Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra teknoloji firmaları ülkeye yönelik ağır yaptırım kararları almaya devam ediyor. Teknoloji devleri Intel ve AMD, Rusya’ya çip tedariğini askıya aldığını açıkladı.
Yarı iletken üreticileri, Ukrayna’nın yanında olduklarını belirterek Rusya’ya yaptırım uyguladıklarını açıkladı. İki şirket de ürünleri ile dünyanın dört bir yanındaki donanım ihtiyaçlarını karşılıyor.
Merkezi Moskova’da bulunan büyük bir Rus medya grubu konumundaki RBC Group, söz konusu şirketlerin Rusya’ya olan çip tedariğini durdurduğunu duyurdu.
RBC Group’a konu ile ilgili açıklamalarda bulunan bir Intel sözcüsü, şu ifadeleri kullandı:
“Intel, durumu yakından takip ediyor ve OFAC tarafından uygulanan yeni yaptırımlar ve BIS tarafından yayınlanan kurallar da dahil olmak üzere geçerli yaptırımlara ve ihracat kontrol düzenlemelerine son derece uyumlu bir şekilde çalışmalarını sürdürüyor.”
Karar, ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi’nin uygulamaya aldığı son yaptırımlardan sonra geldi. Ama karar sanılanın aksine kişisel bilgisayar, akıllı telefon ve kamera gibi tüketici iletişim cihazlarını kapsamıyor. Kararla özel şirketler, devlet kurumları ve medya kuruluşları gibi endüstriyel alanlar hedefleniyor.
ABD’li bilişim devi IBM , 2 nanometrelik mimarisiyle dünyanınen küçük işlemcisini ürettiğini duyurdu. İşlemcilerdeki transistörlerin arasındaki aralık yeni teknolojiyle nanometrelere seviyesine indi.
Nanometre bir metrenin milyarda birine denk geliyor. Elektronik ürünlerdeki en yeni işlemcilerde transistörler arasındaki boşluk 7 nanometre seviyesinde.
IBM, 2 nanometrelik işlemcilerin mevcut işlemcilerden yüzde 45 daha yüksek performans göstereceğini ve onlara kıyasla yüzde 75 daha az enerji tüketeceğini söylüyor.
Şirket yeni işlemcilerle cep telefonlarının enerji tüketiminin dörtte birine ineceğini ve böylece günümüzde çoğu telefonda bir gün civarında olan pil ömrünün dört güne çıkabileceğini belirtiyor.
IBM yeni teknoloji sayesinde tırnak büyüklüğündeki bir çipe 50 milyon transistör sığdırılabileceğini söylüyor.
2017’de üretilen 5 nanometrelik işlemcilerde bu sayı 30 milyondu.
YAPAY ZEKA DAHA HIZLI GELİŞECEK
Piyasa analizi şirketi IDC’nin araştırma direktörü Peter Rudden konuya ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yarı iletken üreticileri 14 nanometreden 10’a ve ardından 7’ye indi. Hatta 7 nm. Bazı üreticiler için büyük bir zorluk oluşturmuştu. IBM bu buluşla teknoloji dünyasına, bu alanda en büyük oyunculardan biri olmaya devam ettiği mesajını verdi.”
IBM bu teknolojiyle yapay zekanın da daha hızlı gelişeceğini düşünüyor.
Yeni işlemci teknolojilerinin tüketicilere ulaşması yıllar sürebiliyor.
Piyasadaki 7 nanometrelik işlemcileri ilk olarak 2015’te Intel icat etmiş, AMD’nin bu teknolojiyle üretilmiş Ryzen işlemcilerini tüketicilere ulaştırması 2019’u bulmuştu.
AMD’nin sahibi olan TSMC de, rakibi Intel de önümüzdeki yıllarda ultra düşük nanometreyle çip üretimi planlıyor.
Öte yandan dünyada bir çip krizi yaşanıyor. Otomobil üreticileri, yeterince işlemci bulamadığı için fabrikalarında kapasite düşürürken ekran kartı üreticileri de artan talebe yetişemiyor.
