1994 yılından beri Alexander Lukashenko tarafından diktatörlükle yönetilen Belarus’a İsrailli firma Cellebrite tarafından hackleme teknolojisi satılması insan hakları örgütlerinin tepkisini çekti. Aktivistler İsrail Savunma Bakanlığı İhracat Denetleme Dairesi’ne gönderdikleri mektupta Cellebrite firmasının temel insan haklarının ihlal edildiği Belarus’a yaptığı ihracatın derhal durdurulmasını talep etti.
Veri ayıklama teknolojisi (data extraction) tedarikçisi Cellebrite firması mobil cihazlardan veri çekme hizmetini hükümetin muhaliflere oldukça sert muamelede bulunduğu Hong Kong’daki polis gücüne de satmıştı.
Cellebrite inkar ediyor, Belarus istihbaratı doğruluyor
Cellebrite, Belarus’a ekipman tedarik ettiğini doğrulamazken, konuya ilişkin bilgiler doğrudan eski Sovyet ülkesinin güvenlik servislerinden geliyor. Belarus’taki araştırma kuruluşlarının, rejimin Cellebrite tarafından geliştirilen UFED adli bilişim yazılımını satın aldığını ve Cellebrite’nin ürettiği teknolojinin Belarus’ta 2016’dan beri kullanıldığını doğrulayan resmi raporları bulunmakta.
Ekonomi Bakanlığı, Cellebrite’ın ihracat faaliyetlerini denetleme yetkisinin Savunma Bakanlığı’nda olduğunu ileri sürdü. İnsan Hakları Avukatı Etay Mack’ın konuyla ilgili mektubuna cevap veren Ekonomi Bakanlığı şunları kaydetti: “Mektubunuzda belirttiğiniz üzere ihraç edilen ürünler, polis ya da güvenlik güçlerinin dahil olduğu bir son kullanıcıya yönelik. Bu tür ihracatları denetleme sorumluluğu Savunma Bakanlığı’na ait. Konu, yetki alanımızda olmadığı için yorum yapacak konumda değiliz”
Cellebrite: Gözetleme faaliyetleri ile ilgilenmiyoruz
Savunma Bakanlığı İhracatı Denetleme Dairesi de gözetimi altında bulunan şirketler hakkındaki bilgi vermeyi reddediyor. Bakanlıktan yapılan açıklamada “Savunma Bakanlığı, belirli ihracat lisanslarıyla ilgili bilgiler dahil olmak üzere savunma ihracat politikası hakkında ayrıntı vermemektedir. Bu bakanlığın güvenlik, diplomatik ve stratejik endişelerinden kaynaklanmakta” dendi.
Savunma Bakanlığı İhracat Denetleme Dairesi’ne gönderilen mektupta yer alan iddialara tepki gösteren Cellebrite, Hong Kong’daki faaliyetlerine ilişkin iddialara verdiği cevapla aynı içerikte bir cevap daha yayınladı: “Şirket prosedürleri ve politikamız gereği, müşterilerimizle ilgili veya teknolojimizin kullanımıyla ilgili iddialara cevap vermemekteyiz. Teknolojimizin nasıl kullanılması gerektiğini belirleyen titiz standartlarımız bulunmakta. Önde gelen ekonomilerin oluşturduğu G-7 tarafından kurulan “Mali Eylem Görev Gücü’nün kara listesinde bulunan” veya ABD ve İsrail’in yaptırım uyguladığı ülkelere satış yapmıyoruz. Dahası Cellebrite gözetleme faaliyetleri ile ilgilenmiyor ve bu alanda faaliyet göstermiyor”
Türkiye’nin de müşterisi olduğu İsrailli Cellebrite hacklendi
Belarus zaten kara listedeydi
Öte yandan Hong Kong’un aksine Belarus, Avrupa Birliği tarafından 2004 yılında uygulanan ve ülkedeki seçim yolsuzlukları iddialarının ardından 2011 yılında genişletilen yaptırımlara tabi. O dönemde Belarus’a savunma ürünleri ihracatına yönelik bir ambargo getirildi ve bu ambargo ülke içinde baskı uygulama amaçlı kullanılabilecek ekipmanı da içeriyordu. İngiltere de 2012’de Belarus’a yönelik kendi ihracat sınırlamalarını devreye sokmuştu.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz