NATO, yapay zekanın sorumlu bir şekilde kullanımını teşvik eden ilk stratejisini yayımladı.
NATO savunma bakanları yapay zeka teknolojisinin geliştirilmesini ve sorumlu bir şekilde kullanılmasını destekleyen ilk strateji planını paylaştı.
Stratejinin ana ilkeleri şu başlıklar altında sıralandı:
A. Yasallık: Yapay zeka uygulamaları, uluslararası hukuka uygun olarak geliştirilecek ve kullanılacak.
B. Sorumluluk ve Hesap Verebilirlik: Yapay zeka uygulamaları, yeterli düzeyde muhakeme ve özenle geliştirilecek ve kullanılacak. Hesap verebilirliği sağlamak için net insan sorumluluğu geçerli olacak.
C. Açıklanabilirlik ve İzlenebilirlik: Yapay zeka uygulamaları, inceleme metodolojileri, kaynakları ve prosedürleri de dahil olmak üzere uygun şekilde anlaşılabilir ve şeffaf olacak. Bu, bir NATO ve/veya ulusal düzeyde doğrulama, değerlendirme ve onaylama mekanizmalarını kapsar.
D. Güvenilirlik: Yapay zeka uygulamaları açık ve iyi tanımlanmış kullanım durumları olacak. Uygulamaların emniyeti, güvenliği ve sağlamlığı, yerleşik NATO ve ulusal sertifikasyon süreçleri de dahil olmak üzere tüm yaşam döngüleri boyunca bu kullanım durumlarında test ve güvenceye tabi olacak.
E. Yönetilebilirlik: Yapay zeka uygulamaları, amaçlanan işlevlerine göre geliştirilecek ve şu yöntemlerle kullanılacak: Doğru insan-makine etkileşimi; istenmeyen sonuçları tespit etme ve önleme yeteneği ve bu tür sistemler istenmeyen davranışlar gösterdiğinde sistemlerin devre dışı bırakılması.
F. Önyargıyı Azaltma: Yapay zeka uygulamalarının ve veri setlerinin geliştirilmesinde ve kullanılmasında herhangi bir istenmeyen önyargıyı en aza indirmek için etkin adımlar atılacak.
Uzun zamandır Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından üzerinde çalışılan Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi, 2021-2025 yılları arasında ülkemizin yapay zekâ (YZ) alanındaki çalışmalarını hayata geçirmek üzere 24.08.2021 tarihinde Bilişim Vadisi’nde düzenlenen toplantı ile kamuoyuna tanıtıldı.
Hazırlık aşamasında, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası organizasyon temsilcileri yanı zamanda kamu kurumları ve üniversiteler ile görüşmeler yürütülmüş ve farklı disiplinlerdeki alan uzmanlarının değerlendirmeleri alınmıştı.
Strateji belgesi incelendiğinde, genel hatlarıyla iki kısımdan oluştuğu söylenebilir: Küresel ve ülke bazındaki YZ gelişmelerinin analizi ile ülkemizin YZ alanındaki stratejik hedefleri, amaçları ve tedbirleri. Belgenin hazırlığında özellikle AB ülkelerinin strateji belgelerinden faydalanıldığı ve uluslararası kuruluşların metinlerine paralellik sağlanmaya çalışıldığı anlaşılıyor.
Diğer ülkelerin stratejileri göz önünde bulundurulduğunda ise, içeriklerin farklı kategorilerle ele alınabildiği görülüyor. Yayınlanan strateji belgesi de AB’nin kullandığı temel sınıflandırmalara paralel nitelikte olup, insan kaynağı ve eğitim, piyasa ve iş birlikleri, altyapı ve hukuk başlıkları çerçevesinde bir kapsamı bulunuyor.
Örneğin insan kaynağı yetiştirme kapsamında Fransa, örgün eğitim ve öğretim politikaları ile mesleki eğitim ve yaşam boyu öğrenmeye yönelik olarak, disiplinler arası yapay zekâ enstitülerine (Instituts Interdisciplinaires d’Intelligence Artificielle (“3IA”)) odaklanarak[1], tüm eğitim seviyelerinde YZ merkezli eğitim ve öğretim programları başlatılmasını, her vatandaşın makinelerin iç işleyişini ve yapay zekânın faydalarını daha iyi anlaması için dijital okuryazarlığın geliştirilmesini gibi hedeflere yer veriyor[2].
