Dört Kuzey Avrupa ülkesi televizyonunun ortak yapımı bir belgeselde, Nord Stream boru hatlarındaki patlamaların meydana geldiği yerin yakınlarında, su altı operasyonları gerçekleştirebilen Rus gemilerinin bulunduğu iddia edildi
Geçtiğimiz Eylül ayında meydana gelen su altı patlamaları, Rusya’dan Avrupa’ya doğalgaz taşıyan iki Nord Stream boru hattını kullanılamaz hâle getirmişti.
PATLAMALARIN SEBEBİ BELİRSİZLİĞİNİ KORUYOR
Patlama alanına yakın ülkelerde resmî soruşturmalar devam etse de patlamaların neden kaynaklandığı belirsizliğini sürdürüyor.
Şu ana kadar patlamaların bir tür kaza yerine sabotaj sonucu meydana geldiğine dair çeşitli görüşler mevcut.
Danimarka DR, Norveç NRK, İsveç SVT ve Finlandiya Yle televizyonlarının ortak yapımı belgeseld, patlamaların gerçekleştiği dönemde Rus gemi hareketlerine dair şüpheli detaylar olabileceğine dair bir ipucu olduğunu iddia etti.
ŞÜPHELİ GEMİ HAREKETLERİ
Danimarka, Norveç, İsveç ve Finlandiya tarafından yürütülen soruşturma, geçen yıl Haziran ve Eylül ayları arasında gerçekleşen ve son derece alışılmadık olarak tanımlanan gemi hareketlerine ve eylemlerine odaklanmayı sürdürüyor.
Söz konusu gemi hareketleri, Rus donanmasına ait araştırma gemisi Sibiryakov, römorkör SB-123 ve medya kuruluşlarının ismini belirleyemediği Rus donanma filosundan bir üçüncü gemiyi içeriyor.
“HAYALET GEMİ” İDDİASI
İddiaya konu olan gemilerin, vericileri kapalı olan, yani “hayalet gemiler” olarak adlandırılan gemiler olduğu belirtiliyor.
Yayıncılar, bu gemilerin Rus deniz üslerine gönderdiği fakat kesilen radyo iletişimlerinin kullanılarak hareketlerinin takip edebildiklerini belirtiyorlar.
Bu gemilerin hareketleri, eski bir İngiliz deniz istihbarat subayı tarafından takip edildi. İngiliz subayı, araştırmasını gerçekleştirmek için açık kaynak bilgilerini ve radyo iletişimlerini kullandığını belirtiyor.
PATLAMALARIN ARKASINDA RUSYA OLABİLİR Mİ?
Nordik yayıncılar, gemilerin ne yaptıklarına veya patlamanın arkasında Rusya’nın olup olmadığına dair kesin bir kanıt olduğunu gündeme getirmese de podcast yayını, bu aktivitenin alışılmadık doğası hakkında çeşitli iddialarda bulunuyor.
Patlamanın hemen ardından, Batı’daki bazı ülkeler sorumlunun Rusya’ya olduğunu belirtse de Moskova, Birleşik Krallık da dâhil olmak üzere Batılı ülkeleri suçlayarak patlamalarla herhangi bir ilişkisi olduğunu reddetti.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in Finlandiya Parlamentosundaki konuşması sırasında, Helsinki’de hükümete ait internet sitelerine DoS saldırılarına uğradı.
Saldırılar sonrası bir süre hizmet veremeyen resmi internet siteleri arasında Finlandiya Dışişleri Bakanlığı da bulunuyor. Bakanlık ve siber güvenlik yetkililerin çabalarıyla hizmet reddi saldırısı engellenebildi.
Saldırının siber güvenlik uzmanlarının müdahalesiyle 1 saat içinde durdurulduğu değerlendiriliyor.
Finlandiya hükümeti saldırıyla ilgili Rusya’yı henüz suçlamazken, olayın ülkenin Ukrayna’ya yönelik desteğinden kaynaklandığı belirtiliyor.
Siber tehdit aktörleri hizmet reddi (DoS) saldırılarıyla bilgisayara sistemlerini belli bir süre yoğun bir şekilde meşgul ederek aksatmayı ve asıl kullanıcılara hizmet verilmesini engellemeyi amaçlıyor.
Siber tehdit unsurları, Finlandiya’da milletvekillerinin e-posta hesaplarını ele geçirdi.
Finlandiya Parlamentosu’ndan yapılan yazılı açıklamada, siber tehdit aktörlerinin milletvekillerine ait e-posta hesaplarına erişim elde ettikleri duyuruldu.
Açıklamada, “Finlandiya Parlamentosu, 2020 sonbaharında bir siber saldırının hedefi olmuştur. Saldırı parlamento teknik takip birimince ortaya çıkarılmıştır. Bazı parlamento e-posta hesaplarının güvenliği saldırı sonucu ihlal edilmiş olabilir.Bunlar arasında milletvekillerinin ait hesaplar da bulunuyor.” ifadeleri yer aldı.Açıklamaya göre konuya ilişkin resmi soruşturma başlatıldı.
Saldırının, Rusya bağlantılı olduğu öne sürülen hackerların Norveçli Parlamentosuna yönelik saldırının düzenlendiği döneme denk gelmesi dikkati çekti. Söz konusu saldırıda hackerlar milletvekilleri ve çalışanların e-postalarını ele geçirmişti.
Finlandiya Parlamento sözcüsü Venviläinen, ülkesine yönelik siber tehditlerin ciddi olduğunu vurguladı
“KENDİ ULUSAL TEDBİRLERİMİZİ ALMALIYIZ”
Parlamento sözcüsü Anu Venviläinen, saldırının ciddi sonuçları olduğunu belirterek, “İster devlet isterse devlet dışı aktörlerce gerçekleştirilsin böyle düşmanca bir siber eylemi kabul edemeyiz. Siber güvenliğimizi güçlendirmek için AB seviyesinde ve diğer uluslararası işbirliklerimizin yanında kendi ulusal tedbirlerimizi de almalıyız.” ifadelerini kullandı.
Finlandiya Ulusal Soruşturma Birimi (NBI) yetkilisi Tero Muurman ise, konuya ilişkin ülke basınına yaptığı açıklamada olayın devlet destekli aktörlerce düzenlenmiş bir saldırıya benzediğini söyledi. Muurman, saldırının parlamentonun alt yapısına zarar vermediğini belirtti.
Muurman ayrıca şu değerlendirmelerde bulundu:
“Veri hırsızlığı birden fazla kişiyi etkiledi ancak ne yazık ki devam eden bir soruşturmaya zarar vermemek adına tam sayıyı paylaşamıyoruz. Bu dosya hedef aldığı kişilerin statüsü açısından Finlandiya için istisnai bir öneme sahip.”
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
Finlandiya hükümeti, yapay zeka teknolojisini geliştirmek için mahkumları kullanmaya başladı.
Dünyanın değişik coğrafyalarında, hükümetler yapay zeka teknolojilerini geliştirmek için birbiriyle kıyasıya bir rekabete girişmiş durumda. Makine öğrenmesi, derin öğrenme gibi yapay zekanın temel çalışma alanları için ‘veri’ kritik bir önem taşıyor. Yapay zekaların ‘eğitilmesi’ için kullanılacak verilerin bilgisayar ortamına taşınması gerekiyor.
Birçok işi, insansız yapar hale getirilmesi beklenen yapay zeka teknolojilerinin can suyu olarak değerlendirilen veri ise insanlar tarafından siber alana transfer edilmek zorunda. Bu zorunluluğu yerine getirmek için farklı ülkelerin farklı yaklaşımları bulunuyor.
10 Çalışma İstasyonu Kuruldu
Finlandiya yapay zeka algoritamlarının eğitilmesi için hapishanedeki mahkumların iş gücünü kullanmaya başladı. Helsinki ve Turku şehirleri arasındaki hapishanelerde kurulan 10 çalışma istasyonunda mahkumlar, Vainu adlı start-up için verileri sınıflandırma çalışması yapıyorlar.
Fin yetkililer, mahkumlara verilen işlerin belirlenmesinde mahkumu rehabilite etme özelliği bulunmasının yanında gelecekte iş kazanmasına sağlayacak yeterlilikler kazandırmasının da önemli olduğunu basına açıkladı. Program ile birlikte mahkumların cezası bittiğinde topluma daha kısa zaman içerisinde uyum sağlamasının yolunu açacak iş becerileri kazandırılması hedefleniyor.