İsrail merkezli bir start-up, geçtiğimiz hafta AMD’nin Ryzen, Epyc ve Threadripper CPU’larında 13 farklı güvenlik açığı bulunduğunu duyurdu. Bu duyuru için özel bir web sitesi hazırlayan CTS-Labs adlı şirketin, AMD’yi bu açıklamadan sadece 24 saat önce haberdar etmesi ise eleştirileri de beraberinde getirdi. Sektörde bir ürün hakkında güvenlik uyarısı yapılmadan önce söz konusu şirketlere açığı gidermeleri için 30 ila 90 gün süre verilmesi gibi bir centilmenlik kuralı benimsenmiş durumda.
Centilmenlik kuralına uyulmaması ve güvenlik uyarısı yapan şirketin bir adresinin ve karasal telefon hattı numarasının olmaması akıllara bunun bir borsa manipülasyonu olabileceğini getirdi. “Computing.co.uk” sitesinin haberine göre, Linux kurucusu Linus Torvalds raporu ‘çöp’ olarak nitelendirip, “Bu bana, güvenlik uyarısından çok bir borsa manipülasyonu gibi geliyor” dedi. Güvenlik uyarıları konusunda birçok ‘pislik’ döndüğünü belirten Torvalds, sektörün artık bir sirke döndüğünü ve kendisini gözden geçirmesi gerektiğini ifade etti.
CTS-Labs ise 1 yıl önceden haber vermiş olsalar bile AMD’nin söz konusu güvenlik açıklarını kapatamayacağını öne sürerek kendini savundu. İsrailli şirketin raporu açıklamadan önce incelettiği bağımsız uzman Dan Guido ise bahsedilen bug’ların gerçekten söz konusu olduğunu doğruladı. CTS-Labs’ın Teknolojiden Sorumlu Başkanı Ilia-Luk Zilberman ise “Dersimizi aldık. Bundan sonraki raporu bir değil beş bağımsız uzamana inceleteceğiz.” açıklamasını yaptı.
Bu arada Salı günü açıklama yapan AMD, CTS-Labs tarafından mikroişlemcileriyle ilgili ortaya çıkarılan açıklardan bazılarını kapatmak üzere yamalar yayınlayacağını duyurdu.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurun
Dünyadaki bilgisayarların tamamı ve cep telefonu gibi diğer elektronik cihazların önemli bir kısmında, hackerların bu cihazlardaki bilgileri çalmasını sağlayabilecek güvenlik açıkları bulundu.
Araştırmacılar işlemcilerdeki güvenlik açığı nedeniyle işlenen bilgilerin güvenliğinin tehlikede olduğunu ortaya koydu. Henüz bu yöntemle çalınan bir bilgi olmadığı açıklandı.
1. Güvenlik açıklarında ne var?
İki ayrı güvenlik açığı bulundu. Bunlardan birine “Meltdown”, diğerine “Spectre” ismi verildi. Meltdown Intel çipleriyle çalışan laptop, masaüstü ve sunucu bilgisayarları etkiliyor.
Spectre ise daha geniş bir yelpazeyi etkiliyor. Intel’in yanı sıra ARM ve AMD’nin ürettiği işlemcileri kullanan akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar da bundan etkileniyor.
Teknoloji danışmanlığı şirketi IDC’den kıdemli analist Bryan Ma, veri merkezleri ve buluta bağlanan cihazların da bundan etkilenebileceğini söylüyor.
2. Sorun ne kadar büyük?
Öncelikle, panik yapmaya gerek yok. İngiltere Ulusal Siber Güvenlik Merkezi, bu açığı kullanarak bir saldırı olduğuna dair bulguları olmadığını söyledi. Fakat bu açık kamuoyuyla paylaşıldıktan sonra bunun suiistimal edilebileceği endişesi bulunuyor.