Almanya ise uluslararası işbirliklerinin sağlanması kapsamında özel sektör, akademi ve kamuda iş birliğini teşvik etmek için girişimlerde bulunuyor. Bu kapsamda, belirli sektörlerde (ör. sağlık hizmetleri, çevre, robotik vb.) çift taraflı yapay zekâ grupları kurulup yatırım ve eğitim programları hazırlanarak Fransız-Alman Ar-Ge ağının oluşturulması hedefleniyor[3][4].
Türkiye de bunlara paralel olarak, yayınlanan strateji belgesinde, 6 stratejik öncelik belirlenmiş durumdadır. Bunlar:
YZ uzmanlarını yetiştirmek ve alanda istihdamı artırmak
Araştırma, girişimcilik ve yenilikçiliği desteklemek
Kaliteli veriye ve teknik altyapıya erişim imkânlarını genişletmek
Sosyoekonomik uyumu hızlandıracak düzenlemeleri yapmak
Uluslararası düzeyde iş birliklerini güçlendirmek
Yapısal ve iş gücü dönüşümünü hızlandırmak
Belirlenen 6 önceliği ise 24 amaç ve 119 tedbir izlemektedir. Bu kapsamda, 2025 yılına kadar şu hedeflerin gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır[5]:
YZ alanının GSYH’ye katkısının %5’e yükseltilmesi,
YZ alanında istihdamın 50.000 kişiye çıkarılması,
Merkezî ve yerel yönetim kamu kurum ve kuruluşlarında YZ alanında istihdamın 1.000 kişiye çıkarılması,
YZ alanında lisansüstü düzeyde mezun sayısının 10.000 kişiye çıkarılması,
Yerel ekosistemin geliştirdiği YZ uygulamalarının kamu alımlarında önceliklendirilerek ticarileştirilmesinin desteklenmesi,
Uluslararası kuruluşların güvenilir ve sorumlu YZ ile sınır ötesi veri paylaşımı alanındaki düzenleme çalışmalarına ve standartlaşma süreçlerine aktif olarak katkı verilmesi,
Uluslararası YZ endekslerindeki sıralamalarda Türkiye’nin ilk 20 ülke arasında yer almasının sağlanması.
DÜNYA İLE BÜTÜNLEŞMEK İÇİN HUKUKİ DÜZENLEMELER GEREKLİ
Burada özellikle değinilmesi gereken konulardan biri de hukuki çerçevenin belirlenerek ilgili hedefler doğrultusunda ilerlenmesidir. Sosyoekonomik uyumu hızlandıracak düzenlemeleri yapma hedefi kapsamında belirlenen amaç dahilinde etik ve hukuki senaryolarının test edilmesi ve tartışılabilmesi için çevik ve kapsayıcı bir yasal uyumlanma süreci işletilmesi söz konusu olacaktır[6]. Bu durumda dünya ile bütünleşmiş bir yapay zekâ hukuk sistemine ulaşabilmesi için birçok hukuki düzenlemenin ve uygulamanın hayata geçirilmesi gerekecektir.
Meslektaşım Av. A. Kemal Kumkumoğlu ile kaleme aldığımız Yapay Zekâ Stratejileri ve Hukuk başlıklı makalemizde de bu konuyu ele alarak şunları ifade etmiştik: “(…) yapay zekâ uygulamalarının üzerinde en çok risk teşkil ettiği temel haklar olarak; adil yargılanma hakkı, ifade özgürlüğü, mahremiyetin ve kişisel verilerin korunması hakkı, ayrımcılık yasağı ve adalete erişim sıralanmaktadır. Dolayısıyla, ulusal veya uluslararası düzenleme ve uygulama çalışmalarında bu konulara ilişkin çalışmalara da özel önem atfedilmesi isabetli olacaktır. Hatta buna paralel biçimde, temel hakların özünü ortadan kaldıran, aşırı derecede müdahaleci ve ölçüsüz yüz tanıma teknolojisi gibi yapay zekâ sistemlerinin belirli kullanımlarının tamamen yasaklanması dahil, sert önlemlerin geç kalınmadan alınması çağrıları yapıldığını da hatırlatmanın da kayda değer olduğu kanısındayız.[7]”
Bu doğrultuda, eğer hedeflendiği gibi şeffaf ve çok paydaşlı bir yönetişim sağlanırsa her kesimden katılım ile YZ stratejisindeki amaçlara ulaşmak için önümüzde bir engel olmayacaktır. Bunun için ülkemizdeki uygulamanın kâğıt üzerinde kalmaması adına; ilerleyen dönemde strateji belgesinde yer alan somut hedeflerin, görev tanımları ve başarı ölçütleri ile desteklenmesi, hedeflerin periyodik olarak STK’lar dahil tüm paydaşların katılımıyla gözden geçirilmesi ve kamu dışındaki paydaşlara düşen görevlerin ve bunlara yönelik teşviklerin belirlenmesi ile uluslararası iş birliklerinin sağlanması açısından somut ve kararlı adımlar atılması gerekecektir[8].
