Uygur Türklerini sokakta tespit eden teknoloji için Çin’li şirket Huawei’nin patent başvurusunun ortaya çıkmasının ardından, Pekin yönetimi bir başka kişisel veri ihlaliyle gündeme geldi.

Geçtiğimiz yıl Kovid-19 vakaları tırmanışa geçtiği sırada, Çinli bir şirket bazı ABD eyaletleriyle  iletişime geçerek, test laboratuvarları kurmayı teklif etmişti. Beijing Genomics Institute, (Pekin Genomik Enstitüsü) adlı şirket, muhtemelen bu yolla test edilenlerin DNA’sına erişmeyi planlıyordu. 

Çinli firmanın dile getirdiği şey, oldukça yeni olan bir virüse karşı kendi test laboratuvarlarını kurma noktasında hareket eden eyaletler için cazip bir teklifti. Ancak ABD Ulusal Güvenlik yetkilileri, Çin’in Amerikalılar hakkında toplanan kişisel verileri kullanabileceğine dair endişeleri gerekçe göstererek eyaletlerden teklifi reddetmelerini istedi. 

Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Dairesi’ne bağlı Ulusal Karşı İstihbarat ve Güvenlik Merkezi Başkanı Mike Orlando, “Ortaklarımızı ve kamuoyunu Çinlilerin teklif ettiği bu testlere ilişkin riskler olduğu konusunda bilgilendirdik ve kendilerinden bu testi yaptırmamalarını istedik.” dedi. Orlando, bilgisi dahilinde tüm eyaletlerin bu teklifi geri çevirdiğini ifade etti. 

ÇİN 18 ÜLKEDE KOVID TEST LABORATUVARI KURUP, DNA TOPLUYOR

Öte yandan, genomik araştırma sektöründe önemli bir küresel oyuncu olan Pekin Genomik Enstitüsü’nün, en az 18 ülkede laboratuarlar kurduğu ve 180 ülkeye Kovid test kitleri sağladığı bildirildi. Bazı durumlarda, şirket Çin elçilikleri ile iş birliği içinde test malzemelerini bağışladığı da gelen bilgiler arasında.

Çin, ABD ve başka yerlerde biyoteknoloji şirketleri rutin DNA verilerini toplayıp bunları dünya çapında fayda sağlayabilecek modern ilaçlar geliştirme noktasında kullanıyorlar. 

UYGUR TÜRKLERİNİ DE DNA İLE TAKİP EDİYORLAR

Çinli şirket de, faaliyet gösterdiği ülkelerdeki mevcut tüm yasalara uyduğunu ileri sürüyor. Ancak insan hakları grupları, Çin hükümetinin Çin’in batısındaki kamplarda gözaltında tutulan Uygur Türklerini takip etmek gibi güvenlik amaçlarıyla DNA testini kullandığını iddia ediyor.

New York Times’ın geçen yıl verdiği bir habere göre, Çin polisi, nüfusun en çok suç işlemeye meyilli kısmını takip etmeye yardımcı olması için ülkedeki erkek nüfusundan (yaklaşık 700 milyon olan) DNA örnekleri toplamak için çalışıyor.

ABD’li yetkililer, Çinli şirketlerin DNA toplamasının, şeffaf ve yasal olarak yapılsa dahi, ABD vatandaşları hakkında milyonlarca kaydı elde etmeye yönelik kapsamlı bir çabanın parçası olarak görülmesi gerektiğini ekliyor. Yetkililer ayrıca Çinliler tarafından gerçekleştirilen birçok girişimin ABD yasalarını ihlal ettiğini söylüyor.

