Yandex yeniden yapılanma için Rusya’dan çekilme kararı aldı. Teknoloji devinin kararını devlet başkanı Vladimir Putin’in onaylaması gerekiyor.
Ukrayna ile baş gösteren kriz, Yandex’e zor günler yaşatıyor. Rusya’nın en önemli teknoloji markalarının başında gelen şirket, ülke pazarından büyük oranda ayrılmak ve yeniden yapılanmaya gitmek istiyor.
Rusya’nın Google’ının bunun için Devlet Başkanı Vladimir Putin’den onay alması gerekiyor. Şirket bu süreçte Rusya’nın eski maliye bakanı ve cumhurbaşkanlığı danışmanı olan, ayrıca Putin’in sırdaşı olan bir ismi Alexey Kudrin’i şirketin üst yönetiminin başına getirmeyi planlıyor. Bunun için Putin’den izin isteyen teknoloji devinin bölünme planları yaptığı belirtiliyor.
YANDEX ARAYA PUTİN’İN SIRDAŞINI SOKTU
Financial Times’ın haberine göre Yandex, Rusya Devlet Başkanı’nın yeniden yapılandırma planına prensipte onay vermesi için üst düzey ekonomi yetkilisi Alexei Kudrin’i gayrı resmi olarak görevlendirdi.
Değişiklikler, Yandex’in Hollanda’daki ana şirketinin, dört kritik birimin uluslararası bölümleri dışında tüm işlerini satarak Rusya pazarından çıkmasına yol açacak. Şirketin bugün geldiği nokta, Putin’in Ukrayna’da başlattığı ve binlerce Yandex çalışanının ülkeyi terk etmesine neden olan savaşın sonuçlarından kendisini korumayı hedeflemesinin bir sonucu olarak görülüyor.
Yandex, yeniden yapılandırma planı ile sürücüsüz otomobiller, bulut bilişim, eğitim teknolojisi ve veri etiketleme gibi umut vaadeden yeni uluslararası girişimler, Yandex’in kontrolü altında ayrı yabancı girişimlere dönüşecek.
Kudrin ve Putin, St. Petersburg belediye başkanlığı günlerinden beri birlikte çalışıyorlar. Rusya’nın pek çok üst düzey ekonomi yetkilisi gibi Kudrin de savaşa karşı çıkıyor. Şirketin İsrail’de yaşayan kurucusu Arkady Volozh da savaş başladığından beri Rusya’ya dönmedi.
Yeniden yapılanma planına göre Yandex’in Rus yönetimi şirketin günlük operasyonlarının kontrolünü elinde tutacak ancak şirketin Kremlin ile giderek hassaslaşan ilişkilerini Kudrin’e devredecek. Kremlin dostu bazı Rus oligarklar Yandex’in hisseleriyle ilgilendiklerini ifade etmişlerdi.
“Occupytheweb” hareketi son yayımladığı siber güvenlik kitabını “Siber savaşçı olup Putin’i durdurun!” sloganıyla tanıttı.
Daha önce “Hackerlar için Linux Temelleri” kitabını yayımlayan girişiminin “Usta bir hacker olmaya giriş” kitabı tüm zamanların en iyi 5 siber güvenlik kitabı arasına girdi.
Kitapta siber tehdit istihbaratı, pentest, bug bounty, siber savaş ve siber güvenliği ilgilendiren birçok konuda okuyucuya rehberlik edecek bilgiler sunuluyor ve hackerlığın tarihi hukuki boyutuyla anlatılıyor.
Tersine mühendislik konusuna Python perspektifiyle yaklaşan kitapta bilgisayar korsanlığının en temel nitelikleri gösteriliyor.
Kitapta ayrıca hackerların bakış açısı ve stratejik açıdan yaklaşımları da ele alınıyor. Her seviyeden okuyucuya hitap eden kitap hackerlığa yeni adım atan ya da ileri seviyelerde olan herkesin okuyup faydalanabileceği bir içeriğe sahip.
Rusya’nın deepfake yöntemiyle casusluk girişimini Ukrayna istihbaratı engelledi. Olayda Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar hedefteydi.
Rus istihbaratı FSB, deep fake teknolojisi kullanarak Ukrayna Başbakanı Denis Şmihal kılığında Baykar Teknoloji Genel Müdürü Haluk Bayraktar ile görüşmek istedi. Provokasyon, Ukrayna istihbaratının çabalarıyla önlenirken, yaşanan olaya ilişkin bir de video paylaşıldı.
Ukrayna Savunma Bakanlığına bağlı Askeri İstihbarat Müdürlüğü, Baykar Teknoloji Genel Müdürü Haluk Bayraktar‘a yönelik provokasyonu engelledi.
Rus istihbaratı FSB, Deepfake teknolojisi kullanarak, Ukrayna Başbakanı Şmihal kılığında Bayraktar ile görüşmek istedi. Tehlike Ukrayna istihbaratının çabalarıyla önlendi. Ukrayna İstihbarat Servisi, olaya ilişkin görüntüleri yayımladı.
DEEP FAKE TEKNOLOJİSİYLE SAHTE YÜZ VE SES OLUŞTURDULAR
Görüntülerde Rusya’nın Ukrayna Başbakanı Denis Şmihal’in kılığına girdiği görülüyor. Rus istihbaratı bu yöntemle Bayraktar Genel Müdürü Haluk Bayraktar’la görüşmeye çalıştı.
Durumun farkına varan Ukrayna istihbaratıysa Bayraktar sekreteri olarak görüşmeye katıldı. Rus istihbaratıyla görüştü. Deepfake yöntemiyle Rus istihbaratının Türkiye-Ukrayna ilişkilerinin bozmaya çalıştığı iddia edildi.
Rus istihbarat servisi sıklıkla Deepfake teknolojisi kullanıyor. Bu yöntemle yapay zeka yardımıyla sahte yüz ve ses oluşturuluyor.
Rusya Devlet başkanı Vladimir Putin’in elinden ödül almasına rağmen geçtiğimiz yıl Rusya’da “vatana ihanet” suçlamasıyla tutuklanan Ilya Sachkov’un tutukluluğu hâlâ devam ediyor.
Siber güvenlik konusunda Rusya’nın önde gelen şirketlerinden biri olan ve hizmet verdiği kuruluşlar arasında Interpol ve Europol de bulunan Group-IB’nin kurucusu Ilya Sachkov’un tutukluluğu devam ederken söz konusu tutuklamanın ardındaki sır perdesi de aralanmış değil. Peki Ilya Sachkov’un tutuklanmasına neler yol açtı? Ilya Sachkov hakkında çeşitli iddialar ortaya atıldı.
ILYA SACHKOV KİMDİR?
Son yıllarda Rusya’da vatana ihanet suçlamalarında gözle görülür bir artış yaşanırken söz konusu iddia ile tutuklananlardan biri de Group-IB’nin kurucusu Ilya Sachkov olmuştu.
2003 yılında bilgi güvenliği eğitimi aldığı Bauman Moskova Devlet üniversitesinde okurken kurduğu siber güvenlik şirketi Group-IB ile dikkatleri üzerine çeken Ilya Sachkov’un kariyeri Putin’in elinden ödül almaya kadar uzanmıştı.
Sachkov, Rusya Federasyonu Devlet Duması, Avrupa Konseyi siber suç uzman komitelerinin bir üyesi olmakla birlikte 2010 yılında Dijital Suçlar Konsorsiyumu ödülünü kazanan ilk Rus olmuştu.
Bunun yanı sıra Ilya Sachkov, 2016 yılında Forbes dergisinin 30 yaş altı teknoloji girişimcileri listesine girmiş, 2015 ve 2016’da BT ile ilgili kategorilerde Yılın Girişimcisi Ulusal Ödülü’nü almıştı.
Ilya Sachkov ve Group-IB şirketi, Rusya’da 2019 yılında Vladimir Putin tarafından siber tehditleri tespit etme ve önleme konusunda “Yenilikçi Atılım” kategorisinde ödüle layık görülmüştü.
NE OLMUŞTU?
Kariyerinde oldukça ilerleyen fakat geçtiğimiz yıl gizemli bir şekilde gözaltına alınan Sachkov, vatana ihanet ile suçlanmıştı. Putin’in sözcüsü Dmitry Peskov, Kremlin’in davayla ilgisi olmadığını söylemişti. Group-IB tarafından yapılan açıklamadaysa Sachkov’a güvendiklerini ve yöneltilen iddialardan kesinlikle suçlu bulunmayacağı belirtilmişti.
Gözaltına alındığı günden bugüne tutukluluğu devam eden Sachkov’un, kendisine yöneltilen suçlamalara ilişkin ayrıntılarsa resmî bir sır olarak saklanıyor.
Rusya’da vatana ihanet davaları genelde 20 yıl ile cezalandırılırken Sachkov için bir yıldır tutukluluk süresi sürekli uzatılıyor.
Sachkov’un tutukluluğuna ilişkin birçok teori bulunsa da bazı hususlar dikkat çekiyor. Bunlar arasında kurucusu olduğu şirket Group-IB ve müşteri portföyü, eski vatana ihanet davalarında tanık olarak bulunması, ABD’ye çeşitli bilgilerin ifşa edilmesi gibi konular yer alıyor.
SORUŞTURMANIN PERDE ARKASI
Group-IB’nin stratejisi
Siber güvenlik ve siber tehditleri araştırma amaçlarıyla kurulduktan sonra son yıllarda Rusya’da önemli bir şirket hâline gelen Group-IB, hizmetlerini genişleterek müşteri portföyünde de genişleme sağlamıştı.
Group-IB, Rusya’nın en büyük iki bankası Sberbank ve VTB dâhil olmak üzere İçişleri Bakanlığı’nın yanı sıra Rusya’daki devlet kontrolünde bulunan şirketler, uzay ajansı, merkez bankasıyla çalışmasının yanında uluslararası arenada aralarında Interpol ve Europol gibi kuruluşlar da bulunan bir genişlikte müşterilerine hizmet vermeye devam ediyordu.
Group-IB’nin kolluk kuvvetleriyle olan ilişkisini ve stratejisini ise şirketin kurucu ortağı ve şu anda CEO’su olan Dmitry Volkov, “Adaleti yerine getirmek için saldırganların yakalanmasını ve kimse için tehdit oluşturmamasını sağlamaya yetkili olan yalnızca kolluk kuvvetleridir. Group-IB’nin evrensel stratejisi buraya oturur.” demişti. Volkov, Sachkov’un dünyanın dört bir yanındaki kolluk kuvvetleriyle köprüler kurduğunu “şirketlerinin dünya çapında siber suçlarla mücadele etme ve müşterilerini koruma” hedeflerine sahip olduğunu da belirtmişti.
Vladimir Putin’den alınan ödülün üzerinden geçen dört ay sonra Group-IB, genel merkezini Moskova’dan Singapur’a taşıyarak Sachkov’un uluslararası bir güç merkezi inşa etme tutkusunu ilerlettiği yönündeki iddiaların hedefi olmuştu. Hatta Group-IB, geçen yıl Amsterdam ve Dubai’de de ofisler kurmuştu.
Kimine göre bu atılımların amacı, Sachkov’un uluslararası alanda itibarını kazanmaya çalışmasının bir yolunun batılı kolluk kuvvetleriyle çalışmak olmasından kaynaklanmasıydı.
Sachkov’un davasına ilişkin olarak çeşitli kişilerle yapılan görüşmelerde Sachkov’un son yıllarda batılı istihbarat ve kolluk kuvvetleriyle oldukça yakın bağlar kurduğunu, Group-IB’nin Rusya’ya olan bağımlılığını azalttığını, bunların da kendisini bir hedef yaptığı konusundaki iddia dillendirilmişti.
ABD veya batılı kolluk kuvvetleriyle yapılacak herhangi bir iş birliğinin, önceden FSB’nin en üst düzey siber güvenlik yetkilisi olan Sergei Mikhailov ile birlikte vatana ihanet suçlamasıyla 2019’da 14 yıl hapis cezasına çarptırılan eski üst düzey Kaspersky Lab çalışanı Ruslan Stoyanov’un kaderini tekrarlama riski anlamına gelmesi demekti ve Sachkov’un da bu ipte yürümesi oldukça riskli bir oyundu.
Söz konusu iddiaya yanıt veren Group-IB ise Bloomberg’e yaptığı açıklamada siber suçla mücadeledeki çalışmalarının gayriresmî ilişkilere değil, yalnızca resmî anlaşmalara ve kolluk kuvvetlerinin taleplerine dayandığını belirtmişti.
Sachkov’un avukatı Sergei Afanasyev ise dava hakkında yorum yapmayı reddetmişti.
ABD’ye yardım ve Sergei Mikhailov davası
Bir başka iddia ise kritik eski davalara ve ABD’ye bu yolla yardıma dayanıyor. Bu davalardan ilki Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından bu yana vatana ihanet suçlamasıyla tutuklanan üst düzey istihbaratçı olan Sergei Mikhailov davasına dayanıyor.
Obama yönetimi 2016 yılında ABD başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti sunucularına yapılan siber saldırıdan sorumlu tuttuğu Rusya’ya yönelik bir dizi yaptırım kararı almış, 35 Rus diplomatı da sınır dışı etmişti. Rusya’ya yönelik söz konusu suçlamaların arkasında, üst düzey FSB yöneticisi Sergei Mikhailov ve üç ismin daha ABD’ye casusluk yapmasının yattığı iddia edilmişti.