[1] Fransa Ulusal Yapay Zekâ Strateji Belgesi, 2018, s.64.
[2] Selin Çetin & A. Kemal Kumkumoğlu, Gelişen Teknolojiler ve Hukuk II: Yapay Zekâ, Oniki Levha Yayıncılık, Nisan 2021, s.37.
[3] Almanya Ulusal Yapay Zekâ Strateji Belgesi, s.15.
[4] Çetin&Kumkumoğlu, s.40.
[5] Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Türkiye’nin İlk Yapay Zekâ Stratejisi, https://cbddo.gov.tr/haberler/6126/turkiye-nin-ilk-yapay-zeka-stratejisi , E.T. 24.08.2021.
[6] Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi, s.72, E.T. 24.08.2021
[7] Çetin&Kumkumoğlu, s.61.
[8] Çetin& Kumkumoğlu, s.62.
İngiltere Ulusal Siber Güvenlik Merkezi Başkanı Lindy Cameron, geçtiğimiz hafta cuma günü yaptığı açıklamada Rusya Federasyonu’nun siber alanda ülkesine yönelik en büyük tehdit olduğunu söyledi.
Cameron’a göre, güvenlikle ilgili diğer birçok alanda olduğu gibi siber alanda da Rusya, Birleşik Krallığa daha akut ve acil bir tehdit oluşturuyor. Bu açıklamalarına karşın Cameron Çin’in uzun vadede daha büyük değişimlerin kaynağı olacağına işaret etti:
“Çin’in teknolojik gelişim konusundaki ihtiraslarını dikkate almalıyız. Çin yaşadığımız dünyayı Rusya’da çok daha köklü bir şekilde değiştirecek.”
Geçtiğimiz yıl görevinin başına getirilen kadın yönetici siber güvenliğin stratejik seviyede hala istenen düzeyde ilgi çekmediğini sözlerine ekledi. Cameron konuşmasında bu yıl içerisinde yaşanan ve tüm dünyada etkili olan SolarWinds ve Microsoft Exchange saldırılarından da konuşmasında bahsetti.
İngiltere’de elektronik gözetleme ve bilgi güvenliğinden sorumlu gizli servis GCHQ’ya bağlı olarak faaliyet gösteren NCSC’in başkanı Cameron’ın konuşmasında yer verdiği SolarWinds saldırısında ABD Hazine Bakanlığı, Anayurt Güvenliği Bakanlığı ve Pentagon’a ait sistemler etkilenmişti. Saldırının arkasında Rus istihbarat örgütü GRU için çalışan hackerlar olduğu iddia edilmişti.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
AB Yüksek Temsilcisi Borrell, birliğin yeni siber güvenlik stratejisini açıkladı
Avrupa Birliği (AB), siber güvenlik stratejisini güçlendirmek adına birlik çapında ortak bir ‘Siber Birim’ ve yapay zekayla desteklenmiş bir ‘Siber Kalkan’ oluşturulacağını açıkladı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Komisyon Başkan Yardımcısı Margaritis Schinas ve Komisyon Üyesi Thierry Breton, söz konusu stratejiyi geçen hafta Brüksel’de düzenledikleri basın toplantısında açıkladı. Yapılan açıklamada birliğin tamamında “siber tehditlere karşı” savunmanın güçlendirileceği sözü verildi.
GÜVENLİK OPERASYON MERKEZLERİ KURULACAK
Uygulanması planlanan girişimler arasında, saldırıları önden tespit edebilen ve erken önlem alınmasını sağlayabilen bir “Siber Kalkan” oluşturmak bulunuyor. Bunun için AB genelinde yapay zeka ile desteklenmiş Güvenlik Operasyon Merkezlerinin kullanılması planlanıyor. Bir diğer girişim ise zararlı ve sınır ötesi siber saldırılara karşı daha iyi koruma sağlamak için bir Ortak Siber Birim oluşturulması.
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Margaritis Schinas Euronews’e yaptığı açıklamada, “AB’nin kritik işleve sahip sağlık altyapı sistemlerimizle ilişkili olarak kurumlarımıza yönelik bir saldırı modeli ön görüyoruz” dedi. Söz konusu açıklamanın, Avrupa İlaç Ajansı’na sistemlerine yapılan siber saldırı sonrası COVID-19 aşısıyla ilgili belgelere erişilmesinden çok kısa bir süre sonra yapılması dikkati çekti.
Küresel internet güvenliğini güçlendirmeye yönelik çözümler
‘Güvenli Nesnelerin İnterneti’ne yönelik düzenleme
Saldırıları önlemek, caydırmak ve karşılık vermek için daha iyi bir diplomasi geliştirmek
Siber savunma için iş birliğinin geliştirilmesi
NATO gibi uluslararası kuruluşların yanı sıra AB dışındaki ülkelerle siber güvenlik konusunda diyaloğun artırılması
AB harici siber kapasite oluşturmanın gündeme alınması
ÖNLEM ALMAMANIN MALİYETİ DAHA BÜYÜK
2 milyar Euro maliyetli strateji, AB’nin Dijital Avrupa Programı ve Horizon Europe kapsamında finanse edilecek ve üye ülkelerden yapılacak yatırımlarla desteklenecek. Uzmanlar dünya genelinde ‘bağlı cihazların’ sayısının 2025 yılına kadar 25 milyara çıkacağını tahmin ediyor. Bu cihazların dörtte birinin Avrupa’da olması bekleniyor. 2020’nin sonunda, siber suçların küresel ekonomiye yıllık maliyetinin 5,5 trilyon Euro civarında olacağı tahmin ediliyor. Bu, 2015’teki maliyetin iki katı.”
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
Ülkeler arasındaki yapay zekâ (YZ) yarışı günümüzde iyice kızışmış durumda. Avrupa ülkeleri de bu
yarıştan geri kalmamak adına birbiri ardına YZ strateji belgelerini yayınladı.
Fransa Mart 2018’de İnsanlık için Yapay Zekâ başlıklı YZ stratejisini duyurdu. Stratejinin ana
hedeflerini şunlar oluşturuyor:
En iyi YZ yeteneklerini geliştirmek ve çekmek amacıyla YZ eğitim ve öğretim ekosisteminin
iyileştirilmesi;
YZ uygulamalarının kullanımı ve varlıkları bir araya toplamak için bir açık veri politikası
oluşturulması;
YZ uygulamalarının şeffaf ve adil kullanımı için etik bir çerçeve geliştirilmesi.
Bu amaçla, Fransız hükümeti 2022’nin sonuna kadar YZ’nin geliştirilmesine toplam 1,5 milyar € ayırıyor.
Nisan 2018’de ise Birleşik Krallık, ulusal YZ stratejisini duyurmuştu. Bu strateji belgesi 1 yıl sonra Mayıs 2019’da güncellendi. Stratejinin amacı, ekonomiyi ve toplumu YZ’nin beraberinde getirdiği
dönüşümlere hazırlamak. Birleşik Krallık aşağıdaki beş temel alandaki konumunu iyileştirmeye
odaklanıyor:
Dünyanın en yenilikçi ekonomisi olma;
İyi işler ve herkes için daha fazla kazanç gücü sağlama;
Birleşik Krallık’ın altyapısında büyük bir yükselme sağlama;
Bir işi başlatmak ve büyütmek için en iyi yer olma;
Müreffeh topluluklar oluşturma
Hükümet, stratejinin uygulanması için 0,95 milyar £ bir bütçe ayırdı.