BBC’nin edindiği bilgilere göre teknoloji endüstrisi en az 6 aydır bu sorunun farkındaydı. Geliştiricilerden güvenlik uzmanlarına kadar işe dahil olan herkes gizlilik anlaşması imzalamıştı. Plan, sorun çözülene kadar güvenlik açığının varlığını gizli tutmaktı.
Dünyada 1,5 milyardan bilgisayar bulunuyor ve IDC hesaplamalarına göre bunların yüzde 90’ı Intel işlemcilerle çalışıyor. Bu da güvenlik açığının devasa boyutlarda bilgisayarı etkilediğini gösteriyor.
3. Hangi bilgiler tehlikede?
Bu güvenlik açıkları hackerların bilgisayarların hafızalarında bulunan bilgileri okumasını, şifre ve kredi kartı verileri gibi verileri çalmasını sağlayabilir. ABI Research’ten teknoloji analisti Jake Saunders hangi bilgilerin risk altında olduğunun muğlak olduğunu söylerken bu bilginin kamuyla paylaşılmasının ardından esas sorunun bunu kullanabilecek hackerlar olduğunu belirtiyor.
4. Bilgisayarımı nasıl koruyabilirim?
Donanım ve işletim sistemi üreticileri bu açığı kapatmak için yamalar veya güncellemeler yayınlıyor. Bunlar yayınlandığında indirmek cihazlarınızı koruyacaktır. Üç büyük işletim sistemi üreticisi Microsoft, Apple ve Linux işletim sistemlerine güncelleme yayınlama sürecinde.
Meltdown açığı
Apple macOS’un eski sürümleri için ne zaman güncelleme yayınlayacağını açıklamasa da son versiyon olan 10.13.2’nin güvenli olduğunu açıkladı. Microsoft ise 4 Ocak’ta yayınladığı güncellemeyle Windows 10’daki açığı “yamadı”. Önümüzdeki günlerde Windows 7 ve 8 için de güncelleme yayımlayacağını duyurdu.
Google, Android işletim sisteminin son versiyonunun ve Gmail’ın güvenli olduğunu açıkladı. Chromebook kullanıcılarının ise gelecekte yayınlanacak bir güncellemeyi yüklemesi gerekecek. Google, Chrome tarayıcısı için güncelleme tarihini ise 23 Ocak olarak duyurdu.
iPhone ve iPad’lerin bu açıktan etkilenip etkilenmediği ise henüz bilinmiyor.
Amazon Web Services ve Google Cloud gibi bulut sistemleri ise sitemlerinin çoğunu güncellediklerini, kalanını da kısa süre içinde güncelleyeceklerini duyurdu.
Spectre açığı
Öte yandan Spectre güvenlik açığını yamamanın çok daha zor olduğu tahmin ediliyor. Bu açıktan etkilenen cihazlar için henüz bir güncelleme açıklanamadı.
5. Güncellemeler bilgisayarımı yavaşlatacak mı?
Bazı araştırmacılar güncellemelerin bilgisayarları yüzde 30’a varan oranda yavaşlatacağını öne sürüyor. Fakat Intel, bunun abartılı bir iddia olduğunu, cihazların performanslarının nasıl etkileneceğinin kullanım şekline göre değişmekle birlikte çoğu kullanıcının performansta bir fark hissetmeyeceğini açıkladı.
6. Endüstri nasıl yanıt verecek?
Uzmanlara göre Meltdown ve Spectre açıkları, bilgisayar çiplerinin tasarımıyla ilgili temel bir sorundan kaynaklandığı için bu teknolojilerin önümüzdeki yıllarda üretim teknikleri üzerine ciddi şekilde değişiklik yapılması gerekecek.
Bilgisayar güvenliği araştırmacısı Rob Graham, “Bu çok büyük bir olay” diyor ve ekliyor: “İşletim sistemleri ve işlemcileri baştan tasarlamamız gerekecek.”
Kaynak: BBC Türkçe
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için doldurunuz