Vainu küresel bir veri tabanı oluşturarak şirketler ile üstlenici firmaları ihtiyaçlarını göre buluşturmak amacıyla kurulmuş bir şirket.
Programa dahil olan mahkumlar, sosyal medya ve internetten toplanmış bilgilerin doğruluğunu kolay sorulara cevap vererek sağlıyor ve duruma göre sınıflandırıyor. Sorular arasında ‘Bu yazı şirket satın almasıyla mı ilgili?’ gibi basitçe cevaplanabilecek olanlar bulunuyor.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
Günümüzde dijital dünyadaki gelişmelerin sadece denenmekle kalmayıp uygulandığı birçok ülke var. Bitcoin.com adlı internet sitesi de bu doğrultuda en sıkı Bitcoin dostu on ülkeyi sıraladı.
Sıralamada ülkelerin Bitcoin’in yenilikçi teknolojisini kullanma konusundaki istekleri baz alındı. İşte o on ülke:
Estonya
Bu küçük Baltık ülkesi teknoloji konusunda son zamanlarda en yenilikçi adımları atan ülkelerden biri. Teknoloji dostu hükümet; sağlık, banka ve idare alanında blockchain (blok zinciri) teknolojisini kullanmaya oldukça istekli. Öyle ki vatandaşlar isterlerse “elektronik vatandaş” bile olabiliyor ve bu şekilde bütün Estonya vatandaşları ve şirketleri dijital kimlik edinme şansına sahip oluyor. Estonya, daha önce Nasdaq Tallinn Borsası’nda hissedar olmak isteyen kişiler için blok zinciri bazlı oylama sistemini de kullanarak bir ilke imza atmıştı.
Skype’ın ilk ortaya çıktığı yer olarak bilinen bu küçük ülkede birçok Bitcoin bankamatiği ve Paxful gibi sanal para alış-satışı yapan girişimciler bulunuyor.
Kısaca Estonya, dünyada kripto para kullanıcılarının kendilerini en rahat hissedecekleri ülkelerden biri olarak öne çıkıyor.
ABD
Bilindiği gibi ABD, dünyada en çok kripto para kullanıcısının ve en yüksek Bitcoin alım-satım hacminin bulunduğu ülke. Şüphesiz ki bunda çoğu kripto para ve blok zinciri şirketinin bulunduğu Silikon Vadisi’nin de etkisi bulunuyor. Dünyanın en fazla Bitcoin bankamatiğine sahip olan ABD zaten çok uzun zamandır dijital para birimleri konusunda en çok öne çıkan ülke.
Ayrıca dünyanın dört bir yanından birçok ülke, kripto para birimleriyle ilgili yasal konularda gözünü ABD’ye çeviriyor. Dolayısıyla dünyanın finansal anlamda süper gücü konumunda bulunan ABD, önümüzdeki yıllarda da kripto para birimlerine dair yasal düzenleme konusunda dikkatlerin çevrildiği ve farklı yaklaşımların denendiği bir ülke olmaya devam edecek.
Sanal para alış-satışı yapan şirketlerden LocalBitcoins, ülkede 2013’ten bu yana Bitcoin’e olan talebin artışını aşağıdaki tabloyla ortaya koyuyor.
Danimarka
Danimarka yaşam standartları ve teknoloji açısından dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri. Ama ülkenin en çok öne çıkan özelliklerinden biri de son zamanlarda nakit paranın yerine dijital para birimine %100 geçiş noktasında yaptığı hamleler. Öte yandan bu geçişin ne zaman gerçekleşeceği ya da Bitcoin’in bu anlamda bir para birimi olarak kullanılıp kullanılmayacağı bilinmiyor.
Nitekim Danimarka Merkez Bankası, Bitcoin’i bir para birimi olarak kabul etmiyor ve kullanımıyla ilgili düzenlemelerde bulunmuyor. Fakat ülkede çok sayıda Bitcoin girişimi bulunuyor. Bitcoin “3.0” teknolojisini hizmete sunan CCEDK bunlardan biri. CCEDK CEO’su Ronny Boesing Bitcoin.com’a şu açıklamalarda bulundu:
“Bence özgürlük ve sorumluluk paralel ilerleyen şeyler. Kripto para birimlerine bu kadar rahat erişimimiz varken bunların kabul görmesi için bazı sorumluluklarımızın olduğunun farkındayız.”
LocalBitcoins’in Danimarka için hazırladığı tablo da bu konudaki talep artışını gözler önüne seriyor.
İsveç
Danimarka gibi İsveç de nakit para yerine sanal para birimlerinin kullanımına yönelik adımlar atıyor. Vatandaşlar uzun süredir varlıklarını güvenli bir şekilde saklayabilecekleri bir platform aradıklarından sanal paraya karşı talebin artması çok muhtemel görülüyor.
Daha önce, İsveç’in resmi finansal düzenleyici ve denetleyici kurumu Finansinspektionen, Bitcoin’i ve diğer kripto para birimlerini geçerli bir ödeme şekli olarak tanıyarak sektörün ülkede gelişiminin yolunu açmıştı.
İsveç, Safello ve KnCMiner gibi sanal para alış-satışıyla öne çıkan girişimlere ev sahipliği yapıyor. LocalBitcoins’in araştırmaları da kripto para birimlerine yönelik talebin devamlı arttığını ortaya koyuyor.
Güney Kore
Samsung ve LG gibi teknoloji devlerine ev sahipliği yapan ve dünyada en çok akıllı telefon kullanımı ve mobil ödeme oranına sahip olan Güney Kore de Bitcoin’i hem yatırım hem de alım-satım konusunda en çabuk benimseyen ülkelerden biri.
Ülkede Bitcoin kullanımını düzenleyen herhangi bir yasa bulunmuyor. Bu da birçok girişimin önünü açıyor. Hatta sanal para Exchange platformlarından biri olan Coinplug’ın başlattığı bir uygulamayla Güney Kore’de insanlar 7-Eleven mağazalarında bile sanal para satın alabiliyor.
Bir Bitcoin yatırımcısı olan Roger Ver, Bitcoin üzerine devamlı olarak farklı konferanslara da ev sahipliği yapan Güney Kore’yle ilgili şunları söylüyor:
“Bitcoin dünyadaki çoğu finansal sınırı ortadan kaldırıyor. Asya’nın ekonomik anlamda öne çıkan şehirlerinden Seul de Bitcoin ile ilgili fikir paylaşımları ve konferanslar açısından mükemmel bir yer.”
Hollanda
Hiç şüphesiz Hollanda da Bitcoin’i en iyi benimseyen ülkelerden biri. Öyle ki Arnhem kenti “Bitcoin Şehri” olarak tanınıyor. Bu şehirde konaklama, gaz, bisiklet ve hatta bazı sağlık hizmetlerinden bile Bitcoin kullanarak yararlanabiliyorsunuz.
Kripto para birimleri henüz ülkenin resmi finansal kurumu tarafından düzenlenmiyor. Bu yüzden de ülkede birçok girişim ve Bitcoin bankamatikleri bulunuyor. Hatta Bitcoin Elçiliği bile Amsterdam’ın kalbinde yerini almış durumda. Bu sayede, Hollanda, Bitcoin ile ilgilenen yüzlerce insanı farklı etkinlikler kapsamında bir araya getiren ülkelerden biri oluyor.
Öte yandan, ülkenin önde gelen bankalarından ABN Amro ve ING gibi bankalar da kendi teknolojilerini geliştirmek ve maliyeti azaltmak için Bitcoin ve blok zinciriyle ilgili çalışmalar yürütüyor.
Finlandiya
Diğer İskandinav komşuları gibi Finlandiya da teknoloji ve yenilikçiliğin merkezlerinden olmaya devam ediyor. Finlandiya’nın resmi vergi denetleme kurumu CBT, Bitcoin’i resmi olarak sunuyor ve Bitcoin gibi sanal paralarla yapılan satın alımlarda KDV indirimi bile sunuyor.
Nüfus yoğunluğu göz önünde bulundurulduğunda oldukça fazla miktarda Bitcoin bankamatiğinin bulunduğu ülkede oldukça önemli Bitcoin şirketleri de bulunuyor. Bunların içinde FinCCX, Bittiraha ve LocalBitcoins var. Helsinki, 2016 yılının Ocak ayında € 140,000 değerinde Tesla marka bir aracın satın alınmasıyla en yüksek sanal para satışının gerçekleştiği şehir oldu.
