, yaklaşık 25 yıldır siber güvenlikle içli dışlı olan Türkiye’den bir isme yer vermek, hele de araştırmalarım esnasında bu ismin NATO nezdinde değerinin ne denli yüksek olduğunu anlamamla birlikte oldukça ilgi çekici bir hal aldı. 1979 yılında ODTÜ Elektrik Elektronik bölümünden mezun, çiçeği burnunda Amerika’ya çalışmaya gitmiş bir genç olan Süleyman Anıl, kariyerine ITT/Alcatel’de sistem mühendisi olarak başlar ve firma bünyesinde Karayipler, Afrika, İtalya gibi bir çok ülkede görev yapar. Tam da ailevi kaygılarla bir yerlere temelli yerleşmeyi içten içe düşlediği bir anda, NATO’nun International Staff kadrosuna eleman alacağını duyup, şansını dener. Böylece 1989 yılında NATO’nun Brüksel’in güneyinde bulunan bir merkezinde, siber güvenlik birimine (INFOSEC Command) ilk ve tek mühendis olarak atanır. Elbette ki Anıl, bu karargahta görev yapacağı 13 yıl süresince kendi yönetiminde 20 kişiyle birlikte çalışacağından ve NATO’nun siber güvenlik departmanını kuran isim olacağından bihaberdir.
Özellikle 2000’lere giden süreçte Balkanlar’da yaşanan kaosta elektronik savaş yöntemlerine başvurulması, NATO’nun ilerleyen yıllarda siber güvenliği ciddiye alması gerektiğinin ilk göstergesidir. Bu açıdan bakıldığında Anıl’ın uzun soluklu NATO kariyerindeki belki de en büyük etken, doğru yerde, doğru zamanda ve doğru zihniyetle hareket etmesidir. Bu alanda çalışmalar ve girişimler olmasına rağmen, NATO kapsamlı bir siber güvenlik yol haritasına sahip olmasının lüks değil, bir zorunluluk olduğunu 2007 Estonya Krizine kadar anlamayacaktır. Bu noktadan hareketle, NATO’nun siber savunma kapasitesini artırma hedefi, 2010 Lizbon Zirvesi’nde öne çıkan 11 öncelikli başlıktan biri olarak belirlenmiştir; 58 milyon Euro’luk ilk bütçe ve Anıl önderliğinde kurulan Siber Savunma ve Karşı Tedbirler Birimi bu zirvenin iki önemli sonucudur. Anıl’ın belirttiği doğrultuda, ulus-devletlerin en büyük siber tehdidi oluşturduğu, siber istihbarat çalışmalarının uluslararası sistemin önemli bir parçası haline geldiği ve siber savaş kabiliyetlerinden bahsettiğimiz bir ekosistemde, her gün 10’dan fazla gelişmiş siber saldırı (advanced persistent threat) ve sayısız hacktivism saldırısının hedefinde yer alan NATO için, siber savunma artık üst düzey bir meseledir.
NATO’nun siber güvenlik konusunda aşama kaydetmesinde ciddi anlamda katkısı bulunan Anıl’ın önemli bir tespiti dikkat çekiyor: İttifak’ı hedef alan saldırıların büyük kısmı İsrail, İran, Çin ve Rusya kaynaklı. Ülkelerden anlaşılacağı üzere, NATO bünyesinde depolanan belgeler en fazla NATO’ya üye olmayan ulus-devletlerin ilgisini çekiyor.
Detaylara yer vermese de, 2012 yılında gerçekleştirdiği bir mülakatta Rusya’nın siber alandaki kabiliyetlerini Çin’e kıyasla daha ileri bir seviyede bulduğunu belirten Anıl, siber savaşın önümüzdeki dönemde kimsenin göz ardı edemeyeceği kadar ideal bir araç haline geleceğini öngörmektedir. Bu kapsamda neredeyse tüm konuşmalarında mutlaka değindiği kritik altyapıların güvenliği, her siber lider gibi Süleman Anıl’ın da gündeminin en başındadır. Ülkelerin önemli enerji veya endüstri tesislerini korumanın mütemadiyen gerektiğini söyleyen Anıl, askeri ağlara ek olarak sivil otoritelerin yetkisinde kalan ağların güvenliğine de eşit miktarda kafa yorulması gerektiğinin altını çizer. Anıl’ın hassasiyeti ışığında, yakın zamanda Bloomberg’de yer alan, 2008 Refahiye ilçesi yakınlarında meydana gelen Bakü- Tiflis- Ceyhan boru hattı patlamasının siber kaynaklı olabileceği iddiasının meşruluğunu bir kenara bırakırsak, Türkiye’nin de aslında yakın vadede odaklanması gereken en önemli meseleler sivil bilgisayar ağlarının ve kritik altyapıların güvenliğini sağlamak olmalıdır. NATO’daki sayılı üst düzey Türk’ten biri olan Süleyman Anıl’ın, kanımca bu çerçevede deneyimlerinin paylaşımının ve Türkiye’deki üst düzey etkinliklere katılımının sürekli olarak sağlanması ülke adına çok büyük bir kazanç olacaktır.
