Pandemiyi fırsat bilen siber tehdit unsurları, internet’in karanlık yüzü Deepweb’de sahte Kovid-19 ürünlerini satışa çıkardı.Bazı yazılımlar aracılığıyla erişim sağlanan Deepweb üzerinde Kovid-19 aşıları, aşı pasaportları ve sahte koronavirüs testi sonuçları pazarlanıyor.
Astra Zeneca, Sputnik, Sinopharm ve Johnson & Johnson (Janssen) aşılarının fiyatı 500 dolarla 750 dolar arasında değişiyor.
Sahte aşı sertifikaları ise 150 dolardan başlayan fiyatlardan alıcı buluyor. Araştırmacılar, aşı bağlantılı dark web ilanlarında son dönemde büyük bir artışın görüldüğünü söylüyor.
Satılan aşıların gerçek olup olmadığı bilinmiyor.
Check Point adlı uluslararası siber güvenlik şirketinin uzmanları ilk aşı ilanlarının çıktığı Ocak ayından bu yana bu ağda yer alan siteleri izliyor.
AŞI İLANLARININ SAYISI PATLADI
Uzmanlar, bu süre içinde ilanların sayısının üç kat artarak 1200’ü geçtiğini söylüyor. Satıcıların ABD, İngiltere, İspanya, Almanya, Fransa ve Rusya gibi ülkelerden olduğu belirtiliyor.
Bazı ilanların İngilizcenin yanı sıra Rusça olduğu görülüyor. İlanlarda Oxford-AstraZeneca aşısı için 500 dolar, Janssen ve Sputnik aşıları için 600 dolar Sinopharm aşısı için 750 dolar isteniyor.
Satıcıların biri, aşıların ertesi gün teslim edilebileceğini belirterek “Gece teslimatı ya da acil teslimat için lütfen mesaj bırakın” diyor.
Başka bir forumda sahte PCR testleri için “Yurt dışına seyahat edecekler için negatif Kovid testleri var. İki negatif test alana üçüncüsü bedava” deniyor.
Check Point uzmanları, dark web’deki ödemeler Bitcoin’le yapıldığı için satıcıların bulunmasının son derece zor olduğuna dikkat çekiyor. Bu uzmanların irtibata geçtiği bir satıcı, sahte aşı belgesi için sadece isim ve sertifikaya yazdırmak istedikleri aşı tarihlerini sordu, “Hiç endişelenmeyin. Bu bizim işimiz. Defalarca yaptık ve hiç sorun çıkmadı” dedi.
PARANIZDAN ÇOK KİŞİSEL BİLGİLERİNİZLE İLGİLENİYORLAR
Check Point uzmanlarından Oded Vanunu, “Bu yolla aşı, aşı kartı ya da negatif test sonucu almak son derece riskli. Çünkü hacker’lar daha çok paranızla ve kişisel bilgilerinizle ilgileniyorlar” dedi. Vanunu, araştırmaları için bir hacker’dan 750 dolara bir Sinopharm aşısı aldıklarını ama henüz bunun kendilerine ulaşmadığını söyledi.
Check Point, tüm ülkelerin sahteciliği önlemek için QR kod sistemine geçmesi tavsiyesinde bulunuyor. Bazı turizm şirketleri rezervasyon için aşı sertifikası talep ediyor. İngiltere aşı pasaportu sistemine geçmeyi değerlendiriyor. Bu sistemin barlar ya da spor salonları gibi yerlere girmek için kullanılabileceği belirtiliyor.
Avrupa Birliği yetkilileri de “Yeşil Dijital Sertifika” planları yaptıklarını açıklamıştı. Kovid aşısı yaptıran, ya da testi negatif çıkanların veya koronavirüs geçirip iyileşen kişilerin bu sertifikalarla AB sınırları içinde seyahat edebilmesi planlanıyor.
Kaynak: BBC Türkçe
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
KOVID-19 ile mücadelede kritik bir evre olan aşılama süreci pek çok ülkede başladı. Aşılamaya olan güven sayesinde ülkeler de ekonomilerini canlandırmak adına sınırlarını açma yoluna gidiyor. Aşıların etkinliği tartışmaları da bu yolla yerini yakın zamanda uygulamaya geçmesi planlanan Aşı Pasaportu tartışmalarına bıraktı.
