GSM operatörü Telenor’un Myanmar’dan çekilme ihtimali, kişisel verilerinin Norveç merkezli çok uluslu şirketin elinde güvende olduğunu düşünen demokrasi yanlısı aktivistleri endişelendirdi.
Ülkede geçen yıl şubat ayında yapılan darbenin ardından çok sayıda aktivist, askeri yönetimden gizlenmeye çalıştı. Ancak demokrasi taraftarı muhalifler, ordunun kontrolü dışındaki ağlarda sorun yaşamayacakları düşüncesinden hareketle bu süre içinde aileleri ve arkadaş çevreleriyle telefon görüşmelerini devam ettirdi.
Temmuz ayında, ülkenin en büyük ikinci telekom şirketi olan Telenor’un Myanmar’dan ayrılacağını ve şirketin yüzde 100’ünü Lübnanlı bir yatırım grubu olan M1’e satacağını açıklaması üzerine bu güvenlik duygusu paramparça oldu.
Çok sayıda aktivist devir esnasında kişisel verilerinin ordunun eline geçebileceği endişesini yaşıyor. Tüm telekom şirketleri gibi, Myanmar’daki dört büyük operatör de telefon görüşmelerinin meta verilerinin kaydını tutuyor.
Myanmar’da darbeciler sosyal medyaya da el koydu: Ülkede Facebook’a erişim engellendi
470’den fazla sivil toplum grubu, veri güvenliğini sağlamak adına Temmuz ayında Telenor’un satışına karşı şikayette bulundu. Hak savunucuları, Norveç’in Avrupa’nın veri koruma yönetmeliğine riayet etmesinden hareketle şirketten kişisel veri kayıtlarını silmesini talep eden mektuplar gönderdi. Ancak Telenor’un bu yönetmeliğin Myanmar için geçerli olmadığını ifade eden cevabı büyük hayal kırıklığına sebep oldu.
BİR KİŞİNİN BİLGİLERİNİ ELDE ETMELERİ REJİM İÇİN YETERLİ
Aktivistlere yardımcı olan Hollandalı bir grup olan SOMO’da kıdemli araştırmacı olarak görev yapan Joseph Wilde-Ramsing, birbirleriyle irtibat halindeki aktivistlerden birinin bilgisinin bile rejimin eline geçmesi durumunda yaşanabilecekler şöyle anlatıyor:
“Endişe, rejimin bu verilerin kontrolünü ele geçirmesi halinde ağların kökünü kazıyabilecek olması. Tek bir kişiyi ve numarayı dahi bulurlarsa, o numaranın kiminle temas halinde olduğunu görebilir ve aile üyelerini, ağ bağlantılarını ve diğer aktivistleri takip edebilir ve bu bilgileri insanları hedef almak için kullanabilirler.”
TELENOR: META VERİ TRANSFERİ YAŞANACAK
Ülkeden çekilme kararlarının ulusal yasaların kendilerinden taleplerinin uluslararası kanunlar ve insan haklarıyla çelişmesine bağlayan firma yetkilileri, şirketin ülkedeki şubesini satın alacak firmanın meta verilere sahip olacağı iddialarını reddetmiyor.
Söz konusu bilgi transferi, ‘hizmetlerin aksamadan devam ettirilebilmesi’ ihtiyacına bağlanıyor. Telenor’un askeri rejimle yönetilen ülkeden ayrılma kararını anlayışla karşıladıklarını ifade eden muhalifler ise firmaya çekilme sürecinde 18-19 milyona varan müşterilerin kişisel verilerinin güvenliğini sağlama çağrılarına destek arıyor.