Rus istihbarat servisi FSB’nin elektronik haberleşme ve bilgi güvenliğinden sorumlu üst düzey yöneticisi olan Sergei Mikhailov, “vatana ihanet” gözaltına alınarak tutuklanmış bunun yanı sıra Mikhailov’un birlikte çalıştığı iddia edilen FSB ajanı Dmitry Dokuchayev, Kaspersky yöneticisi Ruslan Stoyanov ve internet girişimcisi George Fomchenko da tutuklanmıştı.
Sachkov ise Sergei Mikhailov davasındaki tanıklardan biriydi. Sachkov, batılı yetkililere, ABD’nin Rusya’nın seçim korsanlığındaki rolünü kanıtlamasına yardımcı olan bilgiler sağladığı iddiasıyla Mikhailov’un avukatı tarafından hedef alınmıştı. Mikhailov’un avukatı Sachkov’a yönelik, “Yetkililerin müvekkilimin devlete yönelik ihanete karıştığı sonucuna varmalarına izin veren yanlış kanıtlar” verdiğini söylemişti.
Daha sonra bu iddia güçlendi. 2020 yılında ABD Adalet Bakanlığı, Formspring, LinkedIn ve diğer sosyal medya araçları hakkında kullanıcılardan çalınan verilerin satışıyla ilgili ABD’de mahkûm olan Yevgeniy Nikulin’in iddianamesini açıkladı. O esnada ise, 2013 yılında işe alınan Grup-IB ağ güvenliği bölümü başkanı Nikita Kislitsin, daha önceleri Hacker dergisinin editörü olarak görev yaparken Nikulin’den bilgi almakla suçlanmıştı.
Hapis cezasından kurtulmak için Group-IB ve Kislitsin’in ABD soruşturmasıyla iş birliği yaptığı ortaya çıktı.
Söz konusu iş birliğinde bazı kişiler aleyhinde tanıklık yapmak da vardı. Bu isimler arasında hem Mikhailov, hem de Mikhailov davasında yer alan Docukhayev de dâhildi. Kritik olan nokta ise Kislitsin’in, Sachkov’un bu bilgilerin FBI’a ifşa edilmesini kabul ettiğini vurgulaması oldu.
Kaspersky yöneticisi Ruslan Stoyanov gibi Mihaylov da suçlamalarını reddetmesine rağmen 22 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Docukhayev ise suçunu kabul etti ve yetkililerle iş birliği yapmayı kabul ederek altı yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Kremlin’i, fidye yazılımcılara bir şey yapmamakla suçladı
Bir diğer iddiaya göre siber güvenlik ve çevrimiçi dolandırıcılık gibi siber suçları araştırma konusunda uzmanlaşmış Group-IB’nin kurucu ortağı Ilya Sachkov’un, Rusya’dan kaynaklanan fidye yazılımı saldırıları salgınına göz yumduğu için Kremlin hakkında eleştirel konuşmasıydı.
İddialara göre bir konuşmasında Sachkov, “Hiçbir Rus devlet organı yaşananları kale almıyor. Bütün dünya size bir yerde suç olduğunu söylediği hâlde bu ülkede neler oluyor?” demişti.
Sachkov’un Kremlin’in bazı siber suçlulara yönelik hoşgörüsüne yönelik eleştirisi, Rusya’nın istihbarat teşkilatı FSB tarafından tutuklanıp ihanetle suçlandığı Eylül ayı sonuna kadar devam etmişti.
Konuya ilişkin yorum yapan Johns Hopkins Üniversitesi’nde stratejik çalışmalar profesörü olarak görev yapan Thomas Rid, Sachkov’un tutuklanmasının “Rus hükûmetinin uluslararası ortaklarına gönderdiği büyük bir sinyal” olduğunu söyledi. Rid, “Siber suç konusunda ciddiler mi yoksa fidye yazılımı suçlularından çok siber güvenlik yöneticilerini mi tutukluyorlar?” dedi.
SACHKOV ŞU AN NEREDE?
Sachkov, sert koşulları ve mahkûmların iletişimini kısıtlayan katı kurallarıyla bilinen, uzun bir geçmişe sahip olan, içerisinde siyasi mahkûmları barındıran kötü şöhretli eski bir KGB gözaltı yeri olan Moskova’nın Lefortovo Hapishanesi’nde tutuluyor.
