Üç yıldan uzun bir süre önce, Facebook CEO’su Mark Zuckerberg, insanların sosyal ağda paylaşılan gönderiler ve haberlerle nasıl etkileşimde bulunduklarına ilişkin verileri araştırmacılarla paylaşma planını duyurmuştu.

Söz konusu veri paylaşımı ile araştırmacıların sitedeki dezenformasyon içeren bilgileri inceleyebilmesi amaçlanıyordu. Araştırmacılar, bu verileri son iki yıldır yanlış ve hatalı bilgilerin yayılmasını inceleyen çok sayıda araştırmada kullanmışlardı.

Ancak, dahili e-postalara ve araştırmacılarla yapılan görüşmelere göre, Facebook tarafından paylaşılan bilgilerin hatalı olduğu anlaşıldı. Şirketin yaptığı açıklamaya göre, paylaşılan veri, politik sayfalarla ilgilenen ABD’li Facebook kullanıcılarının tamamını değil sadece yarısına ilişkin bilgi içermekteydi. 

FACEBOOK’A GÜVENMEMEMİZ GEREKTİĞİNİ ARTIK BİLİYORUZ

New Jersey Teknoloji Enstitüsü’nde yardımcı doçent ve sosyal medya araştırmacısı olan Cody Buntain, “Bu durum, araştırmacıların Facebook’a olan güvenini zayıflatıyor.” dedi. Buntain aynı zamanda Facebook’un bilgi paylaşımında bulunduğu ve “Social Science One” olarak bilinen bir grup araştırmacıdan biri. 

Buntain, “Esasında Social Science One olarak Facebook’un nitelikli veriler paylaştığına güvenip güvenmememiz gerektiği konusunda endişemiz vardı. Artık Facebook’a çok da güvenmememiz gerektiğini ve verilerin geçerli olup olmadığını gösterme noktasında daha fazla çaba talep etmemiz gerektiğini biliyoruz.”

FACEBOOK ÖZÜR DİLEDİ

Öte yandan Facebook, bir e-postayla araştırmacılardan özür diledi. E-postada “Bunun neden olabileceği rahatsızlıktan dolayı tüm samimiyetimizle özür diler mümkün olduğunca fazla destek sunmak isteriz.” ifadeleri yer aldı. Facebook, sorunu çözmek için verileri güncellediğini, ancak büyük miktarda veri göz önüne alındığında, işin tamamlanmasının haftalar alacağını da sözlerine ekledi.

Facebook’un Açık Araştırma ve Şeffaflık Ekibinin iki üyesinin de dahil olduğu şirket temsilcileri araştırmacılarla bir çağrı yaptı ve hata için özür diledi.

Kimliklerinin açıklamamak kaydıyla konuşan Facebook temsilcileri, araştırma kayıtlarının yalnızca yüzde 30’unun ABD verilerine dayandığını söyledi. Ancak temsilciler, veri kümesinin diğer kısımlarının etkilenip etkilenmediğini hala bilmediklerini söyledi.

Kendilerine hatalı bilgi gönderilen çok sayıda araştırmacı, bu hata nedeniyle aylarca çalışmalarının boşuna gittiğini söyledi. Bir araştırmacı, doktora derecelerinin hata nedeniyle risk altında olduğunu söylerken, bir diğeri Facebook’un ihmalkar olduğu veya daha da kötüsü araştırmayı bilinçli olarak baltaladığı endişesini dile getirdi.

ARAŞTIRMA PROJELERİ ÇÖP OLDU

Araştırmacılardan biri olan Megan Squire, Facebook’un özür dilemesinin ardından yaptığı röportajda, “İnsan gücü olarak değerlendirdiğimizde, düşünün ki bugün bu çağrıyı alana 47 kişiyiz ve bu projelerin her biri risk altında, bazıları ise tamamen zarara uğradı.” dedi.

Facebook sözcüsü Mavis Jones ise sorunun teknik bir hatadan kaynaklandığını söyleyerek ekledi: “Etkilenen ortaklarımıza durumu proaktif olarak anlattık ve sorunu çözmek için hızla çalışıyoruz.”

VERİ KAZASI İLK DEĞİL

Veri setindeki hata ilk olarak İtalya’daki Urbino Üniversitesi’nde doçent olan sosyal medya araştırmacısı Fabio Giglietto tarafından tespit edildi. Giglietto, Facebook’un geçen ay halka açık bir şekilde yayınladığı verileri, şirketin yalnızca araştırmacılara sağladığı verilerle karşılaştırdıktan sonra yanlışlığı keşfettiğini söyledi. Giglietto iki farklı sonuç buldu.

Giglietto, hatayı keşfetmesine yol açan olaylar zincirinin “Küçük bir şeffaflığın bile şaşırtıcı sonuçlar sağlayabileceğinin harika bir göstergesi” olduğunu söyledi.

Bu, son haftalarda araştırmacıların ve gazetecilerin Facebook’un platformda daha fazla şeffaflık sağladığı veri kümelerinde tutarsızlıklar bulduğu ikinci vaka oldu. Ağustos ayı sonlarında Politico, 6 Ocak’taki kuşatmasından önceki ve sonraki günlerde on binlerce Facebook gönderisi gazeteciler ve araştırmacılar tarafından kullanılan sosyal ağın sahip olduğu bir analiz aracı olan Crowdtangle’dan kaybolmuştu.