Kasım 2018’de ise Almanya Federal Hükümeti YZ stratejisini açıkladı. Söz konusu strateji belgesi
Eğitim Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı tarafından ortaklaşa hazırlandı. Stratejide
ana hatlarıyla aşağıdaki hedeflere ulaşmayı amaçlıyor:
Almanya ve Avrupa’yı YZ alanında lider bir merkez haline getirerek Almanya’nın gelecekteki
rekabet gücünü artırmak ve pekiştirmek;
Toplum yararına hizmet eden YZ’nin sorumlu bir şekilde geliştirilmesini ve yayılmasını
garanti etmek;
YZ’yi etik, yasal, kültürel açıdan topluma entegre etmek.
Stratejinin uygulanması için Almanya Federal Hükümeti 2019-2025 dönemi için yaklaşık 3 milyar € sağlamayı planlıyor.
Estonya ise Temmuz 2019’da YZ stratejisini duyurdu. Stratejinin amacı, aşağıdaki alanlarda politika
geliştirip uygulayarak YZ’nin potansiyelinden tam olarak yararlanmak:
YZ uygulamalarının hem kamu hem de özel sektördeki kullanımını teşvik etmek;
YZ araştırmalarına doğrudan destek sağlamak ve bunu yapmak için ilgili beceri ve
yeterlilikleri artırmak;
YZ’nin kavranmasını kolaylaştırmak için yasal bir ortam geliştirmek.
Estonya hükümeti, YZ stratejisinin uygulanması için 2019-2021’de en az 10 milyon € değerinde bir yatırım tahmin ediyor.
Ekim 2019’da ise Hollanda YZ strateji belgesini yayınladı. Hollanda YZ stratejisinin vizyonu,
aşağıdakileri hedefleyen üç sütuna dayanıyor:
Toplumsal ve ekonomik fırsatlardan yararlanma: Özel ve kamu sektöründe YZ’nin
benimsenmesini, kullanılmasını ve geliştirilmesini teşvik eden ve toplumsal zorlukların
üstesinden gelmek için YZ kullanımını artıran politikalar;
Doğru koşulları yaratmak: YZ’de eğitimi ve beceri gelişimini destekleyen politikalar;
Kurumların güçlendirilmesi: Güven, insan hakları, tüketicinin korunması ve vatandaşların
güvenliği gibi etik konularla ilgili politikalar.
Aşağıda bu 5 ülkenin strateji belgelerinin karşılaştırması ‘beşerî sermaye, piyasa, altyapı ve yasal
düzenleme’ olmak üzere 4 ana başlıkta yapılıyor:
Örgün eğitim ve öğretim politikalarıile mesleki eğitim ve yaşam boyu öğrenmeye yönelik olarak;
Disiplinler arası Yapay Zekâ Enstitüleri’ne (3IA) odaklanarak, tüm eğitim seviyesinde YZ eğitim ve öğretim programları başlatılması ve YZ alanında öğrenci sayısının ikiye katlanması;
Her vatandaşın makinelerin iç işleyişini ve YZ’nin faydalarını daha iyi anlaması için dijital okuryazarlığın geliştirilmesi;
Dijital becerileri geliştirerek işsizlik riski altındaki kişileri iş piyasasına entegre etmeye yardımcı olan eğitim desteklerinin oluşturulması;
Çalışanların mesleki eğitimi için devlet finansmanının sağlanması;
Piyasa
Fransız YZ sektörünü güçlendirmeye yönelik olarak;
Ülke çapında YZ araştırmalarını teşvik etmek için üniversitelerde YZ araştırma enstitüleri ağı olan 3IA Enstitülerinin kurulması;
Yeterli olgunluk gösteren belirli sektörlere (sağlık, ulaşım, savunma gibi) araştırma ve geliştirme için politika desteği sunulması;
Veri derleme ve alışverişi için veri platformları, büyük ölçekli bilgi işlem altyapıları ve test tesisleri dahil olmak üzere sektöre özgü politikaların belirlenmesi.
