Okul dışı zamanlarda çalışan liseli çocuklara Amerikan filmlerinde rastlamışsınızdır. Sabahları gazete dağıtan ya da beyzbol maçlarında bir şeyler satan gençler bu şekilde harçlıklarını çıkartmaya çalışırlar.
CNN International’da yayınlanan bir haber artık Amerikalı gençlerin ‘ek gelir’ için daha sıradışı işlere başvurduklarını gösteriyor. Tıpkı Maryland lisesinde okuyan ve okula gitmediği zamanlarda NSA’de çalışan Summer gibi. Arkadaşlarının kendisiyle ‘ajan’ diye dalga geçtikleri 18 yaşındaki genç, iki arkadaşı Brianna ve Simon gibi bir yıl boyunca NSA’de tercüme ve siber ile ilgili kendilerine verilen işleri yaptılar.
Güvenlik nedeniyle haberde soyadları geçmeyen gençlere, ABD’nin sinyal istihbaratı ve kod kırma çalışmalarına yön veren Ulusal Güvenlik Ajansı’nda (NSA) stajyer olarak geçirdikleri zamanda ülkenin en önemli bilgilerine erişim izni sağlandı ve gizli operasyonlar ile ilgili sınırlı da olsa bilgiler verildi.
SİLİKON VADİSİ Mİ; NSA Mİ?
Summer, Brianna ve Simon’un aralarında bulunduğu 150 kişilik liseliler NSA’in düzenlediği programa katılma hakkı kazanmak için üst düzey yetkililere verilen güvenlik kleranslarını aldılar. ‘Klerans bir altın anahtar gibiydi, gelecekte her türlü kapıyı açacak türden bir anahtar.’ diyen Simon’a karşılık, Summer eriştikleri bilgilerin mahiyetine takılmış gibi gözüküyor: ‘Önce anlamıyorsunuz, daha sonra ne kadar geniş bir erişim yetkisine sahip olduğumuzu ancak idrak edebildim.’ Simon’a göre, NSA’in 18 yaşındaki gençlere güvenmesi onlarda bir sorumluluk hissinin oluşmasına neden oluyor. ‘Birçok genç insan kariyerlerine çok hızlı bir giriş yaptı bu sayede. Bence bu harika bir fırsat.’
ABD’de NSA dışında CIA de gençlerin istihbarat servislerinde çalışmasını artırmak için benzer programlar yapıyor. Yüksek motivasyona sahip, istekli zeki ve STEM kafasına sahip gençleri işe almak için Silikon Vadisi’ndeki şirketlerle rekabet halinde olan istihbarat ajansları gençleri alacakları ücret yerine yapılan işin önemi ve bir ölçüde de gizemi ile çekmeye çalışıyor.
Yaşıtları restoran ve kafelerde çalışırken, dünyanın en büyük istihbarat servisinse staj yapan gençler arkadaşlarının ve ailelerinin işlerine saygılı olduklarını ve iş ile ilgili çok soru sormadıklarını belirtiyor. Simon ‘Arkadaşlarım sırayla müşterileri ile yaşadıklarını anlattığında ben biraz susmak zorunda kalıyorum. Onlar da buna saygı gösteriyorlar.’ diyor. NSA’deki işe alım uzmanları üniversite eğitiminden sonra yeniden liseli stajyerleri yeniden aralarında görmeyi bekliyor. CNN’e konuşan bir uzman ‘Burada yapabildiklerini başka bir yerde yapamayacaklarını artık gördüler.’ ifadelerini kullandı. İşe alımda adayların STEM projelerinde yer almasının ve robotik çalışmalarda bulunmasının ayırt edici bir faktör olduğu kaydediliyor.
NSA liseli gençleri çekmek için okullara gidip tanıtım yapmak yerine web, sosyal medya ve iş fuarlarını kullanıyor. İşe başvurmak isteyenler intelligencecareers.gov sitesi üzerinden başvurularını yapabiliyor.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
NSA’in liselilere yönelik düzenlediği yaz kampından bir kare
Bir araştırmacı ve/veya editörün yaşayabileceği en büyük mesleki tatminlerden biri ortaya çıkardığı işin ses getirmesidir. Bir sanatçı için alkış ne demekse, okuyuculardan gelen aklı başında tepkiler de bir yazar ve haberci için aynı anlamı taşır.
İkinci yayın yılını bu ayın başında geride bırakan siberbulten.com‘da şimdiye kadar 800’ü aşkın içerik ürettik. Bu içeriklerin çok büyük bir kısmı başka Türkçe kaynaklarda bulunamayan stratejik siber güvenlik haberleri. Bunun yanı sıra liseli bir girişimci olan Berk Sürücü’den, PwC Bilgi ve Siber Güvenlik ekibinin başında bulunan Adil Burak Sadıç’a kadar geniş bir yelpazeden yazarın katkılarıyla tam 112 makale yayınlamışız (okuduğunuz 113. oluyor). Bu vesileyle yazarlarımıza ve yapıcı kritikleriyle bize yol gösteren okuyucularımıza teşekkürlerimi sunuyorum.
Kısa bir Z raporundan sonra, bunları neden anlattığımı sorabilirsiniz.