Kanada
Kanada da komşusu ABD gibi Bitcoin dostu ülkelerden biri. Toronto ve Vancouver gibi “Bitcoin merkezleri” olarak nitelenen iki şehre ev sahipliği yapan ülkede fazla sayıda Bitcoin girişimi bulunuyor. Sadece Vancouver’da 20’den fazla Bitcoin bankamatiği mevcut. Öte yandan geçtiğimiz sene 19 Eylül’de, Toronto dünyanın o zamana kadarki en büyük blok zinciri konferansına ev sahipliği yapmış bir şehir.
Bitcoin şu anda kara para aklamayı önleme ve terörle mücadele kapsamında yasal olarak düzenleniyor.
LocalBitcoins’in verilerine göre ülkede talep 2013 yılından bu yana düzenli olarak artıyor.
Birleşik Krallık
Birleşik Krallık dünyanın önde gelen finans ve teknoloji merkezlerinden olmaya devam ediyor. Ülkede, Bitcoin konusunda aktif olarak çalışan kişiler, Bitcoin girişimleri ve Bitcoin bankamatikleri giderek artıyor. Birleşik Krallık, yeni ödeme çözümlerini geleceğin kaçınılmaz unsurlarından olarak görüyor ve dijital para birimleri konusunda hazırlıklarını sürdürüyor. Öyle ki birçok yerel mekânda yediklerinizi ve içtiklerinizin ödemesini sanal para kullanarak yapabiliyorsunuz.
Dahası İngiltere Merkez Bankası Bitcoin teknolojisiyle yakından ilgileniyor ve sistemlerini nasıl geliştireceklerine dair insanlardan fikir toplamak istiyor. Şu anda ülkede Bitcoin “private money” olarak görülüyor, bu durumda herhangi bir kripto para birimi kullanılarak yapılan alışverişlerde KDV normal bir şekilde uygulanıyor. Kripto para birimleri üzerinden uğranan zarar ya da elde edilen kâr ise değer atyış vergisine tabii. Bu durum ABD’de de aynı.
Bitcoin.com’un derlediği listede Birleşik Krallık’taki Barclays’in açıklamaları şu şekilde yer alıyor:
“Bitcoin’in günümüzdeki yerinin çok büyük olduğu açık. Finansal kurumlar şu sıralar dijital para birimlerinin kullanıldığı teknolojilerin finans dünyasında nasıl bir devrime yol açacağını dikkatlice izliyor.”
LocalBitcoins’in Birleşik Krallık için hazırladığı liste de bunu kanıtlar nitelikte:
Avustralya
Avustralya’daki bankalar her ne kadar Bitcoin’e karşı çok sıcak bir tavır takınmamış olsa da geçtiğimiz günlerde Bitcoin üzerinde uygulanan “çifte vergi” kaldırıldı. Bu da çoğu kişi ve şirket tarafından hoş karşılanan bir gelişme oldu. Bu vergi türü geçerliyken özellikle birçok Bitcoin girişimi, istenmeyen vergilendirme ve banka hesaplarının dondurulması gibi sebeplerle ülkeyi terk etme kararı almıştı.
Öte yandan Bitcoin, henüz Avustralya Merkez Bankası tarafından düzenlenmiyor. Banka yöneticisi bir röportajında şunları söylemişti: “Bu ülkede yaşayan kişileri para transferi gerektiren işlemlerde istedikleri para birimini kullanmalarını engelleyecek herhangi bir yasa yok. Bu yüzden de para birimleri birbiriyle rekabet içinde.”
Avustralya Menkul Kıymetler Borsası (ASX) şu anda “dünyanın ilk başarılı blok zinciri projesi” olmaya aday bir çalışma yürütüyor. Dahası, devletin önde posta hizmeti the Australia Post da kendi hizmetlerini geliştirmek ve düşen gelirlerle ilgili bir adım atmak için bu hizmeti dijital kimlikleri saklamak için kullanmayı düşünüyor.
LocalBitcoins grafiği ülkedeki hacmin giderek arttığını gösteriyor:
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