Altyapı
Temel veri koruma kurallarına sadık kalırken paydaşlar arasında veri dolaşımını da teşvik eden bir veri altyapısı ve ekosisteminin oluşturulmasına yönelik olarak;
Veri taşınabilirliği hakkının desteklenmesi ve verilerin bir hizmet ekosisteminden diğerine taşınmasına izin verilmesi;
Makine öğrenimi ve YZ algoritmalarının geliştirilmesini teşvik etmek için dijital ve telekomünikasyon altyapısı açısından 115 milyon € değerinde yatırım yapılması;
Özel sektörde ortak verilerin yaratılmasının teşvik edilmesi ve karşılıklılık, iş birliği ve paylaşıma dayalı alternatif bir veri üretim ve yönetişim modelinin desteklenmesi;
Kamu yararına ilişkin veriler bakımından sektör düzeyinde serbestçe erişilebilen veri tabanlarına erişimin teşvik edilmesi.
Yasal Düzenleme
YZ teknolojilerinin ve algoritmaların adil ve şeffaf bir şekilde kullanılmasını sağlamaya yönelik olarak;
Ulusal Etik Danışma Komitesi ile birlikte bir Dijital Komite oluşturulması.
Tasarım aşamasından itibaren etik farkındalık için YZ üzerinde çalışan mühendislerin ve araştırmacıların eğitimine etiğin dahil edilmesi;
İşletmelerde etiğin güçlendirilmesi (örneğin, etik komitelerin kurulması, sektöre özgü iyi uygulamaların yaygınlaştırılması, önceden var olan mesleki davranış kurallarının gözden geçirilmesi, araştırma programları için etik kodların öngörülmesi);
Algoritmaları denetlemek için ulusal bir platformun kurulması. Bu sayede yasal ve etik çerçevelere uygunluğun değerlendirilmesi ile şeffaflığın artırılması ve YZ kullanımına yönelik olası suistimallerin azaltılması.
İyi tanımlanmış bir etik çerçevenin yanı sıra, YZ sistemlerinin sınırlarının ve çalışmasının kontrol edilmesi ve her türlü ihlalin engellenmesi için mevzuat çalışması yapılması.
Veri gizliliğinin korunmasının güçlendirilmesi ve dijitalleşmeden kaynaklanan fırsatlardan herkesin yararlanmasını sağlayan bir yasa;
Vatandaşların YZ ile ilgili becerilerini ve yeterliliklerini artırmaya yönelik yaşam boyu öğrenme dahil eğitim ve öğretime yönelik olarak;
Ülke çapındaki üniversitelerde doktora eğitimi için 16 yeni merkez oluşturulması;
Matematik, dijital ve teknik alanlarda eğitimi teşvik etmek için finansman (406 milyon £) sağlanması.
Öğretmen Geliştirme Primi adıyla bir pilot uygulamanın oluşturulması (42 milyon £). Bu pilot uygulama ile daha az gelişmiş bölgelerdeki öğretmenler için yüksek kaliteli mesleki gelişimin sağlanması;
En iyi YZ araştırmacılarını çekmek ve elde tutmak için yeni prestijli YZ Turing Burslarının sağlanması;
Dijital eğitim için özel bir yatırım bütçesi ile yeniden beceri kazanma fırsatları sunan Ulusal Yeniden Eğitim Planının oluşturulması.
Piyasa
YZ alanında araştırmanın desteklenmesine yönelik olarak;
GovTech Fonu (20 milyon £) ile daha verimli kamu hizmetleri için yenilikçi çözümler sunulması;
İngiliz İş Bankası tarafından yüksek büyüme potansiyeline sahip firmaları desteklemek için yatırım fonu (2,5 milyar £) oluşturulması. Bu fon ile firmaların ölçeklerini büyütmelerine ve yenilikçi iş modellerinin faydalarından tam anlamıyla yararlanmalarına yardımcı olunması;
Kamu sektöründe yapay zekanın nasıl kullanılacağına dair bir rehber yayınlanması;
Mühendislik, şehir planlaması ve sağlık hizmetleri ile ilgili yeni YZ programlarının oluşturulması (79 milyon £);
Hizmet sektörlerinde YZ uygulamaları ve veri odaklı teknolojiler geliştirmek için iş birliğine dayalı Ar-Ge fırsatları yaratılması.
Altyapı
Güvenilir bir veri altyapısının geliştirilmesine yönelik olarak;
Güvenli, sağlam ve eşitlikçi veri aktarımı için pilot projelerin oluşturulması;
Makine öğrenimi için açık, yeniden kullanılabilir ve erişilebilir yüksek kaliteli açık veri kümlerinin sunulması;
Dijital ve telekomünikasyon altyapısının geliştirilmesi kapsamında elektrikli araçları desteklemek için Şarj Altyapısı Yatırım Fonu kurulması; düşük emisyonlu otomobiller için bir eklenti hibesi oluşturulması;
5G için 176 milyon £ ve tam fiber ağlar için 200 milyon £ içeren dijital altyapıyı güçlendirmek üzere 1 milyar £ kamu yatırımının oluşturulması;
Şehir içi ulaşımı ve şehir bölgelerindeki bağlantıları iyileştirmek için yeni bir Dönüştüren Şehirler Fonu (1,7 milyar £) kurulması.
Yasal Düzenleme
Toplum genelinde YZ’nin kullanımı, benimsenmesi ve geliştirilmesi için güven oluşturmak amacıyla, veriye dayalı YZ yönetişim rejimleri uygulanmasına yönelik olarak;
Veri Etiği ve Yenilik Merkezi’nin kurulması ile YZ’nin sürdürülebilir, güvenli ve etik kullanımı için öneriler sunulması;
Kamu sektöründe YZ kullanımı üzerine rehberler hazırlanması;
Yasal çerçeveye yönelik reformlar ile kişisel verilerin toplanması, depolanması ve kullanımına ilişkin Veri Koruma Yasası’nın güçlendirilmesi.
İnsan gelişimine ilişkin doğru çerçevenin oluşturulması ve gelecek nesilleri YZ’den doğacak değişikliklere hazırlamaya yönelik olarak;
Resmi eğitim ve öğretimde öğretmenlerin eğitimine özel olarak odaklanılması;
Çalışanların YZ ile ilgili becerilerini genişletmek ve yükseltmek için Nitelikli İşgücü Stratejisinin oluşturulması, gelecekte hangi becerilerin gerekli olduğunu belirlenmesi;
Kırsal alanlardaki çalışanlar için gelişmiş beceri fırsatları sağlamak amacıyla bölgesel Gelecek Merkezlerinin oluşturulması.
Mükemmellik merkezlerinin oluşturulması;
Yapay zekanın hedef aldığı belirli grupların sağlam bir beceri geliştirmesi amacıyla “Öğret ve Öğren YZ” platformunun oluşturulması;
YZ’nin yüksek öğretim sistemi içinde güçlenmesini sağlamak için YZ alanında en az 100 ek profesörlük alanının oluşturulması.
Piyasa
YZ araştırmalarının genişletilmesi ve özellikle YZ girişimlerinin büyümesinin teşvik edilmesine yönelik olarak;
YZ girişimlerinin büyümesini teşvik etmek için danışmanlık ve finansman hizmetlerinin sağlanması amacıyla çeşitli platformların kurulması;
Şirket içi inovasyon alanlarını geliştirmek üzere yenilikçi çözümler sunulması;
KOBİ’ler için bireysel ve toplu Ar-Ge projelerini desteklemeyi hedefleyen finansman programı oluşturulması;
Çevreye ve iklime zarar vermeyen projelerin desteklenmesi.
Altyapı
Son teknoloji YZ uygulamalarının geliştirilmesi için en uygun koşulları yaratmak amacıyla mevcut veri altyapısının genişletilmesine yönelik olarak;
Güvenilir bir veri ve analiz ortamının elde edilmesi ve daha esnek bir veri birlikte çalışabilirliği sayesinde değişimlerin teşvik edilmesi;
Siber güvenliği iyileştirmek için mevcut telekomünikasyon ve dijital altyapının geliştirilmesi;
Eğitim sistemindeki dijital altyapıyı iyileştirerek öğrenme yeteneklerinin geliştirilmesi;
Devlet verilerine açık erişim sağlayarak ve veri paylaşım olanaklarının iyileştirilmesi;
Bulut platformlarına ve yükseltilmiş depolama ve bilgi işlem kapasitesine dayalı güvenilir bir veri ve analiz altyapısının oluşturulması;
Araştırma topluluklarına bilime dayalı veri hizmetleri sağlamak için Ulusal Araştırma Veri altyapısının kurulması;
Saldırı durumunda YZ sistemlerinin dayanıklılığına özellikle odaklanarak bilgi ve iletişim sistemlerinin güvenliğinin ve performansının iyileştirilmesi.