Aşı Pasaportu, KOVID-19 aşılarını yaptırmış kişilere verilmesinin yanında kişilere tanınan birçok hakkı da beraberinde getiriyor. Tüm bunların yanı sıra, kişilerin aşı bilgilerinin bir dijital veri tabanında toplanacağına yönelik haberler kişisel verileri koruma kapsamında birçok riske de kapı aralıyor.
Çoğu ülkede ise aşı bilgilerinin toplanması yeni tartışmalara yol açıyor. KOVID-19 aşısının hukuki olarak gönüllülük esasıyla ilerlemesine rağmen örneğin pandemiden en kötü etkilenen ülkelerden biri olan İspanya’da Sağlık Bakanlığı, aşı olmayanların bilgilerinin kamu kuruluşları ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleriyle paylaşılacağını duyurdu. İsrail Sağlık Bakanlığı benzer bir duyuru yaparak aşı bilgilerini üretici Pfizer firması ve Dünya Sağlık Örgütü ile paylaşacağını açıklamış oldu. Herhangi bir tanımlanabilir sağlık bilgisinin paylaşılmayacağı açıklansa da bilgilerin kullanımı ve güvenliği ile ilgili sorular cevapsız bırakıldı. Brezilya’da ise Brezilya Yüksek Mahkemesi aşı olmayanların çeşitli yaptırımlarla karşılaşacağını bildiren karara imza attı.
Özellikle Singapur ve Hong Kong gibi ülkelerde daha farklı işleyen bu süreçte aşı olmayan kişilere yönelik dolaylı olarak ayrımcılığa kadar uzanan uygulamalar gündeme geldi. Söz konusu ülkelerde aşı olmayan çalışanlara ‘işe çağrılmama veya evden çalışmanın sürekli talebi’ uygulamaları ile özellikle iş hukukundaki eşit işlem ilkesine aykırılık vb. gibi pek çok konu tartışmaya açıldı. ABD’de ise işverenlerin çalışanları aşı yaptırmaya zorlamasına izin veriliyor. Bu anlamda sağlık bilgilerinin toplanması, ifşa ve ayrımcılık konularını da beraberinde getiriyor.
Aşı Pasaportu ile gündeme gelen sağlık verilerinin toplanacağı, dijital bir veri tabanının risklerini, olası sonuçlarını, aşı bilgilerinin paylaşılmasının ne gibi ayrımcılıklara yol açabileceğini, İspanya, İsrail, Brezilya, ABD, Singapur ve Hong Kong gibi ülkelerin aldıkları kararları Kavlak Avukatlık Bürosu’ndan Avukat Deniz Mina Küpana ile konuştuk.
FİZİKİ PASAPORTTAN ZİYADE İZLEME UYGULAMALARININ GENEL BİR VERSİYONU OLACAK
Aşı Pasaportu hakkında bilgi vererek sözlerine başlayan Avukat Küpana, “Aşı uygulamalarına geçişle birlikte ülkelerin normalleşme yolunda atacağı adımlardan biri olan Aşı Pasaportunun, fiziki bir pasaporttan ziyade KOVID-19 sürecinde ortaya çıkan birçok izleme uygulamasının genel ve daha kapsamlı bir versiyonu olacağı düşünülüyor. Ülkemizde uygulanan HES kodu uygulamasına benzer fakat bu sefer birçok ülke vatandaşlarının verilerini barındıracak daha büyük bir sistem olarak düşünebiliriz. Aşı yaptıran kişiler bu pasaportu alabilecek ve böylelikle ülkeler arasında serbestçe dolaşım ve diğer birçok faaliyet güvenli bir şekilde gerçekleştirilecek.” dedi.