Birçok okurumuz, lise öğrencilerinin ilgisinin siber güvenliğe yönlendirilmesi hakkındaki haberin Türkiye ile ilgili olmadığı eleştirisini getirdi. Bu noktada, Siber Bülten’in misyonlarından biri dünyada yaşanan siber güvenlik politikalarını Türkiye okuyucusunun ilgisine sunmak olduğunu burada hatırlatmam gerekiyor. Yani diğer devletlerin bu konularda izlediği politikaları araştırıp, bulup yazıyoruz. Keşke Türkiye’de de bu tür politikalar oluşturulsa bize de onların haberlerini yazmak, üstüne düşünüp analizini çıkarmak düşseydi…
Bu konuda değinilmesi gereken bir başka nokta ise, Türkiye’de lisans seviyesinde siber güvenlik bölümünün bulunmaması. Yani lise öğrencilerinin ilgisini çekse dahi, siber güvenlik ancak yüksek lisans seviyesinde çalışılacak bir konu olarak ele alınıyor; şimdilik. Ders verme şansı yakaladığım Şehir ve Bahçeşehir Üniversiteleri, siber güvenlik yüksek lisansı bulunun üniversitelerden ikisi. ABD’de ise lisans seviyesinde siber güvenlik bölümleri bulunduğu için (özellikle Pace Üniversitesi uzun yıllardır bu konuda ciddi çalışmalar yapıyor) adamlar liselilerin ilgisini nasıl çekeriz diye kıvranıyorlar.
Türkiye’de siber güvenlik bir lisans bölümü olabilir mi? Olursa buradan yetişen insanlara nasıl istihdam sağlanır? Müfredat nasıl belirlenir? Hoca nasıl bulunur? gibi uzun sorular listesi ileride uzmanlarca tartışılacaktır. Fakat naçizane bir fikir olarak böyle bir bölümün mezunlarının istihdam alanı olarak tüm dünyayı hedeflemesi Türkiye’ye orta-uzun vadede stratejik manevra alanı kazandıracağını düşünüyorum.
Okurlarımızın ilgisini çekmeyi başaran bir diğer eğitim haberi İsrail’de siber güvenliğin lise müfredatına girmesi ile ilgili. Bu haberimize gelen birkaç tepkiye de burada yer vermek istiyorum.
Benzer tepkiler ve bana gelen e-postalardan anladığım kadarıyla okuyucularımızın büyük bir kısmı siber güvenliği bilişim ile ilgili meselelerde ileriki seviyelerde ele alınması gereken bir konu olarak görüyor.
Yani ‘önce kod yazmayı bilmeli, ondan sonra siber güvenliğe başlamalı’ veya ‘önce sistemler ve ağlar ile ilgili temel bilgiye sahip olmalı daha sonra siber güvenlik çalışmalı’ gibi öneriler geliyor. Ancak unutmamak gerek ki, lise seviyesinden bahsediyorsak herkesin sistem yöneticisi olmasına gerek yok. Lisede de birçok siber saldırıyı önleyebilecek temel bilinç öğrencilere kazandırılabilir. STK’ların, şirketlerin ve gönüllülerin bu konuda yapabileceği bir çok şey var.
Bu arada belirtmeden geçemeyeceğim, Türkiye’de 13 bin civarında bilişim öğretmeni bulunuyor. MEB ise 2768 bilişim öğretmeni açığı olduğunu geçen yıl eylül atamalarında açıkladı. Aradaki fark bu kadar açıkken bilişim öğretmelerine verilecek bir siber güvenlik formasyonu, Türkiye’de bu işin önünü açabilir( mi?).
Bu kısa nottan sonra hazır konu İsrail’de siber güvenlik eğitimine gelmişken, bu konuyla ilgili birkaç notu da paylaşmakta yarar görüyorum:
Siber güvenlik ile ilgili temel bir eğitim İsrail’deki tüm liselerde müfredata girmişken, bilgisayar bilimlerinde yetenekli 16-18 yaş arasındaki öğrencilerin katılabileceği özel bir program 2012’den bu yana uygulanıyor. Başarılı bulunan öğrenciler İsrail Ordusu’nun teknik liselerinde eğitimlerine devam ediyor. Amaç istisnai yetenekleri ordunun siber birimleri için yetiştirip işe almak.
Milyonlarca dolar yatırılarak dizayn edilen 5 yıllık başka bir programda İsrail Ordusu, öğrencilere kendi bilgisayar ve sistemlerini açarak açıklık bulmaları için eğitim veriyor. Bir yıl süren eğitimler ilk ‘siber müdafaa’ ekiplerini 2012 yılında mezun verdi. Dikkatli okuyucularımız hatırlayacaktır, Pentagon benzer bir yarışmayı ancak bu sene düzenledi.
İsrail ilkokullarında bilgisayar bilimi öğretmenlerinin sayısı 1000 (Economist dergisine göre İsrail bu rakamda dünya birincisi -2014-) ve hükümet liselerde verilen bilgisayar bilimi derslerine katılımı teşvik için yeni yollara başvuruyor.
Yazının başında özetlediğim Siber Bülten çalışmalarının ana motivasyonu yarınlara yönelik bir umut. Gelecekte Türkiye’nin siber dünyada geri kalmaması için çorbada bir iki kaşık tuz. Yani umutluyum, ama umudun bir kötü yanı var ki, bazen insanları realiteden uzaklaştırıyor.
Yarın çok geç olabilir.
Haftalık Siber Bülten raporuna abone olmak için formu doldurunuz