Sachkov’un kaderiyse savunma ekibinin 12 ila 18 ay boyunca başlamayabileceğini söylediği gizli bir davada belirlenecek.
Ukraynalı hackerların Rus askerleri sahte kadın profilleriyle tuzağa çektikleri ortaya çıktı.
Financial Times’ın haberine göre Ukraynalı hackerlar Facebook ve Rus sosyal medya sitelerinde kadınlara ait sahte profillerle Rus askerleri oyuna getirdi.
Gazete, Hackyourmom olarak da bilinen siber güvenlik şirketi HackControl’ün 24 Şubat’ta Ukrayna’nın işgalinin başlamasından bu yana Rusya’ya karşı siber savaş başlatan ve ekibine üst düzey ve alt düzey Ukraynalı hackerları dahil eden Ukraynalı hacker Nikita Knysh ile bir röportaj yayınladı.
Knysh, ekibinin Ukrayna yanlısı mesajları yaymak için Rus televizyon kanallarını hackleyebildiğini ve Rus ordusunun davranış biçimleri hakkında bilgi edinmek için Belarus ve Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerindeki binlerce güvenlik ve trafik kamerasını hackleyebildiğini söyledi.
Financial Times iddiaları doğrulayamasa da, gazetenin hükümet yetkilileri ve hackerlardan edindiği bilgiler ve materyaller Knysh’in bir takım iddialarını destekler nitelikte.
Knysh’in sorumluluğunu üstlendiği hackleme girişimleri arasında, Facebook ve Rus sosyal medya web sitelerinde kadınlara ait sahte profilleri kullanarak Rus birliklerine tuzak kurmak da bulunuyor. Knysh’e göre, hackerlar sahte profilleri kullanarak Rus askerlerini kandırıp fotoğraf göndermelerini sağladılar ve daha sonra bu fotoğrafların coğrafi konumlarını tespit ederek Ukrayna ordusuyla paylaştılar.
“Knysh FT’ye yaptığı açıklamada, “Ruslar her zaman sevişmek isterler. Savaşçı olduklarını kanıtlamak için ‘kızlara’ bir sürü saçmalık gönderiyorlar.” dedi.
Çekici kadınlara ait fotoğrafları paravan olarak kullanan sahte profillerin Kremlin tarafından da savaşa ilişkin Rus yanlısı propagandayı yaymak için kullanıldığı tespit edildi. Temmuz ayında yayınlanan bir raporda, dezenformasyon, nefret ve aşırıcılık konularına odaklanan bağımsız bir düşünce kuruluşu olan Stratejik Diyalog Enstitüsü (ISD), Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki kitleleri cezbetmek için güzellik ve moda fenomenlerinin fotoğraflarını kullanan 10 Twitter hesabı tespit etti.
ERKEK TAKİPÇİLER SAHTE İÇERİĞİ HAVADA KAPIYORLAR
Kremlin’in diplomatik ya da medya birimlerinde çalışan ve Arapça yazan kadınlar tarafından yönetiliyormuş gibi görünen hesapların toplam takipçi sayısı 360 bine yaklaşıyordu. Rapor hakkında bir yazı kaleme alan ISD Afrika, Orta Doğu ve Asya İcra Direktörü Moustafa Ayad, “Arapça konuşulan Twitter’daki Kremlin yanlısı kadınlar sadece devlet için şov yapmıyor, aynı zamanda propaganda da yapıyorlar” dedi.
Ancak Rusların kullandığı sahte profiller ateşli bir milliyetçiliği ve Batı karşıtı duruşu teşvik ederek Kremlin’in propagandasını Rusya sınırlarının çok ötesine yayarken, Ukraynalı hackerlar tarafından kullanılan sahte profiller devam etmekte olan savaş üzerinde doğrudan bir etkiye sahipti.
Knysh, ekibinin Ukrayna’nın güneyinde işgal altındaki Melitopol kenti yakınlarında bir Rus askeri üssünün tespit edilmesine yardımcı olduğunu ve daha sonra bu üssün Ukrayna topçusu tarafından havaya uçurulduğunu söyledi.
Knysh’in ekibinin bir üyesi olan Maxim Financial Times’a “İlk düşüncem etkili olduğum ve ülkeme yardım edebileceğim oldu. Sonra fark ettim ki, bundan daha fazlasını istiyorum – tekrar tekrar daha fazla üs bulmak istiyorum.” dedi. Ukrayna silahlı kuvvetleri Rus üssüne yapılan saldırıda hackerların rolüne ilişkin bilgi vermeyi reddetti.