“AŞI PASAPORTU GÜZEL BİR FİKİR OLMASINA RAĞMEN BİRÇOK SORUNA DA GÖZ KIRPIYOR”
Aşı Pasaportu ile gündeme gelen dijital veri tabanı oluşturulmasının risklerinden de bahseden Av. Küpana, “Durum böyle olunca bütün ülkelerden milyonlarca insanın özel sağlık bilgilerinin toplanacağı dijital bir veri tabanı oluşturulması da konuşuluyor. Aşı Pasaportu mantıksız bir fikir olmamasına karşın bu kapsamda oluşturulacak dijital veri tabanı akla birçok soru işareti de getiriyor. Örneğin bu veri tabanının güvenliği nasıl sağlanacak? Söz konusu dijital veri tabanına erişim yetkileri nasıl olacak? Dijital veri tabanına hangi ülkeler erişim sağlayacak? Bu verilerin ülkeler arası dolaşımı nasıl olacak? KOVID-19 önlemleri kapsamında alınan bu bilgiler farklı amaçlarla kullanılacak mı? Bu amaçlar neye göre belirlenecek? Bu tarz soruların cevaplanması gerekiyor. Uygulamaya konması beklenen Aşı Pasaportu fikri güzel olmasına karşın gizlilik ve güvenlik önlemlerini nasıl sağlayabiliriz konusu da bir o kadar önem arz ediyor.” ifadelerini kullandı.
AŞI YAPTIRMAYANLAR FİŞLENİYOR
İspanya ve İsrail gibi örneklerde aşı bilgilerinin paylaşılması hakkında Av. Küpana, “Hemen hemen birçok ülkede aşı yaptırmanın kişinin kendi inisiyatifine bırakıldığını düşünürsek İspanya’nın aşı olmayı reddedenleri AB üye ülkelerine bildireceğini açıklamasının, fişlemeye varabilecek tehlikeli bir uygulama olduğu açıktır. Kaldı ki ağırlıklı olarak gönüllülük esası ile ilerleyen aşılama sürecinde bu tip uygulamalar kişiler üzerinden baskı ile irade oluşturulmasına da neden olabilir.” ifadelerini kullandı.
“SİNGAPUR VE HONG KONG’DA DURUM ÇOK FARKLI”
Pandemi sürecinde izleme uygulamalarıyla vatandaşların birçok kişisel verisini işleyen ülkeler arasında bulunan Singapur ve Hong Kong’da durumun çok farklı işlediğini belirten Küpana, “Singapur ve Hong Kong’da da aşı ile ilgili herhangi bir zorunluluk bulunmuyor. Ancak aşı olmayan çalışanların işyerinden fiziki olarak hariç tutulmaları yönünde birtakım uygulamalar mevcut. Bu durum ise ciddi tartışmalara yol açacak cinsten, zira İş kanununa göre işverenin bütün çalışanlara eşit mesafede durması gerekirken aşı yaptırmayanlara yönelik böyle ayrık bir uygulamanın geliştirilmesi hukuka aykırılık yaratacak bir başlık. Örneğin İspanya’da da bazı şirketlerin, KOVID-19 aşısı olmayı reddeden çalışanlarının sözleşmelerinin feshedilmesi yönünde çalışmalar yaptığı da ileri sürülüyor. Böylelikle eşit davranma ilkesi ihlal edilmiş oluyor. Bu şekilde dolaylı yoldan ‘aşı ol’ mesajı veriliyor. Ayrımcılığa yol açan bu uygulamaların ileride daha fazla uyuşmazlığa neden olacağı ise açık bir şekilde görünüyor. Her ne şekilde olursa olsun bu tarz uygulamalar gönüllülük ilkesini hiçe sayıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“HER ŞEYİN BAŞINDAYIZ”
Konuşulan tüm bu konuların henüz yeni gündeme geldiğini belirten Av. Küpana, “Aşı Pasaportu tartışmaları yeni yeni konuşuluyor. Her şeyin başında olduğumuz için ileride ne olacağını kestirmek güç. Ülkeler arasında aşı konusuna farklı yaklaşımlar varken pasaport konusunun tek bir potada nasıl toplanacağı, aşı olmayı reddeden kişilere yönelik İspanya veya Brezilya’da alınan kararlara benzer kararlar alınmaya devam edecek mi sorularının cevapları da merak ediliyor.” diye konuştu.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