Yasal Düzenleme
YZ teknolojilerinin başarılı bir şekilde konumlandırılması için etkili bir düzenleyici çerçeveye yönelik olarak;
Rekabet Hukuku’nun nasıl geliştirilebileceğine yönelik Rekabet Hukuku 4.0 üzerine bir Komisyonun kurulması;
YZ teknolojileri nedeniyle işleri risk altında olan çalışanlara yeni beceriler kazandırma konusunda destek sağlayan bir yasa olan “Opportunities for Qualifications Act”ın tanıtılması;
Nitelikli çalışanların Almanya’ya göçünü kolaylaştırmak için bir yasa olan “Skilled Labour Immigration Act”ın kabul edilmesi;
Siber Güvenlik Direktifi’nin uygulanması;
Avrupa yönergeleriyle uyumlu yasal ve etik bir çerçeve üzerinde çalışılması ve ulusal Veri Etiği Komisyonu’nun tavsiyelerinin dikkate alınması;
Veri koruma kurallarına uygun olarak YZ sistemlerinin geliştirilmesi;
YZ sistemlerinin şeffaflığını, doğrulanabilirliğini ve öngörülebilirliğini sağlamak için etik gerekliliklerin yerine getirilmesi;
AB çapında iş birliğini teşvik etmek için veri standartlarının ve formatlarının geliştirilmesi amacıyla finansman sağlanması;
YZ standardizasyonu konusunda bir yol haritası geliştirilmesi.
YZ’deki becerileri ve yeterlilikleri artırmak için resmi eğitim ve öğretim sistemine yönelik olarak;
Okul öncesi, ilk ve orta öğretim düzeyinde, öncelikle okullara teknoloji ve YZ ile ilgili müfredatlar sunan Proge Tiger programının uygulanması;
Veri bilimi ve YZ alanındaki yüksek lisans programlarının artırılması;
Lisansüstü disiplinlerde YZ ile ilgili seçmeli derslerin tanıtımı (ayrıca BİT dışı disiplinler dahil) ve doktora burslarının artırılması;
Vatandaşların YZ konusundaki farkındalığını artırmak için çevrimiçi kursların hazırlanması ve Estonya Hayat Boyu Öğrenme Stratejisi’nin uygulanması;
Kamu sektörü için YZ eğitim kurslarının hazırlanması.
Piyasa
YZ araştırma kapasitesini artırmayayönelik olarak;
Finansman fırsatları konusundaki kapasite ve farkındalığın artırılması;
Özel sektörde YZ kullanımı ve geliştirilmesi amacıyla inovasyon kuponları, geliştirme kuponları ve ürün geliştirme hibeleri gibi finansmanların oluşturulması;
Şirketlerin yenilikçi YZ ürünleri ve hizmetleri geliştirmesi için desteklenmesi;
Kamu sektöründe YZ kullanımı için esnek ve yeterli finansman fırsatları yaratılması, ortak satın almaların yapılması;
Kamu sektöründe YZ uygulamalarının test edilmesinin ve geliştirilmesinin desteklenmesi.
Altyapı
Veri altyapısı politikalarınayönelik olarak;
Veri yönetişim araçlarının, verilerin kullanılabilirliğinin artırılması;
Süper bilgisayar yatırımlarının yapılması;
Veri kataloglarının/paylaşım platformlarının derlenmesi ve veri denetimleri için fon sağlanması.
Yasal Düzenleme
YZ’nin geliştirilmesini ve kullanımını kolaylaştırmak için mevzuatta değişiklik yapılmasına yönelik olarak;
Güvenilir Yapay Zekâ için Etik İlkelere eşlik eden Değerlendirme Listesine dayalı olarak YZ geliştiricileri için bir öz değerlendirme anketinin oluşturulması;
2020’de parlamentoya sunulmak üzere bir taslak hazırlanması.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