KİŞİSEL VERİ TOPLAMANIN ARDINDA CASUSLUK FAALİYETLERİNİ DESTEKLEME MOTİVASYONU VAR

Ulusal Güvenlik Ajansı’nda görev yapan “Siber Mahremiyet: Verileriniz Kimlerin Elinde ve Neden Dikkat Etmelisiniz?” adlı kitabın yazarı April Falcon Doss, “Birçok Amerikalının verilerinin güvenliği muhtemelen Çin hükümetinin siber istihbarat birimleri ve Çin askeri istihbaratı tarafından ihlal edildi.” diyor. Falcon Doss, Çin’in ekonomisini güçlendirmek, teknolojisini ilerletmek ve casusluk faaliyetlerini desteklemek için çeşitli nedenlerle büyük ölçekte ayrıntılı kişisel bilgiler topladığını söylüyor ve ekliyor: “Çin, yapay zekada hakimiyet elde etmeye yönelik girişimlerini stratejik hedeflerinden biri olarak belirlemiş durumda.” 

Öte yandan ABD ve Çin’in agresif bir şekilde birbirlerine karşı casusluk faaliyetleri gerçekleştirdiği biliniyor.  Çin’in son yıllarda artan oranda Amerikalılar hakkındaki kişisel verileri takip etmesi bu rekabetin çarpıcı bir özelliği olarak dikkati çekiyor. 

EQUIFAX VE MARRIOTT’TAN DA VERİ ÇALDILAR

2014’ten bu yana, Çin büyük çapta veri hırsızlığı içeren bir dizi siber suç vakalarıyla suçlanıyor.  Bunlar arasında kredi ajansı Equifax (145 milyon bilgi), otel zinciri Marriott (400 milyon), Sağlık Sigortası Anthem (78 milyon) ve ABD Personel İdare Ofisi’nden (21 milyon) elde edilen parmak izi ve güvenlik soruşturması gibi kişisel veriler yer alıyor. Adalet Bakanlığı, bu ve diğer vakalara ilişkin olarak çok sayıda Çin vatandaşına dava açtı, ancak bunların çoğunun Çin’de ve ABD kolluk kuvvetlerinin erişemeyeceği bir yerde bulunduğu biliniyor. Sanıklardan bazıları ise Çin ordusunda görev yapıyor.

Çin ise söz konusu siber saldırılarla ilgili iddiaları kabul etmiyor. Öte yandan Pekin, büyük çapta veri toplama ve bu bilgileri ayıklama noktasında yapay zeka kullanmada dünya lideri olmak istediğini reddetmiyor.

ÇALINAN VERİLERLE AMERİKAN İSTİHBARAT AJANLARI HAKKINDA BİLGİ TOPLANABİLİR

Amerikalı yetkililer, Çin’in hacklenmiş verileri ne ölçüde kullanabildiğini tam olarak belirlemenin zor olduğunu belirtiyorlar. Ancak olasılıkların sınırsız olduğu konusunda hemfikirler. Eski Başkan Barack Obama yönetimindeki Ulusal Güvenlik Ajansı Direktörü Emekli General Keith Alexander, bu durumun onlara Amerikalıların kim olduğuna dair büyük erişim sağladığı görüşünde. Örneğin, Personel İdare Ofisinden elde edilen kayıtlar, Çin’in ABD istihbarat subaylarını tanımlamasına yardımcı olacak nitelikte. Equifax’tan elde edilen kredi bilgileri ise, maddi  sorunları olan ve mali yardım karşılığında Çin için casusluk yapmaya hazır olabilecek kişileri tespit edebilir. 

ABD ve Çin, 2015 yılında hiçbir hükümetin diğer ülkedeki özel şirketlerden fikri mülkiyet hırsızlığı yapmayacağını öngören bir anlaşma imzalamıştı. Ancak Alexander, bu anlaşmanın Çin’in ABD şirketlerini hacklemesi üzerinde sadece sınırlı bir etkisi olduğunu düşünüyor. Amerikan teknolojisi ve verilerine yönelik devam eden hırsızlığın Çin’e büyük bir ekonomik güç sağladığını düşünen Alexander, bunun ABD’ye büyük zarar verdiğini söyleyerek ekliyor: “Çin, bu ekonomik motoru ateşlemek için fikri mülkiyete erişime ihtiyaç duyuyor. Bu hırsızlık, tarihteki en büyük servet transferidir.”

Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz